Het Pioppi-dieet
Op dit moment ligt er alweer een nieuwe bestseller op dieetgebied in de schappen: Het Pioppi-dieet. Het boek belooft de lezer dat hij/zij in 21 dagen kan afvallen en het risico op diabetes type 2 en hartaandoeningen kan verlagen. Wat zijn de belangrijkste principes van dit dieet en hoe komt het dat het zoveel belangstelling trekt? Hoe werkzaam is dit dieet?
Meer dan voeding alleen
Het boek Het Pioppi-dieet is opgebouwd uit drie delen: een deel waarin het verhaal achter het Pioppi-dieet wordt toegelicht, het 21-dagenplan zelf en de recepten. In het eerste deel wordt de wetenschappelijke onderbouwing van het Pioppi-dieet toegelicht gelardeerd met wat praktijkvoorbeelden van de auteurs zelf. Vervolgens wordt uitgelegd hoe deze 21-daagse interventie is opgebouwd. In het laatste deel worden recepten voor de verschillende hoofdmaaltijden uitgewerkt.
Het opvallende aan dit boek is dat er niet alleen gekeken wordt naar de voeding, maar ook naar de invloed van beweging, stress, slaap en sociale cohesie. Met name deze aandachtspunten doen vermoeden dat het hier om een methode gaat die voldoet aan de Blue Zone’s. Daarmee doet het boek zeker recht aan de betekenis van het woord “dieet”. Het woord “dieet” is afgeleid van het Griekse woord “diatia”, hetgeen leefregels betekent. Het Pioppi-dieet geeft adviezen voor een complete leefstijl.
Waarom val je van dit dieet snel af?
De richtlijnen die in het eerste deel voor de voeding bij de Pioppi-leefstijl worden gegeven bestaan vooral uit voeding met een extreem laag koolhydraatgehalte en een hoog vetgehalte. Ook wordt er geadviseerd om ook af en toe eens een of twee dagen te vasten gedurende 24 uur. Tijdens deze vastendagen mag er wel koffie, thee en water gedronken worden. Op de dagen waarop er wel gegeten mag worden bestaat het dagmenu uit: vezelrijke groenten en eventueel een kleine portie zoete aardappel (tenzij je aan diabetes type 2 lijdt), een kleine hoeveelheid fruit, tenminste 3 x per week vette vis, kruiden en specerijen, 30 g pure chocola, 10 eieren per week en volvette gefermenteerde zuivelproducten. Neem niet meer dan 500 g rood vlees per week. Gebruik dagelijks 1 à 2 glazen rode wijn. Verder wordt aangeraden om dagelijks de volgende producten te gebruiken: 2-4 eetlepels olijfolie (extra vergine), overvloedig gebruik van kokosolie, een handje noten, en voldoende vetten, waarbij er geen onderscheid wordt gemaakt tussen verzadigde en onverzadigde vetten.
Het is te begrijpen dat mensen die dit dieet volgen in het begin veel gewicht verliezen, doordat de spierglycogeen opgebruikt wordt. Hierdoor verliest men namelijk ook veel vocht.
Voedingswetenschappelijke onderbouwing wankel
In vergelijking met de Richtlijnen Schijf van Vijf levert dit dieet te weinig koolhydraten om spierafbraak te voorkomen. Daarnaast worden volkorenproducten in het Pioppi-dieet gemeden terwijl daar in de Richtlijnen Goede Voeding dagelijks tenminste 90 g van wordt geadviseerd. Voor het gebruik van vetten wordt er naast de eetlepels olijfolie verder geen onderscheid gemaakt tussen verzadigd vet en onverzadigd vet. Beide mogen volop worden gebruikt, want vet draagt ook bij aan een verzadigd gevoel, zo stellen de auteurs.
Bij het bespreken van de onderzoeken waarop het boek is gebaseerd valt op dat er geen enkel onderzoek is waarin gekeken is naar het verschil onbewerkte koolhydraatrijke voedingsmiddelen en geraffineerde koolhydraatrijke producten op de gezondheid. Zo wordt er uitgebreid stilgestaan bij de effecten van (toegevoegd) geraffineerde suikers op het gebit, maar onderzoeken waarin het verband tussen het gebruik van volkorengraanproducten en bloedvetten en/of gewichtsverloop ontbreken. Ook worden onderzoeken aangehaald waarin er het verband tussen inname van verzadigde vetten en hart- en vaatziekten niet bewezen geacht wordt, maar daarbij wordt niet meegenomen dat sommige van deze onderzoeken niet zo goed zijn uitgevoerd.
In het boek wordt een aantal keren verwezen naar onderzoek van Ancel Keys waarin het effect van Mediterrane voeding op de gezondheid is onderzocht. Op pagina 89 wordt zelfs nog aangegeven dat de diëten die Ancel Keys aanprees peulvruchten en zuurdesembrood bevatten, maar in het boek wordt dit nergens meer benoemd… En de mensen in Pioppi eten anders dan in het boek wordt beschreven. Kortom voor de wetenschappelijke onderbouwing lijkt het erop dat de auteurs al een idee hadden over een voeding en hebben selectief gekeken welke onderzoeken met hun mening overeenkomen.
Op TV geprezen en toch niet aan te raden
Op 2 oktober werd er in het televisieprogramma “Dokters van Morgen” uitleg gegeven over dit revolutionaire dieet. Echter bij het lezen van het gelijknamige boek van de cardioloog Malhotra en documentairemaker O’Neill kun je je afvragen hoe goed dit dieet op lange termijn opgevolgd wordt, afgezien van de wankele wetenschappelijke onderbouwing. Het boek staat ondertussen wel op de eerste plaats van best verkochte boeken in Nederland en dat geeft te denken.
Op 31 oktober maakte het Voedingscentrum bekend dat zij het volgen van die dieet afraadt, omdat het dieet te weinig voedingsvezels uit volkoren graanproducten bevat en te weinig B-vitamines levert. Daarnaast raadt het Voedingscentrum dit dieet af vanwege het hoge gehalte aan verzadigd vet, omdat dit gerelateerd is aan een hoger risico op hart- en vaatziekten.
Plussen en minnen
Het is goed dat er in dit dieet aandacht is voor stressbeheersing, beweging, slaap en het belang van sociale relaties. Daarmee lijkt het dieet op de benadering die overeenkomt met de Blue Zones. Een sterk punt van dit dieet is dat er vooral onbewerkte voedingsmiddelen worden geadviseerd en dat er volop plantaardige voedingsmiddelen worden aangeraden.
Echter bij het afraden van koolhydraatrijke voedingsmiddelen wordt er geen onderscheid gemaakt tussen volkoren graanproducten en bewerkte graanproducten en toegevoegd suiker. Ook de onderzoeken naar de effecten van verzadigde vetten en kokosolie zijn niet zorgvuldig geselecteerd en beoordeeld.
Het echte Pioppidieet is anders dan het boek vergelijkbaar met het oude Atkinsdieet, oftewel verschaalde wijn in een strak glas.