Brood, suiker en low-carb

Grenzeloos suiker advies????

In 2006 zijn de Richtlijnen Goede Voeding (RGV) opgesteld waarin een aanbeveling voor koolhydraten werd gedaan van 40 energieprocent per dag. Voor die tijd werd er een aanbeveling aangehouden van 50-55 energieprocent. Het advies voor koolhydraatinname is dus al fors verlaagd met 15 energieprocent.
In 1986 werd de bovengrens voor enkel- en tweevoudige suikers op 15-25 energieprocent gesteld, maar in de RGV 2006 is de bovengrens voor de enkel- en tweevoudige suikers is losgelaten. Dat is vreemd, omdat deskundigen in het buitenland al eerder adviseerden om een bovengrens van 10 energieprocent te hanteren om overgewicht en hart- en vaatziekten te voorkomen (zie pagina 62 van dit document). Ook wordt er geen aanbeveling gegeven over het gebruik van langzame suikers oftewel de koolhydraten met een lage glycemische index, omdat de commissie het bewijs voor de preventie van overgewicht hiervan niet voldoende vond.

Wat eet Nederland aan koolhydraten?

In de Voedselconsumptiepeiling (VCP2011) die van 2007 tot 2010 werd gehouden blijkt dat de gemiddelde koolhydraatinname voor volwassen mannen van 19-69 jaar ongeveer 42,8 en voor vrouwen in dezelfde leeftijdscategorie 44,4 energieprocent bedraagt. De inname van enkel- en tweevoudige suikers bedraagt voor de volwassen mannen 19,1 en voor de vrouwen 21,2 energieprocent (zie pagina 9 van dit document).
De belangrijkste bronnen van de koolhydraten voor de volwassenen zijn de graanproducten (31%), met brood als belangrijkste leverancier, gevolgd door frisdranken en vruchtensappen (16%), suiker en andere zoetwaren (14%) en op een gedeelde vierde plaats door cake/koeken en melkproducten (10,4%). De enkelvoudige en tweevoudige suikers werden voornamelijk geleverd door frisdranken en vruchtensappen (30,2%), suiker en zoetwaren (23,9%), melkproducten (18,5%) en cake en koeken (10%) (Zie pagina 3 van dit document).

Suikerconsumptie is hoog

De World Health Organisation (WHO) adviseert sinds 2002 al om niet meer dan 10 energieprocent enkel- en tweevoudige suikers in te nemen en onlangs stelde zij deze aanbeveling naar beneden bij tot 5 energieprocent totaal. De WHO pleit er voor om de verborgen suikers in de voeding terug te dringen. Hierbij kun je denken aan de suikers die toegevoegd zijn aan allerlei voedingsmiddelen, zoals sauzen en ketchup. Wie zijn/haar keukenkastjes inspecteert en alle etiketten van de kant-en-klaarproducten, zoals blikjes, flesjes en zakjes goed bekijkt ontdekt dat er nogal wat producten zijn waaraan suiker toegevoegd is. Dit is sneaky, maar op basis van de cijfers uit de VCP blijkt echter dat de Nederlander vooral veel zichtbare enkel- en tweevoudige suikers binnenkrijgt in frisdranken, suiker en zoetwaren en niet in de vorm van verborgen suikers.

Voldoende macrovoedingsstoffen, maar niet voldoende micronutriënten

Naar aanleiding van de RGV 2006 werden op 1 maart 2011 de Richtlijnen Voedselkeuze gepubliceerd waarin basisdagmenu’s zijn weergegeven voor de verschillende leeftijdscategorieën. Berekening van het dagmenu voor volwassenen leert dat dit schema van voedingsmiddelen keurig voldoet aan de aanbevelingen voor energieprocenten en er is nog zelfs wat “vrije ruimte’ voor aanvullingen met extra voedingsmiddelen. Wanneer naar de voorziening in vitamines en mineralen wordt gekeken blijkt echter dat voor “ijzer, zink, selenium, foliumzuur, vitamine A en D niet alle aanbevelingen worden gehaald” (pag. 54). Voor jodium is toentertijd nog geen berekening gemaakt, omdat jodium nog niet was opgenomen in de NEVO-tabel.

Low carb door minder suikerinname

Uit de resultaten van de voedselconsumptiepeilingen blijkt dat de koolhydraatinname verlaagd kan worden door minder frisdranken, suiker en snoep te gebruiken. Daarmee wordt de voorgestelde norm voor inname van enkel- en tweevoudige suikers van de WHO van 5 energieprocent beter benaderd. Daarnaast is het belangrijk dat er minder met suiker gezoete melkproducten worden genuttigd. Om dit te realiseren moet ook de industrie een bijdrage leveren door de suiker in hun producten te verminderen. Dus toch liever naturelle producten zonder smaakje en vooral zonder suiker. En als de industrie dan toch in actie moet komen kunnen ook de verborgen suikers worden opgespoord en zoveel mogelijk verwijderd uit de voeding.

Minder brood haalbaar en kan gezond zijn

Brood is wel een belangrijke leverancier van koolhydraten, maar het bevat naar verhouding weinig enkel- en tweevoudige suikers. Wie brood wil vermijden of verminderen kan dat bijvoorbeeld doen door brood te vervangen door salades met peulvruchten, noten en zaden. Daarmee vang je gelijk twee vliegen in een klap, doordat deze producten extra vitamines en mineralen leveren in verhouding tot brood. Brood weglaten zou tot een jodiumtekort kunnen leiden, maar dat is prima op te vangen door vaker een visje te eten.

Conclusie

De overconsumptie van koolhydraten wordt niet zozeer veroorzaakt door het (brood)advies van het Voedingscentrum, maar door het gebruik van frisdranken en andere bronnen van enkelvoudige en tweevoudige suikers.