Effectief beleid verbeteren leefstijl mogelijk
Enkele weken geleden meldde ik al dat de levensverwachting van laagopgeleiden kan worden verbeterd. Veel van de problemen binnen deze groep zijn te wijten aan overgewicht met alle gevolgen van dien. Sjaak de Gouw concludeert in zijn proefschrift dat de overheid veel te terughoudend is in de bestrijding van overgewicht. Landelijke en lokale overheden dienen te beseffen dat ze verantwoordelijk zijn voor de bescherming van de volksgezondheid en dat dit langer duurt dan vier jaar. Betrouwbare informatie over voeding dient voor elke consument toegankelijk te zijn en gezonde keuzes zouden gemakkelijker gemaakt moeten worden. Daarvoor is een verbeterslag in het overheidsbeleid nodig.
Overheid kan meer doen
Sjaak de Gouw stelt in zijn proefschrift dat overheden op landelijk en lokaal niveau zich onvoldoende realiseren dat niet ingrijpen op het probleem “overgewicht en obesitas” op termijn tot hogere zorgkosten leidt. Er is veel kennis beschikbaar over effectieve interventies uit binnen- (Hartslag Limburg, Utrecht Overvecht en Laarbeek) en buitenland (Epode en Finland), maar de beleidsmedewerkers gezondheid van gemeentes zijn hier niet van op de hoogte. Bovendien is het voor een duurzaam beleid nodig dat politici verder kijken dan hun zittingsperiode van vier jaar. Daarnaast zouden scherpere maar wel haalbare richtlijnen door de overheid gegeven moeten worden voor het ontwikkelen van beleid op plaatselijk niveau.
Randvoorwaarden op lokaal niveau
Gemeenten stellen dat mensen en middelen ontbreken voor het ontwikkelen van een wijkgerichte aanpak (pagina 152 en 153 van het proefschrift van Sjaak de Gouw). Toch zijn er wel ideeën beschikbaar, maar de implementatie hiervan is zeer complex en (arbeids)intensief. De politieke pijn is echter dat er een langere adem nodig is dan de eigen zittingsperiode om het succes ervan te kunnen oogsten en er zijn altijd vraagtekens bij de effectiviteit van preventieve interventies. Toch zijn er voldoende gekwalificeerde mensen beschikbaar, maar die zijn wegbezuinigd en dat is verspilling van kennis en ervaring. Deze deskundigen willen graag bijdragen om betrouwbare informatie over voeding (en bewegen) beter toegankelijk te maken.
Toegankelijkheid voedingsinformatie
Het Voedingscentrum geeft aan dat ze per 1 januari 2012 is gestopt met de informatietelefoondienst voor consumenten, omdat er 25% minder budget voor preventie beschikbaar is. Ze gaat vragenstellers doorverwijzen naar een diëtist of gewichtsconsulent in de buurt, maar de diëtistenzorg is ook per 1 januari 2012 uit het basispakket verdwenen. Diëtisten noteerden 40% minder afspraken voor deze maand. De patiënten die de diëtist gaan mijden zullen waarschijnlijk vaker een beroep doen op duurdere zorgvoorzieningen om uiteindelijk toch bij de diëtist terecht te komen.
Is het dan zo moeilijk om gezonde voeding te kiezen?
Gezonde voedingskeuze niet gemakkelijk
Onlangs legde de voedingskundige Jaap Seidell uit waarom het voor consumenten lastig is om gezonde keuzes te maken. Voedingsmiddelenbedrijven hebben veel meer geld beschikbaar voor reclame dan het bedrag dat de overheid voor preventie uittrekt. Vette en zoete levensmiddelen zijn goedkoper dan gezonde voedingsmiddelen. Bovendien is ongezonde voeding overal te verkrijgen en het wordt voortdurend aangeprezen.
Het meest actuele voorbeeld is het plaatsen van snoepautomaten in 50 bussen van de vervoersmaatschappij Connexxion. Snoepen wordt aangemoedigd, maar het zelf meegebrachte boterhammetje of appeltje mocht in eerste instantie niet worden genuttigd.
Zucht… waar zijn we nu toch mee bezig….
Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald
Wie in een bos verdwaalt kan nooit verder komen dan halverwege, omdat je het bos dan weer uitwandelt. Het is alleen de vraag of je dan aan de goede kant terecht gekomen bent. Dit geldt ook voor het volgen van een beleidsagenda.
In Amerika gingen ze ons al voor met omkeren van minder goed beleid door het aanpassen van de schoolmenu’s. Pizza is geen groente, maar wordt nu met meerdere soorten groente geserveerd.
Het zou de overheid sieren als ze het verstrekken van betrouwbare informatie serieus op gaat pakken, de toegankelijkheid van zorgverleners als de diëtist verbetert en strenge regels opstelt om reclame (gericht op kinderen) voor ongezonde voedingsmiddelen te verminderen.
Voorstel toekomstvisie
Laten we inzetten op een nieuw landelijk en lokaal project waarin we naar de doelgroep luisteren, bewezen effectieve strategieën aanpassen aan de lokale situatie en als deskundigen met de doelgroep duurzame oplossingen bedenken. Gezond leven wordt door veel mensen vaak als een worsteling ervaren, maar door wederzijds begrip van doelgroep en deskundigen is er veel meer mogelijk dan tot nu toe is bereikt.
We kunnen in een probleem blijven stilstaan, maar bewegen geeft energie en zelfs traplopen kan leuker worden gemaakt.
Een naam voor het project: Samen sterk is het betere werk! Ik ben er klaar voor, jij ook?
