Breek de (Paas)dag, tik een eitje
Komend weekend vieren we Pasen. Sinds lange tijd is het de gewoonte om dan een of meerdere eieren te eten. Waar komt deze gewoonte vandaan? Het is nog maar enkele decennia geleden dat het eitje als grote cholesterolleverancier werd aangemerkt, maar klopt dat nog wel? Eieren hebben een hoge voedingswaarde, maar zijn er geen nadelen? Wat is eigenlijk de beste richtlijn voor het gebruik van eieren?
Het paasei
Bij Pasen horen eieren. Vanuit een heidense traditie zouden ze met Pasen worden gegeten om de lente te vieren en het ontstaan van nieuw leven. Vanuit de Christelijke traditie worden ze ook gezien als symbool van nieuw leven en worden ze gegeten om de opstanding van Jezus Christus te vieren. In 1610 sprak paus Paulus de vijfde tijdens de Paasviering al een dankgebed uit voor de eieren als symbool voor de opstanding en een nieuw leven.
Ei en vasten
Pasen is ook het feest waarin de Christelijke vastenperiode die op Aswoensdag ingaat wordt gebroken. Tijdens deze veertigdagenperiode werden vroeger geen vlees, gevogelte en luxe voedingsmiddelen gegeten.
Tegenwoordig wordt deze vastenperiode niet meer zo streng gehouden en bestaat deze vaker alleen uit onthouding van snoep, alcohol, frisdrank en andere zoete en zoute versnaperingen. Ook eieren werden vroeger als een luxe gezien en enkele decennia geleden zelfs als ongezond product aangemerkt.
Eieren en cholesterol
In de Richtlijnen Goede Voeding van 2006 staat op pagina 53 dat er volgens de WHO geen limiet gesteld hoeft te worden aan het aantal eieren per week, als de inname van verzadigd vet uit zuivel en vlees laag gehouden wordt. De Gezondheidsraad die dit advies opstelde, achtte enige beperking echter wel noodzakelijk. Het Voedingscentrum heeft dit advies vertaald naar een aanbeveling van twee a drie eieren per week.
Momenteel wordt er door de Gezondheidsraad aan een herziening van de Richtlijnen Goede Voeding gewerkt (pag. 29 en 30) en ze hoopt dit project in 2014 af te ronden. Wie weet worden de richtlijnen voor eieren dan minder streng, want er komt steeds meer bewijs dat een hoog “slecht” cholesterol (LDL) niet veroorzaakt wordt door het eten van eieren.
Eieren gezonder dan gedacht
Eieren hebben een hoge voedingswaarde. Ze zijn een bron van eiwitten (5 g/ei), van vitamine A en D, vitamine B2 en B12 en de mineralen fosfor en seleen, maar ze bevatten ook veel cholesterol. Onderzoekers van verschillende universiteiten concludeerden echter uit een meta-analyse dat er geen verband is tussen het eten van eieren en een verhoogd risico op hart- en vaataandoeningen en het risico op een beroerte voor gezonde mensen. Een recente studie leert dat eieren het goede cholesterol (HDL) kunnen verhogen bij mensen met een metabool syndroom die een dieet volgden waarbij 25-30% van de energie (calorieën) door koolhydraten (suikers) werd geleverd. De huidige aanbeveling voor koolhydraten (uit 2001, pag. 12 en 13) voor volwassenen bedraagt 40% van de totale energie-inname.
Dat pleit voor het ei, maar niet alles is rozengeur en maneschijn voor het (paas)ei.
Bio niet logisch beter
Biologische eieren en eieren van kippen die buiten lopen kunnen als gevolg van milieuvervuiling meer dioxines bevatten dan eieren van kippen die binnen worden gehouden. Daarom worden deze eieren daar extra op gecontroleerd, maar dat gebeurt steekproefsgewijs. Dioxine is een kankerverwekkende stof die in het vetweefsel wordt opgeslagen. Op het etiket van het ei staat meer vermeld over de kwaliteit en duurzaamheid van het product.
Daarnaast kunnen zowel biologische als niet-biologische eieren besmet zijn met de salmonellabacterie. Dat komt niet veel voor, maar voor ouderen en mensen met een verminderde weerstand kan een salmonella-infectie ernstig verlopen. Daarom is het gebruik van rauwe eieren af te raden.
Ei bij het ontbijt: een goede start
Wie echte paastradities aan wil houden staat al vroeg op. Om de hongerklop gedurende de dag tegen te gaan is een eiwitrijk ontbijt een echte aanrader. Eieren passen daar prima in en gezien de laatste onderzoeksresultaten zou dat misschien wel vaker mogen dan 3 keer per week. Om verwarring over de kooktijden te voorkomen staan ze hier nog even op een rijtje:
– 3 à 4 minuten voor een zachtgekookt eitje
– 5à 6 minuten voor een half-zachtgekookt eitje
– 8 minuten voor een hardgekookt ei.
Uiteraard moeten ze daarbij wel geheel onder water staan. Om ze gemakkelijk af te kunnen pellen kun je ze het beste even laten schrikken door ze gelijk na het koken onder de koude kraan te houden. Natuurlijk kun je een eitje ook bakken, maar dat levert wel extra vet.
Als je een echt lekker eitje wilt luister dan naar de adviezen in dit liedje.