Back to basic duurzaam?
De voorraden van de aarde zijn niet onuitputtelijk. Daar worden we ons steeds meer van bewust. Wie duurzamer wil leven ontkomt er niet aan om keuzes te maken. Voeding maakt daarvan ook een belangrijk onderdeel uit. Vaak wordt er dan gedacht aan biologische voeding, maar naast het “zo natuurlijk mogelijk houden van de voedingsbronnen” zijn er nog andere aspecten van belang.
Minder dierlijk, meer plantaardig
Een belangrijk principe van duurzame voeding is dat de uiteindelijke ecologische voetafdruk wordt verkleind. Dat is onder andere te bereiken door minder dierlijke voedingsmiddelen te gebruiken en meer plantaardige voedingsmiddelen. Dat betekent dus minder vlees, vis, kip, ei en zuivel, maar juist meer plantaardige bronnen zoals peulvruchten en graanproducten. Wie daarbij ook nog eens let om vooral streekproducten te gebruiken bespaart ook op de brandstofkosten die nodig zijn voor het transport van voedsel.
Plantaardig altijd duurzaam?
Bij de keuze voor de groenten, fruit en peulvruchten wordt al gauw gedacht dat de transportkosten vooral laag gehouden dienen te worden. Maar het voedsel dat dichtbij in kassen verbouwd wordt is soms minder duurzaam dan gedacht. Voor glastuinbouw is vaak meer energie/brandstof nodig gedurende het gehele teelproces, dan er gebruikt wordt voor de invoer van dezelfde voedingsmiddelen uit warmere landen. Bij de keuze van plantaardige voedingsmiddelen, zoals groente en fruit geldt dus dat er goed nagedacht dient te worden of het voedingsmiddel ook echt op een duurzame manier is verkregen.
Een handig hulpmiddel is ook om voornamelijk groenten van het seizoen en het liefst nog uit de eigen streek te eten. Daarbij heb je vaak al een aardige garantie dat er weinig brandstof/energie is gebruikt voor het verkrijgen van deze groente.
Biologische voeding duurzaam?
Als biologische voedingsmiddelen zonder allerlei extra inspanningen dichtbij huis verkregen kunnen worden, kan biologische voeding ook duurzaam zijn. Soms moet je er toch behoorlijke afstanden voor reizen om bepaalde ingrediënten te verkrijgen. Wanneer dat met het openbaar vervoer gebeurt kan dat duurzaam zijn, maar wanneer de auto ingezet moet worden is het al snel een minder milieuvriendelijke keuze. Het voedingsmiddel dat dan gehaald wordt is dan wel op een duurzame manier verkregen door de verkoper, maar de consument die er ver voor moet reizen is dan niet duurzaam bezig. Deze consument kan er dan voor kiezen om een vervangend voedingsmiddel te kiezen dat met minder inspanning (lees: gebruik van auto en fossiele brandstoffen) kan worden verkregen.
In de dunner bevolkte gebieden kan het duurzaam eten dan best lastig worden.
Jacht duurzaam?
Jagen wordt vaak gezien als het nodeloos doden van dieren. Op de website van de Koninklijke Nederlandse Jagers Vereniging wordt uiteengezet dat de jager ook een taak heeft als wildbeheerder. Dat wil zeggen: hij doodt alleen dieren om de wildstand niet te hoog op te laten lopen en hij doodt dieren die door hun grote aantal tot overlast/schade aan bossen en landbouwgewassen leiden, zoals ganzen. Daarnaast zijn er wildsoorten waarop slechts in een bepaalde tijd van het jaar gejaagd mag worden. Daarbij gelden natuurlijk quota, zodat de wildstand op peil blijft, maar overlast/schade aan bos en landbouwgronden wordt voorkomen. Daarnaast kan het natuurlijk ook voorkomen dat in gebieden met weinig straatverlichting een aanrijding met wild plaatsvindt waarbij het dier wordt gedood.
Het vlees dat op die manieren wordt verkregen is meestal nog prima geschikt voor consumptie. Er zijn voorstanders die vinden dat dit vlees best op het menu gezet kan worden, zodat deze eiwitbronnen niet verloren gaan. Er zijn ook tegenstanders die dit vlees niet wensen te eten, omdat ze uit principe tegen het jagen zijn en het op peil houden van de wildstand zie als een excuus voor de jager om dieren te doden. Over de duurzaamheid van jagen zijn de meningen dus verdeeld.
Duurzaam eten hoe doe je dat?
Dat is nog niet zo eenvoudig en er is ook geen pasklare oplossing te geven. Wel is duidelijk dat er spaarzaam omgegaan dient te worden met de dierlijke eiwitbronnen en een verschuiving nodig is naar meer peulvruchten en graanproducten als eiwitbronnen in de voeding. Daarnaast kan worden gedacht aan insecten, maar ook daar is meer onderzoek voor nodig. Iedereen dient daar een eigen keuze in te (kunnen) maken.
Met betrekking tot groente en fruit geldt dat daarvoor kennis van de verkrijgbaarheid van groenten en fruit in de verschillende seizoenen nodig is zodat er een meer overwogen keuze kan worden gemaakt. Een groentekalender kan daarbij een handig hulpmiddel zijn.
Duurzaam eten is dus back to basic met voornamelijk het gebruik van producten uit de eigen regio en van het seizoen.
