Blue Zones

De leefstijladviezen

Uit elk onderzoek dat in deze gebieden plaatsvindt blijkt dat mensen die in deze contreien leven een leefstijl hebben waarbij er een aantal factoren sterk overeenkomen. Het gaat hier om aandacht voor sociale relaties en onderhouden van familierelaties, spirituele en/of religieuze activiteit, ze eten minder vlees en meer plantaardige voedingsmiddelen, ze matigen hun energie-inname, ze drinken wel af en toe een glas wijn, ze zorgen dagelijks dat ze ook lichamelijk actief zijn, ze zijn minder gestrest en zorgen voor een zinvolle invulling van hun leven.

Wat zijn Blue Zones?

Dit zijn gebieden waar de gemiddelde levensverwachting hoger ligt dan elders op de wereld. Er wonen gemiddeld meer mensen die een leeftijd van 90 of zelfs 100 jaar bereiken dan elders in de wereld. Dat maakte dat wetenschappers wilden weten wat “het geheim is voor een gezonde oude dag en een lang leven”.
Het gaat hier om Okinawa (Japan), Ogliastra en Barbagia di Seulo (sardinië, Italië), Icaria (Griekenland), het schiereiland Nicoya (Costa Rica) en de Zevendedag adventisten in Loma Linda (California, (VS)). Het opvallende is dat deze bewoners van deze gebieden allemaal dichtbij een groot water (zee/oceaan) wonen. Dat is ook de reden waarom deze gebieden worden aangeduid als de Blue Zones. Het was Dan Buettner die het begrip voor het eerst introduceerde. Hij schreef er verschillende boeken over.

Wat is het verschil met Mediterrane leefstijl?

De oplettende lezer met topografische kennis heeft natuurlijk al lang opgemerkt dat Oligastra, Babagia di Seulo en Icaria in het Mediterrane gebied liggen. En wie bekend is met de voedingsrichtlijnen volgens de Mediterrane leefstijl zal ook al opgemerkt hebben dat de leefstijllessen die betrekking hebben op de voeding onder het eerste kopje van deze blog overeenkomen met die uit de Mediterrane dieet. Dat is natuurlijk niet zo gek, omdat hetgeen wat wij in Nederland als Mediterrane leefstijl zien ook overeenkomt met de leefstijl in Oligastra en Barbagia di Seulo.

Voedingsrichtlijnen Blue Zones komen overeen met Mediterrane voeding

Opmerkelijk is wel dat er bij de leefstijlregels over de voeding van de Blue Zones niet ingegaan wordt op het gebruik van het type vet en of het type koolhydraten. Uit het onderzoek van Buettner valt echter te leren dat er geen bewerkte voedingsmiddelen worden gebruikt en er wordt nauwelijks met toegevoegde suikers of honig gewerkt. Wel levert de voeding uit de verschillende blue zones een aanzienlijke hoeveelheid complexe koolhydraten in de vorm van graanproducten en peulvruchten.
Het is echter wel opvallend dat Buettner geen uitspraken doet over de gebruikte vetsoorten in de Blue Zones-richtlijnen, maar door de matigheid met de energetische (calorische) inname is overgewicht in deze gebieden geen issue. Wel merkte hij op dat in Okinawa vaker varkensvlees wordt gebruikt dan in de andere regio’s, maar navraag leerde hem dat het hier om zeer matig gebruik gaat.

Blue Zones voeding en leefwijze is duurzaam

Juist omdat het hier om matigheid gaat en meer gebruik van plantaardige voedingsbronnen die het liefst afkomstig zijn uit de eigen regio is deze voeding duurzaam. Er worden weinig transportkilometers gemaakt met voeding en doordat de voeding weinig wordt bewerkt voor consumptie wordt er ook zuinig met energiebronnen omgegaan.
Daarnaast zijn de andere leefregels, zoals de zorg voor een sociale samenhang in familie en buurt, een spiritueel en/of religieus bewustzijn en een relaxte levensstijl een aanrader voor een goede gezondheid en algeheel welbevinden.

Toepasbaar in eigen omgeving?

Het blue zones-concept is sinds 2009 ook uitgerold in Albert Lea (Minnesota (VS)). Het is nog te kort om een effectmeting te doen, maar doordat de hele gemeenschap van deze stad meedoet lijkt dit een kansrijke community-based interventie. Het doet denken aan Epode, maar dan grootschaliger en fijnmaziger van opzet. Naast een groter aantal deelnemers zijn er ook meer netwerken die elkaar stimuleren om meer te bewegen, meer sociale contacten aan te gaan, meer aandacht te hebben voor elkaar en natuurlijk ook gezonder te eten.

Van Blue Monday naar Blue Zone?

Dat is een prachtige uitdaging. Hiervoor is omdenken nodig waarbij onderwerpen als hoe verleiden we burgers om vaker te fietsen en/of te lopen, meer echte sociale contacten te onderhouden (dus niet alleen virtueel) en gezonder te eten. In het boek Blue Zones van Buettner wordt de start van het project in Albert Lea (Minnesota (VS)) beschreven. Als preventie echt serieus wordt genomen is dit zeker een project om te blijven volgen en eventueel te bekijken hoe dit vorm kan krijgen. Als dat lukt kunnen we Blue Monday bij het afval zetten (duurzaam) en naar een relaxte Blue Zone transformeren.