Gezond en obees, kan dat?

Gezonde obesen, bestaan ze?

Wie de berichtgeving in De Volkskrant van 7 januari 2015 ziet zou denken van niet. In dit bericht wordt een brief besproken die aan de redactie van het Journal of the American College of Cardiology is gestuurd. De auteurs van deze brief halen cijfers aan van studies waarin mensen meer dan 10 jaar werden gevolgd. Hierbij werd gekeken wat het gezondheidsverloop was van onder andere mensen met een BMI hoger dan 30 maar die geen afwijkingen hadden die op diabetes en/of hart- en vaatziekten wezen. Uit dit onderzoek blijkt dat de helft van de obesen die geen afwijkingen hadden in het bloedvetspectrum, de bloeddruk, de bloedglucose en insuline na ongeveer 20 jaar wel afwijkingen in deze parameters vertoont. Ze hebben dan inmiddels al diabetes en/of hart- en vaatziekten.
Uit de rapportage die als bron gebruikt is bij het Volkskrantartikel zijn echter geen gegevens te vinden over leeftijd van de deelnemers bij aanvang van dit onderzoek. Ook ontbreken gegevens over sociaal economische status, gewoonten zoals roken, alcoholgebruik, beweging, mate van ervaren stress en belangrijke levensgebeurtenissen die ook invloed kunnen hebben op de parameters voor een gezonde stofwisseling. In een van hun onderzoeken sugereren deze auteurs wel dat lichamelijke activiteit wel zou kunnen leiden tot een gezonde stofwisseling bij iemand met obesitas.
Op basis van de gegevens uit dit onderzoek kan geconcludeerd worden dat er wel gezonde obesen bestaan, maar het lijkt erop dat hun gezondheid na een aantal jaren wel verslechtert. Op basis van deze gegevens kan niet hard gesteld worden dat dit door de obesitas wordt veroorzaakt, maar het kan ook niet uitgesloten worden.

Risico op hart- en vaatziekten voor gezonde obesen?

Een van de onderzoekers die ook betrokken was bij deze bovengenoemde studie analyseerde ook onderzoeksgegevens van deelnemers van verschillende bevolkingsonderzoeken in Engeland en Schotland die in 1998, 1999, 2003 en 2004 werden uitgevoerd. De onderzochte mensen hadden een gemiddelde leeftijd van 54 jaar bij aanvang. Doel van deze analyse was om na te gaan of er verschillen waren in de toename van het risico op hart- en vaatziekten en andere doodsoorzaken tussen de deelnemers met een BMI hoger dan 30 en mensen met een BMI lager dan 30. Deelnemers die aan het begin van dit onderzoek al last hadden van hart- en vaatziekten werden niet verder in deze analyses meegenomen. In deze bevolkingsonderzoeken werden ook leefstijlgewoonten, zoals roken, alcoholgebruik, lichamelijke activiteit uitgevraagd. Ook werd er gekeken naar de sociaal economische status en het gehalte aan bloedvetten, ontstekingseiwitten, de middelomtrek en bloeddruk werden gemeten. In het artikel over dit onderzoek wordt niet gemeld of er ook gekeken is naar de voedingsgewoonten.
Informatie over de doodsoorzaken werd verkregen door het centrale registratiesysteem voor doodsoorzaken. Uit deze studie blijkt dat gezonde mensen met obesitas na 7 jaar geen toename hebben op hart- en vaatziekten. Op basis van deze studie is er geen relatie te leggen tussen een leefstijlvariabele en het risico op hart- en vaatziekten gedurende 7 jaar follow-up.

Fitness maakt het verschil

De studiegroep van Steven Blair heeft al meerdere onderzoeken gedaan naar het geheim van een gezonde stofwisseling bij obesitas. Zo onderzocht hij of gezonde mensen met obesitas een betere fitheid hebben dan de mensen met obesitas die afwijkingen hebben die wijzen op diabetes en/of hart- en vaatziekten. De deelnemers aan dit onderzoek werden al vanaf 1979 tot en met 2003 gevolgd. Uit dit onderzoek blijkt dat mensen met een BMI boven de 30 met een gezonde stofwisseling fitter zijn dan de mensen met een hoge BMI en afwijkingen in het bloed die op diabetes en/of hart- en vaatziekten wijzen. De deelnemers aan dit onderzoek waren allemaal goed opgeleid en zijn daarmee niet representatief voor de algemene bevolking. Toch lijkt het erop dat fitheid doorslaggevend is voor een gezonde stofwisseling bij deze mensen. Nu was je al op de hoogte van de wijsheid Sitting is killing, maar dit is een extra hint om in beweging te komen.

Blijf bewegen is belangrijk

De beweegnorm kan ook voor mensen met een BMI boven de 30 worden opgevoerd. Hierbij worden verschillende normen voor jeugdigen, volwassenen en mensen ouder dan 55 jaar gehanteerd.
De fitnorm (3 x per week 20 minuten matig intensief actief) geldt voor alle leeftijdsgroepen.
Deze normen zijn met wat creativiteit voor iedereen ook haalbaar en de mensen met een maatje meer kunnen hier ook nog veel gezondheidsvoordelen bij hebben.
Een gezond gewicht kan echter wel helpen om gemakkelijker te bewegen en het levert een grotere kans op gezondheid op de lange termijn.