Alcohol als antivries?

De wereld is met een mooi wit sneeuwkleed bedekt en menig schaatsliefhebber droomde al stiekem over een Elfstedentocht. Helaas is sneeuw op het ijs een spelbreker voor ijsaangroei. Op de bergen is de sneeuw natuurlijk zeer gewenst. Door sommigen wordt wintersport direct gekoppeld aan alcoholgebruik en dat kan een ongelukkige combinatie zijn…

Koud afzakkertje

Alcoholische dranken worden wel eens ingezet als “opwarmertje” in koude omstandigheden, maar schijn bedriegt. Door het gebruik van alcohol wordt de bloedsomloop wel gestimuleerd, waardoor je opwarmt. Alcohol zorgt er ook voor dat de huidporiën zich verwijden. Hierdoor verlies je (snel) aan lichaamswarmte. In zeer koude omstandigheden kan dat fataal zijn.

Alcohol en kopzorgen

Na inspanning heeft een sporter behoefte aan extra vocht, en dan worden er soms (in de derde helft) een of meerder alcoholische dranken genomen om de kelen te smeren. De dorst wordt echter slechts kort gelest en de nadorst is groter. Door de (lichte) uitdroging kan er hoofdpijn optreden. Daarom is het gebruik van alcoholhoudende dranken voor-, tijdens en na inspanning af te raden. Ook kan alcohol bijdragen aan het ontstaan van (meer) agressie. Bovendien herstellen je spieren minder goed van inspanning als je jezelf te enthousiast te goed doet aan alcoholhoudende dranken tijdens de après-ski.

Zelfverzekerd en snel?

Wie veilig wil skiën of snowboarden doet er verstandig aan om deze sport niet te combineren met alcoholgebruik. Het lijkt wel of je na gebruik wat meer ontspannen de berg afgaat, maar het reactievermogen neemt af. Het kan dan lastig zijn om met de voorrangsregels (bovenaf dient voorrang te verlenen aan de skiërs die lager op de berg voorlangs kruisen) rekening te houden vanwege de tragere reactiesnelheid. Wie (te veel) gedronken heeft zou soepeler vallen waardoor hij of zij minder letsel oploopt, maar er is geen onderzoek waarin dit wordt bevestigd. Het is niet aan te raden om jezelf als proefpersoon op te werpen om deze veronderstelling uit te testen vanwege de veiligheid van jezelf en anderen.

Slechter herstel spierweefsel en minder brandstof

Alcohol zorgt voor een snellere afbraak van spierglycogeen (brandstof in de spieren) en het remt de aanleg van een nieuwe voorraad spierglycogeen. Daarnaast belemmert alcohol ook de opbouw en het herstel van spierweefsel. Dat effect neemt vooral toe als het drinken van alcohol na sporten een vaste gewoonte is.
Wie vaak drinkt krijgt steeds minder androgeengevoelige receptoren (plaatsen waar testosteron zich graag hecht) in de spieren zodat het spierweefsel minder goed herstelt van de inspanning. Krachttraining zorgt bij mannen maar ook bij vrouwen voor extra productie van het mannelijk geslachtshormoon testosteron waardoor het lichaam na training optimaal geprepareerd is om meer spierweefsel op te bouwen. De testosteron hecht zich vervolgens aan de androgeengevoelige receptoren aan de spier om het herstel en de opbouw van nieuw spierweefsel te stimuleren. Maar bij gebruik van alcohol wordt dit proces geremd.

Jongeren en vrouwen zijn gevoeliger

Bij jongeren treden deze effecten nog sneller op. Alcohol is schadelijk voor de ontwikkeling van de hersenen. Daarom is het voor jongeren beter om voor hun 24e jaar geen alcohol te gebruiken. Nu wordt er nog regelmatig melding  gemaakt van jongeren die zoveel gedronken hebben dat ze in coma raken. Een alcoholcoma kan leiden tot hersenschade waardoor ook de intelligentie blijvend wordt aangetast.
Vrouwen zijn gevoeliger voor de effecten van alcohol dan mannen. Dat komt doordat mannen meer lichaamsvocht hebben dan vrouwen. Ook lichaamsgewicht is van invloed op de gevoeligheid voor de effecten van alcohol: Als je zwaarder bent kun je meer alcohol verdragen. Dus een magere jonge vrouw is gevoeliger voor de effecten dan een zware volwassen man.

Langer in je bloed dan je denkt

Wie ooit teveel gedronken heeft, heeft mogelijk wel eens last gehad van een kater. Hoe meer je gedronken hebt, hoe langer het duurt eer de mist weer opgetrokken is. In combinatie met het sporten heeft alcoholgebruik meer nadelen dan positieve effecten. Je wordt er misschien even wat meer ontspannen van, maar de alertheid neemt af en je hebt meer kans op uitdrogen. Gebruik gecombineerd met sport is dus altijd af te raden. Binnen sommige sporten is het gebruik binnen wedstrijdverband verboden. Zie hiervoor ook de Dopinglijst.

En de positieve effecten?

Er zijn aanwijzingen dat matig gebruik voor mannen die ouder zijn van 40 jaar en voor vrouwen na de overgang remmend kan werken op het ontstaan van hart- en vaatziekten. Hierbij geldt dat het effect sterk afneemt als de 40+mannen meer dan twee glazen alcohol en de vrouwen na de menopauze meer dan 1 glas per dag nemen.

Wanneer kan dat glas dan genomen worden

De alcohol kan het beste worden genomen na het lessen van de dorst en als er niet meer gereden of gesport hoeft te worden. Tijdens het skiën, snowboarden of langlaufen geldt dat er voldoende andere dortlessers voorhanden zijn in de eet- en drinkgelegenheden op de piste. Zonder drank is het veiliger en geniet je meer van het Kaiserwetter.
En wil je na het sporten en het lessen van de dorst een alcoholische versnapering nemen denk dan aan het volgende: Geniet ervan, maar drink met mate. Zum Wohl!

anneke-palsma

Zoek je een advies voor voeding bij jouw sport, dan kun je bij mij terecht.

Drs. Anneke Palsma