Een goed begin geldt ook voor voeding.
Op 5 mei vieren we in Nederland Bevrijdingsdag. Op deze dag staan we stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het herdenken van gevallenen op 4 mei en het dankbaar zijn voor vrijheid is actueler dan ooit. Waar menigeen eigenlijk minder bij stil staat is dat sommigen van ons nog altijd littekens dragen van de tweede oorlog. Daarbij wordt al snel aan de psychische littekens gedacht en dat is terecht. Maar wist je dat kinderen die geboren zijn tijdens en net na de hongerwinter hier nog steeds gevolgen van ondervinden?
De theorie van Barker blijkt te kloppen
Begin jaren negentig ontdekte professor David Barker iets opmerkelijks: In de arme gebieden in Groot Brittannië overleden mensen vaker aan een CVA, of hart en vaatziekten en ze hadden ook vaker een lichter geboortegewicht. Dat was voor Barker een reden om in 1990 zijn theorie hierover te publiceren. Barker poneerde dat kinderen van vrouwen die tijdens de zwangerschap onvoldoende te eten hadden ook minder voeding kregen waardoor hun organen zich minder goed zouden ontwikkelen. Dat zou dan tot gevolg hebben dat ze een grotere kans hebben op het ontwikkelen van overgewicht, diabetes mellitus type 2, hart- en vaatziekten en CVA’s. Tot dan toe werd er gedacht dat een kind nooit tekort zou komen tijdens de zwangerschap maar dat het altijd ten koste van de moeder zou gaan.
Inmiddels zijn er verschillende onderzoeken die het gelijk van Barker onderstrepen.
Wat gebeurt er dan tijdens de zwangerschap?
Als de moeder te weinig te eten geeft, kan haar kind ook onvoldoende van voeding worden voorzien. De effecten van te weinig toevoer van voedingsstoffen op het kind zijn afhankelijk van het trimester van de zwangerschap, maar er is vrijwel altijd sprake van een te laag geboortegewicht. Er treedt groeivertraging op in de baarmoeder, ook wel aangeduid als intra-uterine groeiretardatie (IUGR). Dit uit zich dan in een minder goed verloop van de ontwikkeling van organen, zoals de pancreas, het hart- en vaatstelsel, etc. waardoor het kind dus eigenlijk al met een gezondheidsachterstand begint.
Ook stress kan tot een verminderde groei van een foetus leiden.
De late gevolgen
Deze minder goed ontwikkelde organen zijn dan vooral onvoldoende toegerust om met voedsel om te gaan in een obesogene omgeving. Dat heeft dan tot gevolg dat deze kinderen sneller ziekten ontwikkelen, zoals overgewicht en obesitas. Ze zijn ook gevoeliger voor de gevolgen van deze aandoeningen, zoals diabetes mellitus type 2, hart- en vaatziekten, CVA en bepaalde vormen van kanker. Niet alleen de kinderen ondervinden de gevolgen, maar ook de kleinkinderen. Wanneer een vrouw in verwachting is van een meisje worden er in deze foetus al de voorlopers van de eicellen aangelegd. Dat betekent dus dat je het hier dus al hebt over de kleinkinderen van deze zwangere vrouwen.
Dit werd aangetoond met verschillende onderzoeken bij de “kinderen van de hongerwinter” in Amsterdam in onderzoek van Tessa Roseboom.
Niet alleen oorlog, maar ook armoede is funest
De groep die door Tessa Roseboom werd onderzocht bestond uit kinderen van vrouwen uit Amsterdam die zwanger waren tijdens en net na de hongerwinter om de effecten van de hongerwinter tijdens de verschillende trimesters in de zwangerschap te kunnen vergelijken. Daarnaast werd er ook gekeken naar de gezondheid van nakomelingen van vrouwen die voldoende te eten hadden gedurende de zwangerschap.
Je zou bijna denken dat te weinig voeding voor het kind in de baarmoeder alleen gelinkt is aan oorlog, maar kinderen die in arme gezinnen worden geboren beginnen met achterstand. Dat kan echter worden voorkomen door in te zetten op een betere kans voor alle kinderen. Gelukkig wordt daar steeds meer op ingespeeld en is er meer aandacht voor een goede start.
Armoede is ook onvrijheid
Voedsel en drinken zijn eerste levensbehoeften. Wie onvoldoende geld heeft om zich van de dagelijkse levensbehoeften te voorzien leeft in onvrijheid. Hij/zij wordt beperkt om zich van voldoende voeding en vocht te voorzien. Daarnaast wordt hij/zij beperkt in allerlei andere keuzen.
De armoedekloof kan tot onvrede lijden en een bron van conflict worden.
Daarom is het nodig om ook armoede te bestrijden om de vrede te bewaren.
Palsma Sportvoedingsadvies wenst al haar lezers een mooie Bevrijdingsdag en dat we deze nog maar vaak in vrede mogen vieren.
