Zo gezond als één vis?

Voor sommige voedingsstoffen zijn er andere bronnen mogelijk

Vis is een belangrijke leverancier van eiwit, vitamine A, D, B12, fosfor, seleen, jodium en omega-3-vetzuren. Eiwit kan ook prima verkregen worden uit andere voedselbronnen, zoals vlees, gevogelte, zuivelproducten, peulvruchten, granen en noten. Eiwit is nodig voor de opbouw van lichaamsweefsel, de weerstand tegen ziekten, het reguleren van de spijsvertering en de stofwisseling en het transport van stoffen in het lichaam.
Vitamine A kan ook worden geleverd door andere voedingsmiddelen, zoals lever, melk en melkproducten en dit vitamine wordt toegevoegd aan margarine en halvarine. Vitamine A is belangrijk voor de huid en de ogen.
Vitamine D wordt ook geleverd door lever, melk en melkproducten en dit vitamine is, evenals vitamine A, aan margarine en halvarine toegevoegd. Vitamine D wordt ook wel als zonvitamine aangeduid, omdat vitamine D onder invloed van zonlicht in de huid kan worden aangemaakt, maar het aantal zonnige dagen in Nederland en andere landen in noordwesten van Europa is te weinig om voor voldoende aanmaak van dit vitamine te zorgen. Meer over vitamine D vind je in deze blog.
Vitamine B12 kan ook geleverd worden door andere voedingsmiddelen van dierlijke herkomst. Voor de opname van vitamine B12 is het wel nodig dat er voldoend intrinsic factor wordt aangemaakt in de maag. Vitamine B12 speelt een rol bij de bloedaanmaak.
Fosfor en seleen komen voor in allerlei voedingsmiddelen. Vis is niet dé belangrijkste bron voor deze twee mineralen.

Gunstige effecten van visvetzuren

Vis is de grote leverancier van de specifieke visvetzuren EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur). EPA en DHA kunnen wel in het menselijk lichaam worden gemaakt uit linoleenzuur, maar deze omzetting lijkt niet zo efficiënt. Daarom kunnen deze vetzuren het beste geleverd worden door vis, schaal- en schelpdieren zodat je zeker weet dat je ze binnenkrijgt. EPA en DHA zijn nodig voor een goede ontwikkeling van het gezichtsvermogen en het zenuwstelsel. Er zijn sterke aanwijzingen dat visvetzuren bijdragen aan een verminderde kans op hart- en vaatziekten. Er zijn ook onderzoeken waarin gevonden werd dat visvetzuren mogelijk remmend werken op dementie, depressie, maar de resultaten zijn niet eensluidend. Ook de gunstige effecten van visvetzuren op ADHD en hyperactiviteiten worden niet in alle studies bevestigd.
Visvetzuren kunnen ontstekingsremmend werken.

Belangrijke bron van jodium

Daarnaast is vis een belangrijke leverancier van jodium. Jodium wordt verder geleverd door schaal- en schelpdieren en door brood, met gejodeerd zout. In Nederland is in het broodbesluit vastgelegd dat dit bereid wordt met gejodeerd zout.
Jodium is een belangrijke bouwsteen van thyroxine, het schildklierhormoon. Een tekort aan jodium kan tot struma (krop = opgezette schildklier) en een verminderd denkvermogen leiden bij volwassenen. Kinderen die te weinig jodium binnenkrijgen kunnen last krijgen van groeiachterstanden en een verminderd leervermogen. Bij ernstige tekorten kan er dwerggroei ontstaan.

Vis: ook belangrijk voor sporters

Juist voor sporters is een gevarieerde voeding belangrijk. De sporter zet niet alleen in op gezondheid, maar wil nog meer. Hij/zij wil een mooie sportprestatie neerzetten. Dan is een gezonde basisvoeding niet voldoende. Hij heeft meer nodig van de basisvoedingsstoffen. Dat kan hij/zij heel goed opvangen door vooral voedingsmiddelen te gebruiken die rijk zijn aan voedingsstoffen. Zoals al eerder beschreven behoort vis daar ook toe.
Ook voor de sporter zijn visvetzuren van belang voor een goed herstel van spierweefsel na inspanning. Sporters kunnen at risk zijn voor een te lage vitamine D-inname. Al met al voldoende reden om ook als sporter vaker een visje weg te happen.

Vis en duurzaamheid

Toch is er een kanttekening nodig. Als we met zijn allen massaal vis gaan nemen als vervanging van vlees kan dat nadelig uitpakken voor het zeeleven. We hebben de aarde en de oceanen slechts in bruikleen. Daarom is er een visquotum opgesteld voor alle landen die leven van de visvangst. Daarbij is er tegenwoordig ook een app voor de consument beschikbaar om duurzaam gevangen vis beter te herkennen bij aankoop. Voor wie geïnteresseerd is wat er nog meer gedaan wordt om de keuze voor duurzame vis te promoten is deze site een aanrader.

Niet bij één vis alleen

Uit de laatste voedselconsumptiepeiling blijkt dat de gemiddelde visinname in Nederland op 70 g/week ligt terwijl er wekelijks 2 porties worden aanbevolen. Er kan dus nog een forse slag gemaakt worden om zoveel mogelijk profijt te hebben van de vele gezondheidseffecten van vis.
In veel hypes wordt er voornamelijk ingezoomd op één of enkele voedingsmiddelen. Na het lezen van dit stuk  zou je kunnen denken dat vis hét voedingsmiddel is om gezond te blijven, maar daarvoor is meer nodig. Gezondheid is gebaat bij meer dan één vis. Ook met de hoeveelheid groente en fruit in het menu is voor de meeste Nederlanders nog een flinke slag te maken. Daarom bezong een andere Drs P al eerder een loflied op knolraap en lof, schorseneren en prei. Deze taalvirtuoos die een prachtige erfenis naliet vertelde in het Vlaamse land al eens in een lied welke variaties mogelijk zijn op sla.