Bio logisch beter of toch niet?

Veel mensen zweren erbij: biologische voeding. Het zou gezonder zijn, omdat het minder schadelijke stoffen bevat. Het zou meer voedingsstoffen bevatten dan “gewone voeding” en het is duurzamer. Wat is het verschil tussen biologische en “normale voeding”? Hebben sporters en andere consumenten er baat bij? Wanneer is een voedingsmiddel echt biologisch?

Wat is biologische voeding?

Groente, fruit, granen en alle ander plantaardige voedingsmiddelen die geteeld zijn zonder gebruik van kunstmest en chemische gewasbeschermingsmiddelen mogen het keurmerk “biologisch” dragen.
Voedingsmiddelen van dierlijke herkomst mogen pas als “biologisch” aangemerkt worden als er geen hormonen worden gebruikt voor groeibevordering  of antibiotica ter voorkoming van ziekten. Het dier mag alleen met biologisch geteelde voedingsmiddelen worden gevoed en er worden hogere eisen aan het dierenwelzijn gesteld dan in de gewone veeteeltbedrijven.
Een gewoon bedrijf dat wil transformeren naar een biologisch bedrijf mag zeker twee jaar lang geen kunstmest of gewasbescherming hebben gebruikt om ervoor te zorgen dat het gehalte aan resten van deze stoffen zo laag mogelijk wordt.

Kwaliteitsbewaking

Ook voor biologische voedingsmiddelen gelden kwaliteitseisen die gelijk zijn aan de “gewone levensmiddelen” en daarnaast geldt nog de regelgeving voor biologische producten. In Nederland zorgt de stichting Skal voor de vertaling van de Europese regels naar de Nederlandse situatie en de naleving ervan.
Uiteraard wil ook de consument van biologische producten zo gaaf mogelijke producten. Om de planten te beschermen tegen plagen wordt er gewerkt met mechanische en biologische vormen van bestrijding. Een voorbeeld van mechanische bestrijding is het uittrekken van het onkruid, oftewel de ongewenste gewassen, zoals oat (wilde haver) in graanvelden. Biologische bestrijding van plagen kan bijvoorbeeld bestaan uit het gebruik van sluipwespen die hun eitjes leggen in de larven van insecten die normaliter de oogst opeten.

Redenen voor biologische voeding

Veel mensen willen biologische voeding gebruiken, omdat het gezonder zou zijn, het is beter voor het milieu, het is beter voor de dieren en uit respect voor de natuur. Biologische voeding wordt ook geassocieerd met duurzaamheid. Consumenten zeggen vaak dat het intenser en voller smaakt, maar dit is tot op heden (nog) niet bewezen. Sporters willen zich zo optimaal mogelijk voeden om hun gezondheid te beschermen en de sportprestatie te verbeteren.
Toch lijkt er ook bij de gewone consumenten steeds meer vraag te komen naar biologische levensmiddelen.

Plantaardige voedingsmiddelen rijker aan voedingsstoffen?

Uit onderzoek blijkt dat biologische groente en fruit voeding meer bioactieve stoffen bevat dan “gewoon” geteelde groente en fruit. De gehalten in mineralen zouden iets hoger zijn, maar de resultaten uit verschillende onderzoeken vertonen nogal wat variatie. Dit is afhankelijk van de samenstelling van de bodem, de wijze van telen en hoe het gewas verder wordt geoogst en bewerkt.
Er wordt wel eens gedacht dat gewassen die via gangbare methoden geteeld zijn geen of veel minder voedingsstoffen bevatten, omdat de grond uitgeput zou zijn, maar dat is een gerucht met een luchtje.
Wel worden er minder resten van gewasbeschermingsmiddelen in biologisch geteelde producten gevonden. Ze zien er doorgaans ook zeer goed uit en de bereidingstijd wijkt niet af van gangbaar geteelde gewassen.

Dierlijke voedingsmiddelen niet allemaal veiliger

Het vlees van dieren van biologische bedrijven bevat geen hormonen en ook het gehalte aan bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica is lager dan van gewone bedrijvenMelk van koeien op biologische bedrijven blijkt een hoger gehalte te bevatten van omega-3 en CLA-vetzuren vitamine E en β-caroteen, dan melk die door andere melkveehouderijen wordt geleverd, maar ook hier wordt een grote variatie in de meetresultaten gevonden.
Eieren van kippen die buiten mogen lopen bevatten doorgaans een hoger dioxinegehalte dan van kippen die binnen gehouden worden.

De argumenten voor en tegen op een rijtje

Er is geen sluitende conclusie te geven of biologische voeding gezonder is. Op sommige punten zijn de verschillen nauwelijks relevant, maar er zijn wel een paar voor- en nadelen te noemen die iedereen persoonlijk moet wegen voor de keuze: wel of niet biologisch eten.
Er is nagenoeg geen verschil in voedingswaarde, verkrijgbaarheid, bereidingstijd en -gemak en smaak tussen gangbare en biologische producten.
Biologisch is beter, want biologische voedingsmiddelen hebben een lager gehalte aan residuen van gewasbeschermingsmiddelen en dierlijke producten bevatten minder bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica dan gewoon vlees.
Bij de productie van biologische voeding wordt er meer rekening gehouden met dierenwelzijn, milieu en duurzaamheidsaspecten dan er wettelijk is voorgeschreven.
De nadelen zijn dat eieren van kippen die buiten lopen meer dioxines bevatten en biologische voeding is in het algemeen duurder dan gewone voeding.

Maar voor wie zelf wil telen geldt dat een moestuin altijd veel vertier geeft, zoals Ede Staal dit bezingt in “Mien toentje”.

anneke-palsma

Zoek je een advies voor voeding bij jouw sport, dan kun je bij mij terecht.

Drs. Anneke Palsma