Hartenvrouw met gezonde borsten
Waarom is het echt nodig om apart aandacht te vragen voor de hartgezondheid van vrouwen? En oktober staat zoals gewoonlijk in het teken van borstkanker. Is het niet een beetje overdreven om specifiek aandacht te vragen voor deze aandoeningen bij vrouwen? In hoeverre kan voeding hier invloed op uitoefenen en wat is de rol van bewegen op de preventie van hart- en vaatziekten en borstkanker?
Cijfers verklaren niet alles
Hart en vaatziekten zijn in Nederland doodsoorzaak nummer 1 bij vrouwen. Elke dag overlijden hier 56 vrouwen aan hart- en vaatziekten, oftewel dat geldt voor 1 op de 4 vrouwen. Tot aan de overgang zijn vrouwen doorgaans beter beschermd tegen hart- en vaatziekten, maar zo rondom het 70ste jaar is het risico voor vrouwen en mannen op hart- en vaatziekten even groot. Bij mannen is kanker de belangrijkste doodsoorzaak en in Nederland overlijden er dagelijks ongeveer 50 mannen aan hart en vaatziekten.
Tot nu toe werd het meeste onderzoek naar de oorzaken, verschijnselen en behandeling van hart- en ziekten voornamelijk bij mannen uitgevoerd.
Daarnaast wordt 1 op de 8 vrouwen geconfronteerd met borstkanker.
Hart en vaatziekten minder snel opgemerkt bij vrouwen
Er werd altijd gedacht dat vrouwen beter beschermd zijn tegen hart- en vaatziekten, maar na de overgang wordt de kans op hart- en vaatziekten bij vrouwen even groot als bij mannen. Langzamerhand komt er wel steeds meer kennis over de verschillen in oorzaken, verschijnselen en de juiste behandeling van hart- en vaatziekten bij vrouwen, maar het kan nog beter. De vernauwing van de hartslagaders blijkt bij vrouwen meer geleidelijk te verlopen en over een grotere oppervlakte en tot in de haarvaten, terwijl er bij mannen plaatselijk grotere plaques worden aangetroffen. Doordat de slagaders bij vrouwen veel langzamer aangetast worden blijkt het ook lastiger te zijn om de schade op te merken met gangbare onderzoeken zoals contrastfoto en een hartkatheterisatie. Bij vrouwen blijkt een MRI-scan een effectievere onderzoeksmethode voor het opmerken van schade aan de hartvaten.
Hartinfarct bij vrouwen gepaard met andere klachten
Een hartinfarct kan gepaard gaan met klachten zoals een benauwd, drukkend gevoel op de borst, pijn in de linkerarm en pijnlijke kaken. Vrouwen kunnen bij een hartinfarct daarnaast ook klachten ervaren als duizeligheid, pijn in de bovenkaak, nek, rug en bovenbuik, kortademigheid, extreme moeheid, een onrustig gevoel en een snelle ademhaling. Als een vrouw bovengenoemde klachten ervaart is het verstandig om toch nader onderzoek te laten doen. Vermoeidheid, een onrustig gevoel en een snelle ademhaling kunnen echter ook optreden bij spanningen. Het gebeurt nog al te vaak dat de vrouw of de (huis)arts deze klachten ook eerder in verband brengt met een druk leven dan met hart- en vaatziekten.
Tips om de kans op hart- en vaatziekten te verkleinen
Hoewel niet alles bekend is over de oorzaken en de behandeling van hart- en vaatziekten zijn er al wel adviezen te geven om de kans op hart- en vaatziekten bij vrouwen verkleinen. Daarbij gaat het over leefstijlmaatregelen die voor iedereen gezond zijn en zelfs het leven kunnen veraangenamen, zoals:
1. Stoppen met roken als je dat nog doet;
2. Zorg voor een gezond gewicht: Kies vooral na de overgang voor voedingsmiddelen met een hoge voedingswaarde en met zo weinig mogelijk “lege calorieën”;
3. Zorg voor voldoende lichaamsbeweging;
4. Zorg voor voldoende ontspanning;
5. Vermijd het gebruik van extra zout, zoals kant-en-klaar-maaltijden, producten uit pakjes en zakjes, groenten uit blik of glas en aangemaakte diepvriesgroenten, zoutjes, chips etc. Het eten is ook op smaak te brengen met (verse)kruiden en specerijen;
6. Eet verstandig: De Richtlijnen voor de Schijf van Vijf bieden veel mogelijkheden om een lekker dagmenu samen te stellen
7. Drink voldoende en wees matig met alcohol. Het klopt dat matig gebruik van alcohol (1 glas voor vrouwen en 2 glazen voor mannen) goed is voor hart en bloedvaten, maar alcoholgebruik kan wel een groter risico geven op verschillende vormen van kanker, zoals borstkanker.
Rood jurkje met een rose lintje niet genoeg
Er zijn verrassend veel overeenkomsten tussen de risicofactoren voor borstkanker en die voor hart- en vaatziekten. De adviezen voor preventie zijn dus ook hetzelfde. De algemene adviezen voor een gezonde leefstijl die hierboven zijn genoemd kunnen dus heel goed ingezet worden om de kans op hart- en vaataandoeningen én borstkanker te verkleinen.
Dress red day kan dus ook bijdragen om het doel van pink ribbon te bereiken, maar dan moeten we wel meer doen dan vandaag iets roods dragen en de volgende maand een rose lintje.
