Een nieuwe lente een nieuwe Schijf

Wat is er veranderd?

De Schijf van Vijf heeft geen duidelijke afbeeldingen van voedingsmiddelen meer in de vakken gezet, maar heeft de voedingsmiddelen aan de buitenranden getekend. Dat lijkt saai, maar met de huidige technieken is daar heel goed een mouw aan te passen. Daarnaast is de grootte van de vakken ook aangepast. Het grootste (groene) vak staat voor groente en fruit. Het op een na grootste (oranje) vak voor de volkorenproducten, zoals volkorenbrood, volkoren pasta’s, couscous en zilvervliesrijst. Het op twee na grootste (blauwe) vak staat voor de dranken. Het vierde (roze) vak omvat de eiwitbronnen, zoals vlees, vis, zuivel, ei, kip, peulvruchten en noten. Het allerkleinste (gele) vak staat voor de zachte en vloeibare vetten. De grootte van de vakken geeft ook het belang aan van de voedingsmiddelen voor de dagelijkse levering van voedingsstoffen. In vergelijking met de vorige Schijf van Vijf zijn er toch wat wijzigingen doorgevoerd in de indeling van voedingsmiddelen.

Meer groente en peulvruchten en een handje noten

De groenteaanbeveling is verhoogd naar 250 g/dag, oftewel 5 opscheplepels. Het advies voor groente komt nu overeen met de aanbevelingen van de World Health Organisation en van het World Cancer Research Fund.
Nieuw is ook dat er nu aangeraden wordt om een keer per week een maaltijd op basis van peulvruchten te eten. Peulvruchten vormen een goede bron voor plantaardige eiwitten, koolhydraten, vezels en vitamine B1 en ijzer. Peulvruchten stonden vroeger in hetzelfde vak als graanproducten, maar ze zijn nu “overgestoken” naar het vak van de eiwitrijke producten. Dat past ook bij dit jaar omdat 2016 een jaar is om “in de bonen” te zijn.
Daarnaast is ook het handje noten, dat in de Richtlijnen Goede Voeding 2015 werd genoemd, in het vak voor eiwitrijke producten opgenomen. Noten worden uiteraard zonder dop gegeten en nu zitten ze bij het Voedingscentrum met de notendoppen. Vandaar dat het advies van de Schijf van Vijf nu ook in een notendop wordt aangeboden.

Minder dierlijke producten

Nu er meer aandacht voor plantaardige eiwitten is kan het voor de consument ook gemakkelijker zijn om minder vlees, vis en kip te eten. Het advies voor zuivel blijft gelijk om voor een voldoende calciuminname te zorgen.
De aanbevelingen voor minder dierlijke eiwitten en meer plantaardige eiwitbronnen past in een advies voor een duurzame voeding, waarin rekening wordt gehouden met de carbon voetprint. Wie nieuwsgierig is hoeveel hij/zij het milieu belast door zijn/haar voedselkeuze kan dit hier berekenen.

Meer variatie: Voor elk wat wils

Gelukkig zijn er nu ook adviezen van de Schijf van Vijf opgesteld voor mensen met een andere voedingsgewoonte. Dit advies wordt zichtbaar gemaakt met behulp van een tool op de website van het Voedingscentrum. De bezoeker geeft aan of hij/zij een man of een vrouw is en daarnaast dient de leeftijd te worden vermeld. Vervolgens krijgt de bezoeker verschillende dagmenu’s op het scherm voorgeschoteld die voldoen aan de dagelijkse aanbevelingen voor de verschillende voedingsmiddelen. Zo kan er naast de Hollandse (stamp)pot gekozen worden uit vegetarisch, Mediterraan, Turks of een Marokkaans dagmenu maar ook low carb, glutenvrije en vele andere variaties zijn mogelijk. Met deze tool is het Voedingscentrum er in geslaagd om een vertaalslag te maken van wetenschappelijke bevindingen naar adviezen over voedingspatronen.

Achtergronddocumenten voor onderbouwing beschikbaar

Naast deze tools voor het bepalen van een voorbeelddagmenu is er ook informatie te vinden over de verschillende vakken van de Schijf waarin tips en tricks voor variatie staan vermeld. Ook worden er tips gegeven om voedselverleidingen te weerstaan. Voor de consument kan het lastig zijn om het onderscheid te maken tussen voedingsmiddelen die tot de basisvoeding behoren en voedingsmiddelen die te veel zout, suiker of vet bevatten of juist te weinig vezels leveren. Ook is er op de website van het Voedingscentrum een overzicht van de voedingsmiddelen die als uitzondering gebruikt kunnen worden in een tabel weergegeven.
Ook is er een (wervende) folder geschreven voor de consument om hem/haar te triggeren om gezond te eten waarbij er ook tips zijn opgenomen om hiermee te beginnen en het vol te houden.
Voor de professional is het document Richtlijnen Schijf van Vijf opgesteld. Dit document is de opvolger van de Richtlijnen Voedselkeuze uit 2011. Dit nieuwe naslagwerk oogt mooi en eigentijds en is helder opgebouwd en leest gemakkelijk weg.

Toch nog vragen over de nieuwe Schijf van Vijf?

Schroom dan niet, maar neem dan gerust eens contact op voor wat uitleg.