Het onzichtbare leven

Meer micro-organismen dan lichaamscellen

Een mens is nooit alleen. We hebben heel veel microscopisch klein leven bij ons. Op en in het menselijk lichaam bevinden zich meer micro-organismen dan het totaal aantal lichaamscellen van een mens. In het boek “Het onzichtbare leven” leggen de Duitse microbioloog Markus Egert en de wetenschapsjournalist Frank Thadeusz uit hoe micro-organismen zich hebben ontwikkeld vanaf de prehistorie tot nu. Hun boek verscheen in 2018 in Duitsland met de titel “Ein Kiem kommt selten alein”. Wanneer er over micro-organismen wordt gesproken wordt er gelijk gedacht aan ziekteverwekkers en viezigheid. Toch zijn er meer onschadelijke micro-organismen dan schadelijke soorten, aldus Markus Egert. Hij legt uit waarom veel micro-organismen juist goed zijn voor de mens en waarom een het onmogelijk is om zonder micro-organismen te leven.

Microben zijn overal

Egert start in het voorwoord gelijk al met het verhaal dat zijn vrouw uit de krant moest vernemen dat hij hygiëne-expert is. Daarmee laat hij zien dat het geen zwaarwichtig verhaal wordt met een opgeheven vinger. Hij geeft op een zeer toegankelijke manier uitleg over de relatie tussen mensen en de microben. Het boek is onderverdeeld in 4 delen. In het eerste deel wordt de evolutie van de micro-organismen uitgelegd en hoe micro-organismen in ins lichaam en op onze huid leven. Het tweede deel gaat vooral over micro-organismen in huis. Daarbij wordt stilgestaan bij de micro-organismen die in en op ons voedsel kunnen voorkomen en in andere vertrekken in huis. In het derde deel wordt uitgelegd hoe microben op allerlei plaatsen voorkomen, zoals sportschool, de kerk en de micro-organismen die bij onze huisdieren voorkomen en welke invloed microben en huisdieren op onze gezondheid kunnen hebben. Het vierde deel gaat in op lichaamshygiëne en de invloed ervan op onze gezondheid.

Huishoudhygiëne

In alle vier delen van het boek wordt uitgelegd hoe de micro-organismen onze gezondheid kunnen beïnvloeden. Ook de kwetsbare groepen voor ziekten worden benoemd, de YOPI’s, oftewel Young (kleine kinderen), Old (Ouderen), Pregnant (zwangeren) en Immunodeficiënt (mensen met een verminderde afweer). Wie met deze groepen te maken heeft moet goed op de hygiëne letten om de gezondheid te waarborgen voor deze groepen. Van de belangrijkste veroorzakers van voedselinfecties en voedselvergiftigingen wordt besproken hoe ze hun ziekteverwekkende eigenschappen inzetten. Ook de belangrijkste dragers van microben in de keuken worden benoemd, zoals het vaatdoekje en het sponsje. Er wordt ingegaan op de invloed van het materiaal van snijplanken op de overdracht van micro-organismen. Egert legt uit hoe antibiotica werken en waarom het belangrijk is dat adviezen voor het gebruik ervan goed opgevolgd dienen te worden.
Er wordt niet alleen stilgestaan bij de gevaren maar de auteurs geven ook tips hoe de belangrijkste gevaren kunnen worden voorkomen.

Handen wassen

Een item dat herhaaldelijk terugkeert is het belang van handen wassen. Dat geldt niet alleen voor de hygiëne rondom het koken, het toiletbezoek en omgaan met dieren en kleine kinderen, maar ook voor het reizen met het openbaar vervoer. Op verschillende plaatsen in het boek geeft Egert aan hoe vaak het handen wassen wordt nagelaten door mannen en vrouwen. Ook wordt ingegaan op de wijze waarop de handen gewassen moeten worden. Het zal de smetvrezende lezer niet verbazen dat Egert daarbij ook gelijk aangeeft dat dit al zo jong mogelijk moet worden aangeleerd en dat deze gewoonte vooral goed moet worden onderhouden.

Aanrader

Micro-organismen zijn niet het meest smakelijke onderwerp en hygiëne wordt vaak geassocieerd met strenge regels. Toch zijn de schrijvers erin geslaagd om in dit boek een heldere en vaak vermakelijke uiteenzetting te geven over “het onzichtbare leven” in en op ons lichaam en in en rondom onze huizen. De tips voor een goede hygiëne en het voorkomen/verkleinen van de kans op infecties zijn duidelijk en direct toepasbaar. Met de vermakelijke schrijfstijl wordt deze reclame duidelijk tegen gesproken.
Kortom dit boek is een aanrader om op een zeer toegankelijke manier meer te weten te komen over de gevaren en de voordelen van micro-organismen en welke maatregelen je direct kunt toepassen voor een goede hygiëne voor je lijf, je huis en de directe omgeving.