Har(d)t in actie!

Hart in beweging

Beweging en actie is goed om de conditie van het hart en de vaten op peil te houden. Bij beweging moet het hart wat harder werken en dat zorgt voor een betere doorbloeding van de hartspier. Daarom nog even de adviezen op een rijtje: de beweegnorm staat voor 30 minuten per dag, de fitnorm luidt: 3 keer per week 20 minuten intensief aan de slag. Naast een verbeterde capaciteit van het hart en de bloedvaten zorgt bewegen (en sporten) voor de broodnodige ontspanning. Door het verminderen van ongezonde stress daalt het risico voor een hartaandoening ook, maar helaas heb je dit niet altijd zelf in de hand. Dat geldt zowel voor de ongezonde stress alsook voor je aanleg voor een hart- en vaatziekten.

Familiaire aanleg komt voor

Je hoort het vaker: mensen die aangeven dat hun hart- en vaatziekten veroorzaakt zijn door erfelijke factoren. De bekendste erfelijke aandoening is de Familiaire Hypercholesterolemie (FH). Dit blijkt echter bij één op de vierhonderd mensen voor te komen. Mensen met deze afwijking hebben al jong een hoog cholesterolgehalte en ze lijden meestal vóór hun  zestigste al een hart- en vaataandoening. Vaak wordt bij toeval ontdekt dat één van de ouders, broers, of zussen een cholesterolgehalte heeft dat hoger is dan 8. Mensen met FH hebben een sterk verlaagd gehalte van het “goede cholesterol” (HDL) en het gehalte van het “slechte cholesterol” (LDL) is veel te hoog. Soms zijn er uiterlijke kenmerken zichtbaar, zoals een witgele ring rond de iris.
Een hoog cholesterol geeft geen klachten, maar wordt gezien als een risico op hart- en vaatziekten.
Wanneer er de diagnose FH wordt gesteld neemt de Stichting Opsporing Erfelijke Hypercholesterolemie (STOEH) contact op met het verzoek om je familieleden in te lichten. In dat geval wordt het onderzoek naar FH tot eind december 2013 gratis verricht. Helaas wordt de subsidie hiervoor door het ministerie van VWS op die datum stopgezet.

Leefstijl vormt vaker risico

Daarnaast worden wel meer vormen van erfelijke aanleg genoemd, maar in de wetenschappelijke literatuur is hierover nog geen duidelijke overeenstemming. Iemand die een erfelijke aanleg heeft voor een bepaalde aandoening heeft een kans om deze te ontwikkelen, maar ook een kans dat deze aandoening niet tot uiting komt. Leefwijze blijkt hierin een bepalende factor. Wanneer er geen familiaire hypercholesterolemie is vastgesteld kan er ook sprake zijn van een leefwijze die overgenomen is “van huis uit”. Hart- en vaatziekten worden door meerdere factoren zoals beweging, roken, alcoholgebruik, voeding, stress en aanwezigheid van bepaalde ziekten, beïnvloed. Nu zijn niet alle hiervoor genoemde variabelen direct te beïnvloeden, maar bewegen, roken, alcoholgebruik, voeding en mate van ontspanning zijn voor een groot deel wel door zelfmanagement te regelen. Wie voldoende Beweegt, niet Rookt, weinig of geen Alcohol gebruikt, op zij/haar Voeding let en op zijn tijd voldoende Ontspanning neemt, voldoet aan het BRAVO-concept.

Dress Red Day

Lange tijd werden onderzoeken naar- en campagnes ter preventie van hart- en vaatziekten alleen gericht op mannen. Er werd aangenomen dat vrouwen door de oestrogeen voldoende beschermd waren tegen hart- en vaatziekten. Madssen en zijn onderzoekers toonden aan dat vrouwen met een verhoogd cholesterol minder vaak een hartinfarct krijgen dan mannen. Toch zijn ar hart- en vaatziekten inmiddels de belangrijkste doodsoorzaak bij  vrouwen in Nederland.
Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat een hartinfarct bij vrouwen minder vaak wordt herkend, omdat er andere symptomen optreden dan bij mannen. Om vrouwen en hun omgeving bewust te maken van hun risico op hart- en vaatziekten en wat ze er zelf aan kunnen doen ter preventie wordt in Nederland al enkele jaren de “Dress Red Day” georganiseerd. De “Dress red Day” valt dit jaar op dezelfde dag als de Wereld Hart Dag. Op deze dag worden tal van toepasselijke activiteiten georganiseerd.

Har(d)t tijd voor actie

Naast gezonde voeding is bewegen belangrijk. Bewegen is medicijn en daarnaast zijn er nog meer initiatieven om mensen “on the move” te lokken. Er is specifieke aandacht om Jongeren op Gezond Gewicht te krijgen. Om het risico van hart- en vaatziekten voor vrouwen te verlagen is het van belang om ze zoveel mogelijk te activeren. Belangrijke bijdragen daarvoor worden geleverd door onder andere Leontien Zijlaard-van Moorsel, De Sportvrouw en de hardloopcoach.
Dat geldt niet alleen op 29 september maar ook op de andere dagen van het jaar. Dus draag gerust wat vaker rood en kom dagelijks har(d)t in actie!