Evidence-based voedingsleer

Door de toegenomen aandacht voor voeding zijn er steeds meer mensen die een opleiding willen volgen waarin voeding een belangrijk onderdeel is. De meeste studieboeken over voeding zijn echter Engelstalig. Eind vorig jaar kwam het Nederlandstalige boek Evidence-based voedingsleer van Patrick Mullie uit. Voor welke doelgroep is dit studieboek geschikt? Is het ook een aanrader voor leken?

Compleet overzicht voedingsleeronderwerpen

Het boek Evidence-Based voedingsleer behandelt eerst de theorie over de energievoorziening door voedingsstoffen in het lichaam, gevolgd door een bespreking van alle voedingsstoffen. Daarna gaat de auteur in op het nut en de betrouwbaarheid van voedingsmiddelentabellen. Vervolgens worden een paar alternatieve voedingspatronen en de overgewichtsproblematiek uitgelegd. Ook de relatie tussen voeding en gezondheid, functionele voedingsmiddelen, voeding en sport komen aan bod en de schrijver legt uit welke methoden er toegepast worden in het voedingsonderzoek. In het boek wordt ook stilgestaan bij actuele hypes en er wordt gekeken hoe onze voedingsgewoonte zich in de loop van de tijd heeft ontwikkeld. Ook de culturele invloeden op de voedingsgewoonte worden toegelicht en de belangrijkste onderwerpen tijdens de verschillende levensfasen worden benoemd.

Harde evidence in voedingsleer moeilijk te verkrijgen

De auteur gaat niet alleen in op de theorie, maar hij belicht ook de praktijk van vandaag door in te gaan op de invloed van marketing op voedingskeuzes en welke rol lobbyisten kunnen spelen bij het bepalen van beleid en onderzoek. Hij gaat hierbij wel heel erg uit van de situatie in de VS en maakt de lezer/student gelijk alert om waakzaam te zijn bij het interpreteren van onderzoeksresultaten. Hij legt stapsgewijs uit hoe een wetenschappelijk artikel is opgebouwd en welke typen onderzoek er binnen de voedingswetenschap worden toegepast en wat de betrouwbaarheid ervan is.
In het hoofdstuk functionele voedingsmiddelen brengt hij een mooie nuance aan door aan te geven dat het ontbreken van bewijs niet altijd betekent dat een voedingsmiddel niet werkzaam is voor een beoogd doel. Hierbij wordt de taak van de European Food and Safety Agency (EFSA) in het bewaken van de Europese Claimsverordening ook toegelicht. De lezers die het hoofdstuk over de wetenschappelijke onderzoeken goed doornemen krijgen gelijk ook een heldere uitleg waarom het lastig is om harde bewijzen te vinden voor de onderbouwing van gezondheidsclaims voor voedingsmiddelen.
De schrijver valt zelf ook in de valkuil van het bouwen op aannames, met de bewering dat de obesitasepidemie mede veroorzaakt zou zijn doordat vrouwen vaker deelnemen aan betaalde arbeid buitenshuis. Dit zou namelijk de aanleiding zijn dat er vaker kant-en-klaarmaaltijden worden gegeten, maar hiervoor ontbreken echer harde bewijzen.

Voorkeur voor Mediterrane voedingsnormen

De auteur, Patrick Mulie, is een Vlaamse voedingswetenschapper. In zijn boek gaat hij dan ook vooral uit van de Actieve Voedingsdriehoek als voorlichtingsmodel en de Vlaamse richtlijnen voor een goede voeding. Deze wijken wel wat af van de Nederlandse Richtlijnen Goede Voeding 2015 en de Richtlijnen Schijf van Vijf 2016. Hij legt deze Vlaamse voedingsnormen dan ook langs de meetlat van de Healthy Eating Piramd van de Amerikaanse voedingswetenschapper Walter Willett.
Ook in het hoofdstuk over de actuele hot topics in voeding grijpt hij terug op het voorlichtingsmodel dat door Willett wordt aangeprezen en de Mediterrane voedingsgewoonte, zoals deze in 1960 op Kreta werd beschreven door Ancel Keys. Voor de trouwe lezers van deze blog moet dat geen verrassing zijn, omdat deze voedingswijze ook al in het boek “Gezond eten, langer leven” van dezelfde auteur werd toegelicht.

Geschikt voor HBO student en geïnteresseerde leek

Patrick Mullie geeft aan het begin van elk hoofdstuk een paar casussen en stellingen waarmee de lezer/student zijn/haar kennis kan testen. Bij het doorwerken van de hoofdstukken worden de vragen in de casussen besproken en aan het eind van ieder hoofdstuk worden de antwoorden nogmaals kort toegelicht. Dat geldt ook voor de stellingen die aan het begin van ieder hoofdstuk zijn gegeven.
Het boek geeft een mooi overzicht van alle weetjes over de verschillende voedingsstoffen en hun functies. De auteur speelt goed in op de actualiteit in de voeding en diëtetiek door in te gaan op onderwerpen zoals het interpreteren van wetenschappelijk onderzoek, marketing gericht op kinderen en de lobby van de voedingsmiddelenindustrie en hypes. Voor de Vlaamse opleidingen voor bachelor in Voedings- en dieetkunde is dit een uitstekend studieboek. Bij het gebruik voor Nederlandse HBO-instellingen dient wel de toevoeging gegeven te worden dat in Nederland met andere voedingsnormen en -tabellen wordt gewerkt. Voor leken met een meer dan gemiddelde interesse in voeding en diëtetiek is dit een prachtig boek om gedegen kennis over voeding op te doen.

De schrijver

Patrick Mullie volgde de opleiding Voeding en dieetkunde op HBO-niveau in Leuven en vervolgens studeerde hij epidemiologie aan de Universiteit van Maastricht. Hij promoveerde tot Doctor in de biomedische wetenschappen aan de Katholieke Universiteit van Leuven. Hij geeft les in Systematische Literatuuranalyse aan de Vrije Universiteit te Brussel en is ook als lector Voedingsleer, Epidemiologie en Wetenschappelijke Onderzoeksvaardigheden verbonden aan de Erasmus Hogeschool te Brussel. Daarnaast is hij onderzoeksdirecteur van de Afdeling Epidemiologie en Biostatistiek (ACOS WB – DEFENSIE) van het Koningin Astrid Militair Hospitaal in Neder-over-Heembeek in Vlaanderen en hij is research directeur aan het befaamde Internationaal Prevention Research Institute te Lyon. Ook is hij als expert betrokken bij de Hoge Gezondheidsraad van België.
Hoewel deze Vlaamse voedingskundige al eerder de boeken “Goed eten”, “Eet je gezond” en “Is dik in orde?” uitbracht is hij niet zo bekend is in Nederland. Meer over hem is te lezen in dit interview.

Terechte nominatie voor beste studieboek van 2015

Op pagina 2 staat in bescheiden kleine letters dat dit boek genomineerd is voor de Garant Studieboekprijs 2015. Gezien de kwaliteit van het boek mag de uitgeverij dat best met een groter lettertype vermelden.

anneke-palsma

Zoek je een advies voor voeding bij jouw sport, dan kun je bij mij terecht.

Drs. Anneke Palsma