De geheime code van de E-nummers

E-nummers: wat zijn het?

E-nummers zijn stoffen die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd om ze te verbeteren, bijvoorbeeld om ze langer houdbaar te maken, een betere smaak, uiterlijk of een mooiere kleur te geven. E-nummers worden pas toegestaan als vastgesteld is dat ze veilig zijn. Er wordt altijd een bovengrens voor een aanvaardbare inname per dag berekend, waarbij uitgegaan wordt van de meest kwetsbare groep. Zie ook bij Voedingsonderzoek lariekoek? Schippers op drift!. Consumenten denken meestal dat E-nummers niet veilig zijn. Toch is er veel meer bekend over de veiligheid van de E-nummers dan van de stoffen die van nature in onze voedingsmiddelen. Waarom dan toch de angst?

E-nummers omstreden?

Regelmatig komen er verhalen in de media over de schadelijkheid. Zo vertelde Wil Jansen, schrijver van het boek “Wat zit er in uw eten” in een uitzending van TROS Radar dat E-102 ADHD en eczeem zou veroorzaken, de smaakversterker E-621 zou de eetlust bevorderen en E-951 zou hersentumoren kunnen veroorzaken. Hoe zit dit nu met deze stoffen?

AZO-kleurstoffen,  ASO-effecten?

De gele kleurstof E-102 Tartrazine behoort tot de AZO-kleurstoffen.  In meerdere onderzoeken kon geen relatie worden aangetoond tussen het gebruik van AZO-kleurstoffen en ADHD, maar er is ook geen bewijs dat deze er niet is. Ook zijn er geen allergische reacties aangetoond door het gebruik van tartrazine, maar mensen die allergisch zijn voor salicylaten kunnen wel een overgevoeligheidsreactie ervaren bij het gebruik van tartrazine. Ook kan het bestaande allergische reacties wel versterken. Tartrazine kan astmatische aanvallen verergeren bij mensen die hiervoor gevoelig zijn, maar dit is niet bij iedere astmapatiënt is het geval.

Chinese-restaurant-syndroom

De smaakversterker E-621 is ook wel bekend als mononatriumglutamaat (MSG), natriumglutamaat, ajinomoto en ve-tsin. Het wordt veel verwerkt in oosterse gerechten en wordt dan op het etiket vermeld als ajinomoto of ve-tsin. De smaak van natriumglutamaat wordt als de vijfde smaak umami aangeduid, naast zoet, zout, zuur en bitter. Natriumglutamaat is een zout van glutaminezuur, een van de 20 aminozuren waaruit eiwitten zijn opgebouwd. Het menselijk lichaam kan zelf ook glutaminezuur maken, zodat het niet nodig is om dit aminozuur met de voeding op te nemen. Glutaminezuur komt van nature voor in vlees, vis, melk en melkproducten en granen.
E-621 werd verantwoordelijk gehouden voor het Chinese-restaurant-syndroom, waarbij klachten werden gerapporteerd als duizeligheid, flauwte en hartkloppingen, maar hier is nooit wetenschappelijk bewijs voor geleverd.

Zoetmaker

De smaakstof E-951, bekend als aspartaam, is opgebouwd uit de aminozuren asparaginezuur en fenylalanine. Mensen die aan fenylketonurie (PKU) lijden dienen aspartaam te mijden, omdat zij geen fenylalanine kunnen afbreken.
Van aspartaam wordt beweerd dat het kanker zou veroorzaken, maar het onderzoek waarin dit werd aangetoond was onzorgvuldig opgezet. Omdat deze publicatie veel onrust veroorzaakte, heeft de Europese Voedsel en Warenautoriteit (EFSA) deze stof opnieuw bekeken en ze is als veilig geclassificeerd.

Voedingsindustrie en overheid

De voedingsindustrie is verplicht om alle ingrediënten op het etiket te vermelden, maar E-nummers roepen bezorgdheid op bij consumenten. Daarom kiezen fabrikanten steeds vaker om de stofnaam in plaats van het E-nummer in een onleesbaar klein lettertype op het voedingsmiddel te vermelden, waardoor de consument het vaak niet kan lezen. Hierdoor krijgen angstgoeroes vrij spel om het wantrouwen van het publiek ten aanzien van de E-nummers verder aan te wakkeren. In de uitzending van TROS Radar werd gepleit voor strengere regels voor de vermelding van E-nummers op het etiket en dat de veiligheid van deze stoffen opnieuw onderzocht moet worden.
Gelukkig heeft de EFSA al gepland om de veiligheid van alle E-nummers opnieuw te beoordelen en de beoordeling van aspartaam heeft al plaatsgevonden.

En de consument dan?

Consumenten die bezorgd zijn over de E-nummers kunnen hier meer informatie vinden over de veiligheid van deze stoffen. Maar als iemand een stof niet goed verdraagt zal het door de onduidelijke etiketten lastig zijn om goed uit te zoeken of een voedingsmiddel wel of niet veilig gebruikt kan worden. Daarvoor is echt specialistische hulp van de diëtist vereist, omdat er geen andere professionals zijn die hiervoor zijn opgeleid. En dat is opnieuw een reden om ervoor te pleiten dat het wegbezuinigen van de dieetzorg uit het basispakket wordt teruggedraaid, want de diëtist kan u helpen om de geheime codes van de E-nummers te ontrafelen.