Herstellen en hygiëne
Naarmate de Tour vordert slaat de vermoeidheid toe. Het herstellen gaat moeizamer en de wielrenners worden dan vatbaarder voor gezondheidsproblemen. Hoe komt dat? Waardoor kunnen de ongemakken bij de spijsvertering worden veroorzaakt? Hoe kan de kans op gezondheidsproblemen zo klein mogelijk worden gehouden? Wat kan er aan worden gedaan als ze wel optreden?
De Tour win je in bed
Joop Zoetemelk zei eerder dat de Tour te winnen is in bed. Dat daarnaast nog (hard door)gefietst moet worden is duidelijk. Joop bedoelt dat er veel rust nodig is om de dagelijkse hoog intensieve inspanningen tijdens de Tour vol te kunnen houden. De renners hebben voldoende slaap nodig. Vanuit voedingsoogpunt is er een goede voedzame avondmaaltijd met voldoende eiwitten vlak voor het slapen nodig om de spieren ook gedurende de nacht te laten herstellen.
Uiteraard is een goed bed een belangrijke voorwaarde om lekker te kunnen slapen en de kamer moet een aangename, niet te warme temperatuur hebben om nachtelijk vochtverlies door zweten te beperken. Daarnaast zijn nog een aantal voorwaarden nodig, maar die kan ieder goed voor zichzelf invullen.
Vermoeid en minder eetlust
Het zal duidelijk zijn dat de renners vermoeider worden naarmate de Tour vordert. In de eerste dagen zal het doorgaans nog goed lukken om voldoende te eten en te drinken, maar naarmate er meer van het lichaam is gevraagd wordt het moeilijker om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. De vermoeidheid heeft niet alleen invloed op de spieren en de sportprestatie, maar ook op het vermogen om voldoende te eten en te drinken. Het vermoeide lichaam en de verminderde eetlust versterken elkaar en kunnen ertoe leiden dat een sporter vatbarder wordt voor infecties.
Zorg daarom voor herstelmaaltijden die gemakkelijk ingenomen kunnen worden om een te lage inname van voedingsstoffen te zoveel mogelijk te voorkomen.
Sport en maagdarmproblemen
Tijdens het sporten neemt de bloedtoevoer naar het spijsverteringskanaal af. Uit onderzoek blijkt dat tijdens inspanning 80% van de bloedvolume zich in het spierstelsel bevindt. Voor de spijsvertering is er slechts 20% beschikbaar. Daardoor is het moeilijk om voedingsstoffen op te nemen tijdens inspanning. De voedingsstoffen uit isotone sportdranken worden het beste opgenomen tijdens de inspanning. De voedingsstoffen uit andere voedingsmiddelen worden trager opgenomen door het lichaam. Dat kan tot maagdarmproblemen, zoals misselijkheid en in het ergste geval braken, leiden. Daarnaast kan de in elkaar gedoken houding op de fiets ook tot het terugstromen van de (zure) maaginhoud naar de slokdarm leiden. Als dit vaak voorkomt kan dit tot zuurbranden leiden. De sporter kan dan pijn achter het borstbeen ervaren.
Vatbaarder voor voedselinfecties en -vergiftigingen
Wielrenners presteren tijdens zo’n meerdaagse wielerkoers zoals de Tour de France op de top van hun kunnen. Naast de toenemende vermoeidheid en de mogelijk minder goede eetlust is dat ook een reden dat ze gevoeliger zijn voor infecties. Hierbij valt te denken aan luchtweginfecties maar ook aan voedselinfecties. Tijdens perioden waarin er veel lichamelijke inspanning van sporters wordt gevraagd zijn ze extra gevoelig voor virussen en bacteriën. Besmettingen kunnen veroorzaakt worden via de voorwerpen die ze met hun handen aanraken, maar ook door voeding die niet hygiënisch is bereid en bewaard. Voor een renner vormt een voedselinfectie het grote risico van ziekte en uitval tijdens de Tour.
Hoe kan de kans op deze verschijnselen worden verkleind?
1. Voldoende nachtrust in een bed dat goed aangepast is aan de lichaamsbouw en lengte van de renner in een kamer met een aangename temperatuur, zodat de renner zo goed mogelijk kan herstellen.
2. Zorg voor maaltijden en dranken die rijk zijn aan voedingsstoffen en voldoende energie leveren voor en na de inspanning. Tijdens de koers zelf dient de voeding naast de voorgaande voorwaarden ook gemakkelijk in te nemen te zijn en aangepast aan de omstandigheden tijdens de rit zelf.
3. De kans op maagdarmproblemen zoals een reflux kunnen worden verminderd door de laatste maaltijd voor de inspanning ruim van te voren te nemen en de voedselinname tijdens de koers zo veel mogelijk te spreiden. Wellicht is dit een open deur: Houd rekening met wat de sporter verdraagt en zoveel mogelijk met zijn/haar smaakvoorkeuren.
4. Instrueer de sporters over het belang van voldoende handhygiëne en hoe ze dit in praktijk kunnen brengen. Zorg dat de faciliteiten voor overnachting schoon zijn.
5. Beperk het risico in de eigen keuken en zorg voor een goede hygiëne tijdens het uitserveren van het voedsel voor de sporters.
