Hart voor je hart

Op 29 september zijn er hopelijk veel mensen die iets roods dragen om aandacht te vragen voor het voorkomen van hart- en vaatziekten bij vrouwen. Hart- en vaatziekten vormden in 2014 de op één na belangrijkste doodsoorzaak bij mannen en vrouwen, maar vrouwen hebben andere klachten dan mannen. Leidt het verschil in verschijnselen ook tot andere voedingsaanbevelingen voor vrouwen?

Wat is er nu al bekend?

In 2012 stelde de European Society of Cardiology al richtlijnen op om hart- en vaatziekten te voorkomen. De belangrijkste adviezen luidden:

  • Stop met roken;
  • Zorg tenminste op 5 dagen per week voor een half uur van intensieve lichamelijke beweging;
  • Zorg voor gezonde voeding;
  • Een gezonde bloeddruk bedraagt: 140/90 mm Hg
  • Zorg voor een gezonde cholesterolwaarde (lager dan 5 voor het totale cholesterolgehalte);
  • Zorg voor normale glucose waarden;
  • Vermijd overmatige stress.

Met betrekking tot het ontwikkelen van specifieke richtlijnen voor vrouwen moet er volgens de auteurs van deze richtlijnen nog een behoorlijke inhaalslag gemaakt worden, omdat er te weinig bekend is of er specifieke factoren zijn die de kans op hart- en vaatziekten bij vrouwen vergroten. Toch is dat geen reden om af te wachten met het geven van adviezen, omdat voor een aantal maatregelen al wel voldoende bewijs is gevonden. Nu kan een consument doorgaans weinig met de abstracte adviezen die hierboven zijn gegeven. Daarvoor is een praktische vertaling nodig.

Niet roken, voldoende beweging en stress voorkomen

Het stoppen met roken is een duidelijk advies. Door invoering van beperkende maatregelen voor rokers kan deze risicofactor ook door de overheid worden aangepakt.
Meer bewegen kan door de consument zelf worden ingezet, door vaker de trap te nemen, de fiets te pakken of een stevige wandeling te maken of een andere sportieve activiteit te ondernemen.
Het vermijden van stress heb je als consument niet altijd zelf in de hand. Denk maar eens aan gebeurtenissen die je overkomen, zoals verlies of een ernstig ziekteproces van een dierbare of een ziekteproces bij jezelf. Ook ontslag krijgen en veel moeite moeten doen om weer (betaald) werk te vinden heb je doorgaans niet zelf in de hand. Net als bij de maatregelen om roken te ontmoedigen kan de overheid ook hier enigszins in sturen door het behoud van werk(gelegenheid) voor alle leeftijdsgroepen te stimuleren en door het verkrijgen van nieuw (betaald) werk te vergemakkelijken. Daarnaast kun je als consument wel inzetten om ontspanning in je dagelijkse leven in te bouwen door momenten van beweging/sporten en tijd voor je zelf en voldoende nachtrust te nemen.

Gezonde voeding van levensbelang

Vermijd zout: het zoutgebruik is gemakkelijk te verlagen door geen kant-en-klaar-producten te gebruiken. Neem liever verse producten en gebruik meer kruiden en andere voedingsmiddelen als smaakmaker.
Voorkom overgewicht: Hierbij is het zaak om overmatig gebruik van vet en suiker te voorkomen. Kies liever voor voedingsmiddelen die weinig calorieën maar wel veel beschermende voedingsstoffen, zoals vitamines en mineralen leveren, zoals groente, fruit, brood, magere soorten vlees, kip zonder vel en eet twee keer per week vis, waarvan een keer vette vis om goede vetzuren binnen te krijgen. Dit advies kan gelijk ook bijdragen aan het voorkomen van te hoge glucosewaarden in het bloed.
Eet niet meer dan je echt nodig hebt: Op dit onderdeel van de site van het Voedingscentrum kun je een overzicht krijgen van de voedingsmiddelen die jij nodig hebt voor je dagelijkse behoefte aan voedingsstoffen.
Voorkom een hoog cholesterol: Hierbij lijkt het dat vooral het beperken van de inname van transvetten een belangrijk is. Nu is het gehalte van transvet in veel voedingsmiddelen al verlaagd, maar de consument is zelf “baas over zijn eigen lijf” en kan de inname van deze vetten beperken door het vermijden van kant-en-klaar-producten. Daaronder vallen ook gebak en koekjes. Ook het gebruik van suikerrijke voeding kan invloed hebben op het bloedcholesterolgehalte.
Zorg voor voldoende variatie: Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van menu- en voedingsadviezen van het Voedingscentrum.

Dress Red Day niet genoeg

Uit het voorgaande wordt duidelijk dat alleen het dragen van rode kledingstukken op 29 september niet voldoende is om de toename van hart- en vaatziekten bij vrouwen te stoppen. Er is meer onderzoek (en inzet) nodig. Hierbij kan de overheid een bijdrage in leveren, maar er is ook inzet van de (vrouwelijke én mannelijke) consumenten nodig om ruimte te bieden voor een gezonde leefstijl door het roken te laten, meer gelegenheid bieden en zoeken om voldoende te bewegen en samen te streven naar een beter evenwicht tussen zorg- en werktaken.
Daarnaast is het zaak om je eigen voedingsgewoonte voortdurend onder de loep te nemen en waar nodig te verbeteren. Wie een gezonde basisvoeding gebruikt en ook rekening houdt met de andere leefstijladviezen mag zichzelf af en toe een ongezonde traktatie toestaan.Het belangrijktste is dat je hart hebt voor je hart.

Wil je meer weten hoe jij een gezonde voeding in je dagritme kunt inpassen? Neem dan gerust eens contact op.

anneke-palsma

Zoek je een advies voor voeding bij jouw sport, dan kun je bij mij terecht.

Drs. Anneke Palsma