Eieren en kippen gevaarlijk?

Op dit moment loopt er een grote terughaalactie van eieren die Fipronil bevatten. Wat is het gevaar als je toch zo’n ei hebt gegeten? Zit Fipronil alleen in de eieren of ook in de kip? Hoeveel kwaad kan dat dan? Deze vragen worden opgeroepen door alarmerende berichten over de Fipronileieren, oftewel: Hoe schadelijk zijn deze eieren en de kippen die met dit bestrijdingsmiddel zijn behandeld?

Wat is Fipronil?

De stof Fipronil is een onderdeel van bestrijdingsmiddelen tegen vlooien, mijten en teken. De European Food and Safety Authority (EFSA) heeft aangegeven dat fipronil wel veilig te gebruiken is als insecticide in zaadbehandelingsmiddel voor maïs en zonnebloemen. Sinds 2013 is  bekend dat Fipronil mogelijk schadelijk is voor bijen. Het gebruik van Fipronil is niet toegestaan op dieren die bedoeld zijn voor menselijke consumptie.
De World Health Orgnisation meldde al eerder dat Fipronil (vanaf pag. 100) huidirritaties kan veroorzaken en het kan prikkelend werken op ogen en ademhalingswegen. Op lange termijn kan Fipronil tot schade leiden aan lever, schildklier en nieren. De acceptabele dagelijkse inname voor de mens is vastgesteld op 0,002 mg/kg lichaamsgewicht per dag. Voor een mens van 70 kg komt dat neer op een inname van 0,14 mg. Voor kleine kinderen ligt de dagdosis beduidend lager omdat ze veel lichter zijn. Als je vaak (een voedingsmiddel met) Fipronil binnenkrijgt kan deze stof zich gaan stapelen in het lichaam, omdat deze stof een lange halfwaardetijd heeft.

Hoe komt deze stof in de eieren?

Fipronil wordt normaliter gebruikt in diergeneesmiddelen om vlooien, mijten en teken te bestrijden bij dieren die niet voor menselijke consumptie zijn bestemd. De Nederlandse bedrijven waarvan de eieren zijn afgekeurd vanwege het hoge Fipronilgehalte hebben een bestrijdingsmiddel tegen bloedluizen voor hun kippen gebruikt dat Fipronil bevatte. De pluimveehouders waren echter niet op de hoogte dat het bestrijdingsmiddel dat ze hebben gebruikt Fipronil bevatte. Het is ook nog niet duidelijk of de leverancier van dit middel zelf wel op de hoogte was van de samenstelling van het insecticide.
Het bestrijdingsmiddel werd in de vorm van een spray in de kippenstal aangebracht. Kippen die Fipronil binnenkrijgen via de huid of in het voedsel slaan deze stof op in hun eigen vetweefsel en ze verspreiden het via de eieren in de voedselketen.

Hoe kun je als consument zien welke eieren (te veel) Fipronil bevatten?

Alle eieren van grote pluimveebedrijven worden in Nederland voorzien van een code in het kader van de Voedsel Keten Informatie (VKI). Aan de hand van deze code is na te gaan van welk bedrijf de eieren afkomstig zijn. De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit werkt continu aan een actuele lijst van de codes van eieren die een te hoog Fipronilgehalte bevatten.
Op dit moment zijn vrijwel alle eieren onderzocht. De lijst met VKI-codes voor eieren met een te grote hoeveelheid Fipronil kan dus nog langer worden. Volgens een woordvoerder van de NVWA kan het nog tot en met het komend weekend duren tot alle partijen eieren met te veel Fipronil in kaart gebracht zijn.

En de kippen?

In deze situatie gaat het om leghennen. De kippen die voor consumptie gebruikt worden zijn in het algemeen mestkippen. Vleeskuikens worden niet gehouden voor het leveren van eieren.
Zoals eerder aangehaald wordt Fipronil door de kip opgeslagen in het vetweefsel. De kipfilet kan dus nog gewoon op de boterham of bij de warme maaltijd gegeten worden. Voor de leghennen die blootgesteld zijn aan de Fipronil wordt nog bekeken wat er gedaan kan worden om het gehalte van deze stof in het dier omlaag te krijgen zodat deze dieren op termijn toch weer eieren kunnen leveren die weer normaal gegeten kunnen worden zonder gevaar voor een te hoge dosis Fipronil binnen te krijgen.

Waar kun je nu het beste op letten bij het eten van eieren?

1. Ga na of de eiercode van de eieren die je in huis of net ingekocht hebt ook voorkomt op de lijst met eieren met een hoog Fipronilgehalte op deze link. De lijst is ingedeeld in:
a. eieren met een acuut gevaar voor de gezondheid;
b. eieren met een te hoog Fipronilgehalte voor kinderen en
c. eieren met een hoog Fipronilgehalte.
2. Als de eieren in je koelkast op een van deze lijsten voorkomen is het verstandig om van deze eieren:
a. niet te eten bij een dosis die een acuut gevaar opleveren voor de gezondheid;
b. niet aan kinderen te geven als ze een te hoog Fipronilgehalte hebben voor kinderen en
c. niet meer dan 1 à 2 eieren per week te eten voor kinderen jonger dan 4 jaar en niet meer dan 2 à 3 eieren per week te eten door personen vanaf 4 jaar van eieren met een hoog Fipronilgehalte.
3. Heb je nog vragen over deze kwestie kijk dan eerst of je hier een antwoord vindt, maar als je er echt niet uitkomt laat dit dan weten via deze link.
4. Staat de eiercode van de eieren die jij gekocht hebt er niet bij? Dan is er niets aan de hand en kun je daar dus gerust 1 à 2 keer en eitje aan een kind jonger dan 4 jaar geven. Vanaf de leeftijd van 4 jaar kunnen er dan gerust 2 à 3 eieren per week worden gegeten.

anneke-palsma

Zoek je een advies voor voeding bij jouw sport, dan kun je bij mij terecht.

Drs. Anneke Palsma