Afvallen met social media?
Als je graag wilt blijven geloven in hypes op social media is het verder lezen van deze blog geen aanrader. Op deze website worden hypes namelijk geanalyseerd en vergeleken met de huidige wetenschappelijke stand van zaken. Omdat social media tegenwoordig niet meer weg te denken zijn is eens gekeken welke publiek zich aangetrokken voelt tot zulke informatie. En is dat dan zorgelijk?
Social media voor snel nieuws
De regelmatige internetgebruiker weet al langer dat er een enorme keuze is aan informatiebronnen op internet. Het begon met websites en e-mail en daarna volgden andere toepassingen zoals Hyves, facebook, twitter, Instagram, Flickr, Hangout, Google+, etc. En natuurlijk zijn daar ook Youtube, en Vimeo bij gekomen en niet te vergeten de blogs en de vlogs.
De ontwikkelingen gaan snel. Hyves was ongeveer 10 jaar geleden heel erg populair maar tegenwoordig hoor, lees en zie je er bijna niets meer van. Door de opkomst van de social media wordt het nieuws tegenwoordig ook steeds sneller bekend. Dat geldt voor allerlei soorten nieuws. We hoeven niet meer te wachten op de nieuwe krant of op het acht uur Journaal. Ook wetenschappelijke bevindingen worden steeds sneller gedeeld op social media. Doordat social media ook voor steeds meer mensen toegankelijk zijn kan er ook sneller gereageerd worden op nieuws.
Social media laagdrempelig
Juist doordat social media voor vrijwel iedereen toegankelijk zijn kan er ook snel een weerwoord gegeven worden op allerlei nieuwsberichten. Dat geldt ook voor wetenschappelijk nieuws. Dat kan tot boeiende discussies leiden tussen wetenschappers onderling en met geïnteresseerde leken, maar helaas ook tot ordinaire scheldpartijen. Wie via een scherm kennis neemt van iets waarmee hij/zij het niet eens is kan tegenwoordig snel reageren met een mailtje, of de openbaarheid zoeken door een bericht via een van de andere social media te verspreiden. Dat kan relatief anoniem en op grote afstand. Hierdoor kunnen remmingen wegvallen om dat op een nette manier te doen.
Iedereen kan een website, blog of vlog starten.
Juist daardoor zijn er zoveel verschillende meningen over voeding te vinden op internet. Dat maakt het voor de geïnteresseerde leek wel lastiger om goede- van slechte informatie te scheiden.
Afslank- en voedingsnieuws op social media betrouwbaar?
De goede voornemens zijn weer afgestoft en dat levert weer zoekacties op naar snelle methoden om af te vallen en/of een goede conditie te verkrijgen. Voor beide geldt dat er voor een blijvend resultaat geduld en een lange adem nodig is, ondanks social media die met een prachtige flitsende opmaak beloven dat je voor het carnaval weer in je nieuwe outfits zult passen. Degene die daar echt in gelooft kan ik een bezoek aan deze website aanraden voor de echte sprookjes.
Gelukkig zijn er ook gebruikers van social media die gebruik maken van goed geïnformeerde bronnen. Voor betrouwbare sites en social media met informatie over voeding, sport, gezondheid geldt dat ze zich baseren op wetenschappelijke bevindingen en deze dan vervolgens ook nog eens goed weten te interpreteren.
Vatbaar voor hypes en eetstoornissen?
Volgens eerder onderzoek zou de Nederlander niet zo vatbaar zijn voor hypes, maar er is toch een groep waarvoor dit mogelijk niet opgaat. In De Volkskrant van 3 januari ’17 wordt de zorg uitgesproken dat de fitrage onder jonge meisjes mogelijk kan leiden tot eetstoornissen. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat het overgrote deel van de volgers van sites met informatie over fitness, gecombineerd met dieetadviezen bestaat uit jonge vrouwen in de leeftijd van 15-18 jaar. Hierbij zijn sites van- en over celebrities en fitnessmodellen erg populair. Voor mannen geldt dat sites gericht op spieropbouw erg in trek zijn. Vouwen (en mannen) in deze leeftijdsgroep zijn bezig met het ontdekken van de eigen identiteit en zijn extra gevoelig voor kritiek op hun figuur.
Nu kennen we in Nederland al wel de waarschuwing tegen pro-anasites, maar het lijkt erop dat de waarschuwing ook uitgebreid moet worden naar andere sites die het risico op het ontwikkelen van een eetstoornis en/of een verstoord lichaamsbeeld vergroten.
Welke websites zijn betrouwbaar en echt interessant?
Iemand die zichzelf serieus neemt en zuinig is op zijn/haar gezondheid en lichaam zou dan voor informatie moeten kiezen die betrouwbaar is en goed onderbouwd. Nu zijn daar wel wat websites te benoemen die gedegen informatie bieden voor de (sportende) consument over voeding, zoals het Voedingscentrum, en sport en gezondheid, zoals Sportzorg, en voeding en fitness, zoals Eigen Kracht. Deze laatste site gaat daarbij ook in op de relatie tussen voeding en sport en gezondheid. Daarnaast kun je op deze site ook informatie vinden over De nuchtere feiten over Doping.
Uiteraard zijn er op de wesbite die je nu leest ook artikelen te vinden waarbij gebruik gemaakt is van wetenschappelijke bronnen.
Wetenschap, ook maar een mening?
Er is al langer een discussie gaande of het terecht is dat wetenschappelijke bevindingen serieus moeten worden genomen. Voor Algemene Richtlijnen geldt dat deze zijn gebaseerd op het combineren van gegevens uit meerdere onderzoeken, zodat er data worden verkregen van een grote groep. Bij het combineren van zulke onderzoeksgegevens wordt er streng geselecteerd of alle onderzoeken zoveel mogelijk volgens een vergelijkbaar protocol zijn uitgevoerd. Daarbij wordt dan gekeken naar de voorwaarden waaraan de deelnemers dienen te voldoen voordat ze mee mogen doen om ervoor te zorgen dat er niet naar een bepaald resultaat wordt toegewerkt. Zo wordt er gekeken naar de leeftijd, geslacht, medische voorgeschiedenis, medicijngebruik, mate van activiteit, leefstijlfactoren zoals roken, alcoholgebruik, etc. en naar kenmerken als woonsituatie (stad vs. platteland), opleidingsniveau, burgerlijke staat, etc. Daarnaast wordt er gekeken naar de onderzoeksduur, de wijze waarop de onderzoeksgegevens zijn verzameld, etc. Kortom er gaat een behoorlijk lange weg vooraf aan de combinatie van onderzoeksgegevens en het trekken van een wetenschappelijke conclusie. Daarom is wetenschap niet “zomaar een mening” maar er is stevig over nagedacht. Omdat de wetenschapper zich juist zo bewust is van onzekerheden en voortschrijdend inzicht zijn wetenschappelijke conclusies meestal zeer genuanceerd geformuleerd.
Conclusie
Afvallen en conditie verbeteren met behulp van social media lijkt wel mogelijk te zijn, maar echte onderzoeksdata zijn nog te weinig voorhanden, omdat deze tak van (sport en gezondheids)begeleiding nog te jong is om een goede meta-analyse zoals hierboven beschreven uit te voeren. Toch is begeleiding op afstand mogelijk effectief als hierbij gebruik wordt gemaakt van betrouwbare informatiebronnen en een goede begeleiding opmaat voorhanden is. Maar ook hiervoor geldt: er zijn nog te weinig gegevens voorhanden om er een harde conclusie over te geven.
