Fatshaming of vette pech?

Fatshaming, een uitwas?

Iedereen die net wat meer weegt dan het gemiddelde kent het vast wel: starende blikken, zogenaamde “leuke opmerkingen” of “goedbedoelde adviezen” etc. Vorige maand werd daarin wel een triest dieptepunt bereikt toen bekend werd dat één van de erewachten bij de dodenherdenking op de Waalsdorpervlakte te horen had gekregen dat hij eigenlijk niet zo gewenst was als erewacht vanwege zijn postuur. En dan te bedenken dat er op 4 mei onder andere wordt stilgestaan bij discriminatie… De persoon die het aangaat heeft er uiteindelijk echter zelf voor gekozen om op 4 mei niet aan de erewacht deel te nemen… maar toch….

Niemand kiest ervoor om dik te zijn

Het lijkt een open deur, maar toch lijken we er vaak niet bij stil te staan omdat er te gemakkelijk over wordt gedacht. Goedbedoelde adviezen zoals: “Dan eet je toch wat minder” of “Dan ga je toch wat vaker sporten” zijn gemakkelijk te geven, maar daarmee wordt er aan een hele reeks oorzaken van overgewicht voorbij gegaan. Professor Liesbeth van Rossem benoemt tijdens haar oratie “Dik ben je niet voor de lol” heel wat oorzaken voor overgewicht, zoals genetische manco’s, gebruik van bepaalde medicijnen zoals corticosteroïden, antidepressiva, bètablokkers, maagzuurremmers, een verstoorde slaap, een afwijkende darmflora en nog een aantal oorzaken zoals stoffen in cosmetica. Kortom het probleem van overgewicht en obesitas is ingewikkelder dan gedacht.

Crashdieet schadelijker dan gedacht

Wie af willen vallen kiest vaak voor een quick fix. Dat kan door vermageringsmiddelen, maar veel afslankmiddelen zijn echt afvalproducten oftewel paardenmiddelen voor een wespentaille. Daarnaast wordt er vaak door de consument gedacht dat een laag energetisch dieet voor een korte tijd wel zal helpen, maar het volgen van zo’n dieet leidt er echter toe dat de hormonale regulatie van honger en verzadiging in de war geschopt wordt. Het volgen van een crashdieet leidt er toe dat er in eerste instantie wel gewicht wordt verloren. Uiteindelijk leidt het er ook toe dat er meer hongerhormonen aangemaakt en er worden minder verzadigingshormonen aangemaakt en deze biologische/fysiologische mechanismen zorgen ervoor dat er dan meer gegeten wordt dan het lichaam nodig heeft.

Vette pech: het verhaal van een ervaringsdeskundige

In het boek “Vette pech” vertelt Larissa Verhoef wat de reacties van anderen op haar postuur bij haar teweeg gebracht hebben. Het tragikomisch boek is opgebouwd uit hoofdstukken die toepasselijk allemaal een titel van een onderdeel van een dertiengangenmenu, of liever gezegd een menu dat uit dertien gerechten bestaat. In het boek komen alle vooroordelen over mensen die zwaarder zijn dan gemiddeld langs. En denk niet dat het vetweefsel een isolatielaag vormt tegen deze negatieve reacties. Het betreft namelijk niet alleen reacties van “gewone mensen”, maar ook van artsen en anderen uit de gezondheidszorg.Ze geeft hier heel heldere adviezen wat je vooral niet moet zeggen.

Gemakkelijk op te lossen?

Het zal duidelijk zijn dat overgewicht en obesitas niet op te lossen zijn met een quick fix, met 4 uur dieetvergoeding op jaarbasis, een abonnement bij de sportschool of een personal trainer, maar er is een meer gecombineerde aanpak nodig. Daarbij spelen onderdelen van de leefstijl zoals eten, bewegen, slaap, ontspannen een belangrijke rol. Maar ook omgevingsfactoren die we niet zelf kunnen beïnvloeden, zoals stress van buitenaf, bepaalde stoffen in milieu en voedingsmiddelen (microplastics) en cosmetica dienen aangepakt te worden. En wat te denken van de obesogene omgeving. Denk daarbij ook nog eens aan genetische aanleg en ziekten die iemand oploopt waarvoor medicijnen worden geadviseerd die invloed kunnen hebben op het gewicht.
En natuurlijk na gaan of er nog meer oorzaken aangetoond kunnen worden voor overgewicht en uit te zoeken welke oplossingen er voorhanden zijn.

Graag een meer open houding.

Wat je van iemand ziet is alleen een buitenkant. Die buitenkant verbergt heel veel. Het zegt niet alles. De eerste gedragsregel uit de gedragscode voor diëtisten luidt: Als diëtist benader ik de cliënt zonder aanziens des persoons. Ik houd me verre van discriminatie op welke grond dan ook. Zelfs in het eerste artikel van het Burgerlijk Wetboek kunnen we vinden dan discriminatie in welke vorm dan ook verboden is.
Laten we wat meer tijd en geduld opbrengen om elkaar te begrijpen en eerst elkaar te accepteren zoals we zijn. Als we dat toepassen op de omgang met iemand die te zwaar is betekent dat, dat we ons eerst inleven in deze cliënt/persoon en kijken welke hulpvragen er zijn en dan pas samen zoeken naar een goede aanpak van bestaande problemen. Een goede onderlinge vertrouwensbasis is daarbij onontbeerlijk.

Fatshaming of vette pech?

Fatshaming is dus eigenlijk een vorm van kortzichtigheid omdat je dus de vette pech van iemand niet wilt (h)erkennen. Daarnaast is inzet nodig om het tij te keren zodat de zwaarwichtige problemen voorkomen worden bij kinderen door in te zetten op gezond gewicht bij kinderen en eerlijke leefstijl- en voedingsvoorlichting aan ouders en kinderen. We moeten af van de betutteling van de industrie en gezonde voeding beter bereikbaar en aantrekkelijker maken dan de ongezonde hap. Dat kan onder andere door een beter beleid in school- en sportkantines en natuurlijk door thuis het goede voorbeeld te geven.