Grip op koolhydraten
Het Low carb dieet staat volop in de belangstelling, maar tot nu toe is er nog geen overeenstemming over de algemene adviezen voor een koolhydraatarme voeding en dat maakt het onmogelijk om na te gaan of iemand zich aan de richtlijnen houdt. Pionier Yvonne Lemmers beschrijft een methode om Grip op koolhydraten te krijgen, maar hoe verhoudt zich dat tot de huidige wetenschappelijke stand van zaken?
Het dieetprincipe
Het “Grip op koolhydraten”-dieet kent twee verschillende fasen, namelijk de fase van het op gewicht komen en de fase van op het gewicht blijven. In de eerste fase mogen er één uur per dag koolhydraatrijke voedingsmiddelen, zoals brood, rijst, aardappelen, pasta en fruit worden gebruikt. In de tweede fase wordt het dieet uitgebreid met meer koolhydraatmomenten, totdat een evenwicht wordt bereikt waarin het gewicht op peil blijft.
Het dieet is volgens de schrijfster geschikt voor verschillende doelgroepen die “gevoelig zijn voor koolhydraten” en mensen die een low carbdieet, zoals het Atkins-dieet volgen maar hun koolhydraten missen. Daarnaast worden vooral eiwitrijke producten en veel groenten geadviseerd en vet is in een normale hoeveelheid toegestaan. Het gebruik van fruit is beperkt tot de koolhydraatmomenten, omdat de meeste vruchten koolhydraatrijk zijn.
Liever geen E-nummers, wel multivitamine
Er worden onbewerkte voedingsmiddelen zonder E-nummers geadviseerd. Vooral kunstmatige smaakversterkers zoals E621 (natriumglutamaat) en kunstmatige zoetstoffen worden afgeraden en dit negatieve advies wordt op de rode lijst in het dieetboek van af te raden voedingsmiddelen toegelicht. De kunstmatige zoetstoffen zouden zorgen voor gewichtstoename, maar uit een recente meta-analyse blijkt dat dit niet het geval is. Toch is het gebruik ervan af te raden om de zoete smaak af te wennen.
Wel wordt het dagelijks gebruik van een mutivitamine aanbevolen om tekorten te voorkomen. Verder wordt geadviseerd om tenminste een half uur per dag actief te zijn in de buitenlucht.
Gemakkelijke gerechten, wisselende tone of voice
In het voorwoord wordt de lezer getriggerd om zichzelf op gevoeligheid voor koolhydraten te testen met vragen zoals “Herken je dit…”. Vervolgens legt de schrijfster aan de hand van de verschijnselen waarop de lezer zichzelf heeft getest uit waarom dit dieet de remedie is tegen koolhydratenovergevoeligheid. Naast de theorie en de uitleg van de algemene richtlijnen is het boek voorzien van voorbeelden van koolhydraatarme gerechten waarvan de ingrediënten overal gemakkelijk verkrijgbaar zijn en de bereidingswijze wordt goed uitgelegd.
Lemmers is vriendelijk en toegankelijk, maar medisch journalist Melchior Meijer hanteert in zijn aanbeveling duidelijk een andere tone of voice. Hij kenmerkt de huidige Richtlijnen Goede Voeding als “fysiologisch krankzinnige richtlijnen die tot stand zijn gekomen in een onwetenschappelijk, door vooringenomenheid, autoriteitenvrees, corruptie en vriendjespolitiek gedomineerd klimaat.”
Het ontstaan van het “Grip op koolhydraten”-dieet
Yvonne Lemmers is als diëtist goed op de hoogte van de algemene richtlijnen van een energiebeperkt dieet, maar ze merkte dat het haar niet lukte om een goed gewicht te bereiken en ze herkende dit ook bij veel van haar klanten. Zoekend op internet herkende ze zichzelf in verhalen over koolhydraatverslaving en ze bestudeerde allerlei voedingsboeken om kennis te verzamelen over low-carbdiëten, zoals Atkins, Montignac, Heller en South Beach. Ze combineerde deze richtlijnen met haar eigen ervaringen en die van haar klanten voor het ontwikkelen van haar eigen methode. Hierbij stelde ze als belangrijkste eisen dat het gemakkelijk uit te leggen moet zijn, gemakkelijk om op te volgen én vol te houden, het dieet mag geen hongergevoel opleveren en het moet gezond zijn.
Onderbouwing kan steviger
Het strekt de schrijfster tot eer dat ze zich steeds is blijven ontwikkelen en het lef heeft om buiten de gebaande paden te treden. Toch lijkt het erop dat het snelle gewichtsverlies tijdens de eerste fase van dit dieet veroorzaakt wordt door een lagere totale energie-inname. De strenge koolhydraatbeperking in de eerste fase kan leiden tot een totale lagere energie-inname. Daarnaast treedt er vochtverlies op door het leegmaken van de glycogeenvoorraden. Bovendien is een “Koolhydraatverslaving” als afwijking niet aangetoond.
Uit onderzoek blijkt echter dat een volwassene tenminste 100-140 g koolhydraten per dag nodig heeft. In Nederland wordt een ondergrens op 40 energieprocent aangehouden. Voor de tweede fase kan dat mogelijk wel worden gehaald, maar dan zijn er wel behoorlijke aanpassingen nodig.
Bij sporten en medicatie monitoring nodig!
Dit dieetprincipe is een variant op de nieuwe Atkinsmethode, maar met een hoger gehalte aan koolhydraten én gebaseerd op praktijkervaringen. Doordat de onderbouwing meer praktisch dan theoretisch is, is het voor de klant gemakkelijk te begrijpen. Toch is het koolhydraatgehalte met name in de eerste fase aan de lage kant. Daardoor is het moeilijk om het dieet gedurende een lagere periode goed vol te houden. Omdat het toch tot tekorten kan leiden wordt er een multivitamine aangeraden. Het dieet is niet volwaardig en daarom wordt dagelijks gebruik van een multivitamine geadviseerd.
Sporters die snel gewicht willen verliezen kunnen in de eerste fase negatieve invloeden ondervinden op hun sportprestatie. Voor mensen die medicijnen gebruiken is het nodig om vooraf advies te vragen aan de behandelend arts en afspraken te maken over het monitoren van het gewicht en het afstemmen van de medicijnen gedurende het volgen van dit dieet.
Hoewel het voorschrift eigenlijk eenvoudig is, blijft wilskracht een belangrijke factor voor het volhouden.
Het dieetboek kost € 22,50 en de bijbehorende 2 kookboeken kosten ieder € 17,95 en ze zijn hier te bestellen.