Goed gevoed fluit beter

Fitheid, duurvermogen en alertheid

Ook tijdens dit wereldkampioenschap voetbal zijn er de nodige opmerkingen over de scheidsrechters gemaakt. Niet alleen door Nederland, maar ook in wedstrijden waarin andere deelnemende landen “aan de bal” waren. In de kranten en op de social media en televisie is veel aandacht voor de voorbereiding en de trainingen van de spelers, maar eigenlijk hoor en lees je nooit iets over de voorbereiding van de scheids- en grensrechters, terwijl deze mannen (en vrouwen) in het voetbal ook veel meters maken. Daarnaast moeten ze steeds opmerkzaam zijn op de steeds wisselende spelsituaties en controleren of het spel volgens de regels wordt gespeeld. Kortom alertheid en duurvermogen zijn belangrijk, maar is er een verschil met de veldspelers?

Scheidsrechter even actief als middenvelder

Uit onderzoek van Da Silva tijdens 29 voetbalwedstrijden in de periode 2005-2006 van het Paraná Championship in Brazilië bleek dat de scheidsrechters gemiddeld ruim 9 km lopen tijdens een wedstrijd en totaal 735 kCal extra gebruiken. In de tweede helft wordt er minder gelopen en is ook het energiegebruik lager. De onderzochte scheidsrechters hadden een gemiddelde leeftijd, lengte en gewicht van 38,9 jaar, 1,80 m en 86,1 kg. Het gemiddelde BMI was dus 26,5 kg. Daarmee hebben ze iets overgewicht, maar in de studie wordt niets vermeld over de lichaamssamenstelling, zodat er geen uitsluitsel gegeven kan worden of dit overgewicht wordt veroorzaakt door vet of spieren. Dit energiegebruik komt overeen met dat van een middenvelder, maar de activiteit van de scheidsrechter is mede afhankelijk van de activiteit van de spelersbewegingen over het veld.

Wat is er bekend over voeding bij scheidsrechters?

Het is nodig dat scheidsrechters voldoende trainen op duurvermogen en alertheid om fit genoeg te zijn om gedurende de 90 minuten speeltijd scherp genoeg te zijn om spelsituaties en gedrag van spelers snel te overzien om goede en eerlijke beslissingen te kunnen nemen. Evenals voetballers kunnen scheidsrechters hun prestatie verbeteren door voeding en vocht. Portugees onderzoek bij 23 scheidsrechters leert echter dat ze te weinig koolhydraten, meervoudig onverzadigde vetzuren, vocht, vitamine A, C, E magnesium en calcium gebruiken, waarbij opvalt dat er met name voor de wedstrijd te weinig koolhydraten en vocht ingenomen werd. In Nederland is er tot nu toe geen onderzoek verricht naar de voedingsgewoonte van scheidsrechters rondom wedstrijden, maar het is zeker een aanrader om na te gaan hoe hier de stand van zaken is.

Aanbod om fitheid scheidsrechters te stimuleren

Op de website van het Centraal Orgaan Voetbalscheidsrechters is te vinden dat de KNVB de jaarlijkse conditietest heeft vervangen door themabijeenkomsten over het scheidsrechtersvak, maar over het afschaffen van de conditietest zijn de meningen verdeeld. De scheidsrechter dient zich bewust te zijn van zijn/haar voorbeeldfunctie met betrekking tot het bewaken van het eerlijk naleven van de spelregels, maar dit geldt eigenlijk ook voor zijn gezondheid en fitheid. Omdat er zoveel overeenkomsten zijn tussen het vak van scheidsrechter binnen alle (spel)sporten is er enkele jaren geleden een website voor scheidsrechters ontwikkeld. En ook hier is wat informatie over voeding te vinden. De nadruk ligt vooral op koolhydraten en vocht. Toch is ook hier nog een verbeterslag te maken en hoewel er geen officiële richtlijnen voorhanden zijn, kunnen er wel algemene voedingsadviezen worden opgesteld voor scheidsrechters.

Daarom wat tips op een rijtje voor wedstrijden en trainingen

1. Zorg voor een goede basisvoeding
2. Zorg voor een koolhydraatrijke maaltijd 2-3 uur voor de wedstrijd/lange duurtraining.
3. Drink 1 liter vocht gedurende de laatste 2 uur voor de wedstrijd/lange duurtraining om uitdroging te voorkomen, 2% vochtverlies geeft namelijk een fors verlies van alertheid en duurvermogen.
4. Drink tijdens de rust ongeveer ½ liter isotone sportdrank om de energievoorraad, de elektrolyten en het vocht weer aan te vullen.
5. Neem na de wedstrijd/lange duurtraining een maaltijd met 20-25 g eiwit om het herstel van het spierweefsel te bevorderen.
6. Drink 1½ keer het gewicht aan vocht na de wedstrijd om het vochtverlies weer aan te vullen
7. Zorg voor voldoende koolhydraten (60-80 g na de wedstrijd/lange duurtraining).

Nu betreft het hier wat algemene richtlijnen, maar een persoonlijke aanpassing is gewenst. Mocht jij hier als scheidsrechter of speler vragen over hebben, schroom dan niet, maar bel of mail gerust.

Nu maar hopen dat de scheidsrechters die de worldcup in Brazilië fluiten goed gevoed en gelaafd zijn…