Allergisch of intolerant?

Allergie of intolerantie

Een intolerantie kenmerkt zich door een ongewone reactie van het lichaam op een stof. Een intolerantie kan zich uiten door aspecifieke klachten, zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid, het prikkelbaar darmsyndroom, diarree en andere klachten zoals moeheid, hoofdpijn en gewrichtspijnen, etc. Er is dus een scala van klachten dat kan wijzen op een voedselintolerantie.
Bij een allergische reactie is er sprake van een reactie door het immuunsysteem op een stof die normaliter geen kwaad kan, maar het lichaam reageert dan alsof het om een toxische stof gaat. Een allergie wordt dan ook gekenmerkt door een verhoogd gehalte aan specifieke antilichamen die duiden op een reactie van het immuunsysteem. Soms kan een allergische reactie zelfs fataal aflopen. Zo zijn allergische reacties op noten zeer berucht.

Verschillende soorten allergieën

Er worden inhalatieallergenen, contactallergenen en ingestieallergenen onderscheiden. Inhalatieallergenen zijn stoffen die een allergische reactie veroorzaken bij het inademen van de stof. Voorbeelden daarvan zijn stuifmeel van planten, en huidschilfers van dieren. Contactallergenen zijn stoffen die voornamelijk een reactie op de huid geven wanneer deze incontact komen met de huid bij de persoon die daarvoor gevoelig is. Voorbeelden van contactallergenen zijn parfum, metalen en kunststoffen zoals plastic en latex. Ingestieallergenen zijn voedingsmiddelen die een allergische reactie kunnen geven na het eten of drinken ervan. Hierbij kun je denken aan noten, melk, schelp- en schaaldieren en graanproducten, zoals tarwe. Ook sommige medicijnen, zoals antibiotica kunnen bij herhaald gebruik tot allergische reacties leiden.

Allergische klachten

Iemand die allergisch is voor stuifmeel krijgt klachten op het moment dat een plant in bloei staat. Het stuifmeel komt dan in de lucht en veroorzaakt prikkelingen van de slijmvliezen, jeukende en tranende ogen, niesbuien, een loopneus en benauwdheid. Personen met een contactallergie krijgen problemen als de het allergeen in contact komt met de huid. De reactie bestaat dan vaak uit jeuk, huiduitslag en als het zich over een groter oppervlakte verspreid kan er ook koorts bij optreden.
Wie allergisch is voor een voedingsmiddel kan na consumptie last krijgen van geïrriteerde slijmvliezen in mond en neus, jeukende oren en maag- en darmklachten. Ook jeuk over het gehele lichaam kan voor komen. Er is dan sprake van een reactie door het gehele systeem. Daarnaast kunnen ook astmatische klachten optreden en soms zelfs tot een anafylactische shock leiden, zoals bij een notenallergie.

Glutenintolerantie en tarweallergie

Door een aantal boeken zijn tarwe en gluten in een kwaad daglicht komen te staan, alsof het voor iedereen slecht zou zijn. Wie geen gluten verdraagt heeft een glutenintolerantie. Als er echter alleen een reactie na het eten van tarwe optreedt en niet na het eten van roggebrood of andere glutenbevattende granen, dient er gedacht te worden aan een tarweallergie. De diagnose kan dan worden gesteld door het bepalen van de antistoffen in het bloed tegen tarwe.
Daarnaast zijn er ook mensen die klachten ontwikkelen na het eten van glutenbevattende producten, maar er is geen allergie aan te tonen voor een specifieke graansoort. Wel blijken ze een verbetering van hun klachten te ervaren als ze de gluten uit hun voeding weglaten. Het gaat hier slechts om een kleine groep mensen waarbij het onderliggend mechanisme voor het ontstaan van de klachten (nog) niet is opgehelderd.
Ook zijn er mensen die aangeven dat ze minder klachten hebben als ze speltbrood eten. Ook hier is het mechanisme niet geheel duidelijk, maar het is mogelijk dat de koolhydraten in het speltbrood door deze groep gemakkelijker verteerd worden dan het zetmeel uit tarwebrood.

Lactose-intolerantie is geen melkallergie

Iemand met lactose-intolerantie is niet in staat om de lactose (melksuiker) in de melk af te breken bij de spijsvertering, omdat ze het enzym lactase missen. Dit kan klachten geven van een opgeblazen gevoel, winderigheid en diarree. Lactose-intolerantie komt vaak voor bij Aziaten en Afrikanen. Omdat hier veel mensen wonen is het overgrote deel van de wereldbevolking dus intolerant voor lactose. Zij kunnen vaak volstaan met lactosearme voeding als ze nog een beetje lactose kunnen verdragen. In de andere gevallen is het gebruik van een lactosevrije voeding aanbevolen. Tegenwoordig zijn er ook lactasetabletten zoals Kerulac, Disolut en Kerutabs verkrijgbaar die aan gewone melk toegevoegd kunnen worden. In andere gevallen kan er ook goed gebruik gemaakt worden van gefermenteerde melkproducten, zoals yoghurt en kwark.
Melkallergie is een reactie op het melkeiwit. De personen die hier last van hebben komen vaak met klachten van jeuk, huiduitslag en astmatische klachten. De klachten zijn dan ernstiger dan bij een lactose-intolerantie. Mensen met een melkallergie moeten dan een melkeiwitvrije voeding gebruiken.

Allergenen op het etiket en in het restaurant

Sinds begin dit jaar is het verplicht voor producenten om de belangrijkste allergenen op het etiket te vermelden volgens de Europese regelgeving. De ontwikkelingen blijven niet achter en er zijn inmiddels diverse apps te downloaden waarmee de consument kan nagaan of een voedingsmiddel wel past in zijn/haar dieet.
De regels voor het vermelden van allergenen gelden ook voor de horeca. Daarom voorziet de Koninklijke Horeca Nederland haar leden van informatie hoe ze hier op in dienen te spelen.