Bodypositivity en fatshaming

De druk van het uiterlijk

Een eerste indruk kun je nooit overdoen, maar wat is het eerste wat je van een ander waarneemt. Dat kan een geluid zijn of een beeld. Het geluid wordt bepaald door de stem of het geluid van voetstappen of het vervoermiddel. Het beeld wordt gevormd door kleding en lichaamsvormen. Om enig idee te krijgen hoe ideaalbeelden vroeger en nu waren kun je het beste eens kijken op schilderijen of naar oude films en foto’s. Juist de beelden van buitenaf en de meningen die daarover worden geuit hebben invloed op het ideaalbeeld dat mensen hebben van een perfect lichaam. Maar wie heeft er zo’n perfect lijf? En hoe bereiken ze dat dan? En brengt dat geluk?

Plastische chirurgie en fotoshoppen

Het is ongeveer 13 jaar geleden dat Sunny Bergman de documentaire “Beperkt houdbaar” heeft uitgebracht waarin ze liet zien hoe ze onzeker werd over haar uiterlijk doordat verschillende plastische chirurgen wel wat “verbeterpunten” opmerkten. Dat ook mannen hier last van kunnen hebben is te zien in de documentaire Under the knife van Louis Theroux.
Wie onzeker is over zijn/haar uiterlijk kan hier erg onder lijden, maar als je dan ook nog eens het idee krijgt dat “succes” en “geluk” binnen handbereik kan komen door het uiterlijk te perfectioneren kan gemakkelijk de indruk krijgen dat plastische chirurgie nodig is. Dat mensen daarin kunnen doorslaan en dat het zelfs verslavned zou kunnen werken blijkt uit dit artikel op de website van een Amerikaanse hulplijn voor verslaving.

Dun, dunner dunst?

Het is nog maar een paar maanden geleden dat er aandacht was voor de 60^ste verjaardag van Barbie, een pop die nog steeds “in de handel” is. Vroeger was er slechts een soort “blanke Barbie”, alsof blank zijn een vereiste is voor een perfect uiterlijk, maar tegenwoordig zijn er donkere Barbies. Wat echter opvalt is dat “de ideale Barbie” door de jaren heen slank is gebleven, terwijl de keuze voor energierijke voedingsmiddelen sterk is uitgebreid gedurende de laatste 60 jaar. Ook het aantal mensen met overgewicht en obesitas is toegenomen. Barbie vertegenwoordigt met haar lichaamspostuur een ideaalbeeld waaraan steeds minder mensen voldoen. Ondanks dat lijkt het erop dat de lat van de slankheidsnorm steeds hoger wordt gelegd, terwijl modellen er al meer dan een decennium op aan worden gesproken om “niet ongezond mager te willen zijn”.

Big is beautifull?

De laatste jaren is er een andere beweging waarin bodypositivity door allerlei influencers wordt gepromoot, door voornamelijk mensen met overgewicht. Deze influencers willen hiermee zeggen dat dik niet imperfect of lelijk is. Er bestaan veel vooroordelen over mensen met overgewicht zoals ook in de blog over fatshaming en in de blog “Vet belangrijk” wordt toegelicht.
Naast groot door overgewicht valt bij mannen ook nog te denken aan mannen die groot en gespierd willen zijn. Daarbij kan het dan gaan om normale trainingsmethoden gecombineerd met een passend voedingsschema, maar er kan ook gedacht worden aan de mannen die “minder geduld hebben” en dan hun toevlucht nemen tot anabole middelen. Dit kan met risico’s gepaard gaan en daar is hier meer over te lezen. Voor wie gespierd wil worden is het aan te raden om dit op een natuurlijke manier te doen. Op Eigen Kracht is daarover heel veel goed onderbouwde informatie te vinden.

Perfect door imperfectie

In de psychiatrie werd in de zeventiger en tachtiger jaren een poster gebruikt met de tekst: “Ooit een normaal mens ontmoet? En? Hoe beviel het?” In het kader van deze blog zou je het woord “normaal” kunnen vervangen door “een mens met een perfect uiterlijk”. En waarom moet een mens eigenlijk een perfect uiterlijk hebben? Als we allemaal een perfect uiterlijk zouden hebben zouden we heel erg op elkaar gaan lijken op een manier die doet denken aan de wereld van Aldous Huxley in “A brave new world”. Juist de onderlinge verschillen zorgen voor een fascinerend geheel. Dat geldt ook voor uiterlijke verschillen.

Je bent al mooi

In Nederland is hoogleraar psychologie Liesbeth Woertman al jaren bezig met onderzoek naar de invloed van lichaamsbeelden. Zij schreef er de boeken Psychologie van het uiterlijk en Je bent al mooi over. Het eerste boek benadrukt dat je jezelf kunt vinden in betekenis gevende relaties met anderen. In het tweede boek geeft ze antwoorden op vragen zoals uiterlijke en innerlijk schoonheid. Juist je unieke uiterlijkheden en eigenschappen maken jou tot wie je bent. Ze betoogt verder dat meer cosmetische reclames en confrontaties met ideaalbeelden ertoe leiden dat we ons zelf lelijk vinden en dat dit zorgt voor een toenemende behoefte aan kunstmatige uiterlijke perfectie door cosmetica en plastische chirurgie.
Wie goed om zich heen kijkt en luistert zal merken dat een ideaal uiterlijk geen garantie biedt op geluk. Zelfacceptatie daarentegen kan een hoop onrust in jezelf wegnemen en daardoor de weg vrijmaken naar een gezonder en evenwichtiger leven.