In de kroten voor een betere prestatie?

“Biet it” in de sport

Sporters zouden beter kunnen presteren door de nitraat die door de rode bietensap wordt geleverd. Nitraat wordt door bacteriën in de mond omgezet in nitriet. Het nitriet wordt in het lichaam omgezet in stikstofoxide (NO) dat op zijn beurt zorgt voor bloedvatverwijding. Hierdoor worden de spieren beter doorbloed zodat de spier beter van zuurstof kan worden voorzien. Ook de mitochondriën (de energiecentrales van de cel) zouden door de nitriet efficiënter gaan werken. Daarnaast zorgt nitriet dat calcium gemakkelijker in de spier wordt opgenomen, waardoor de contractiekracht van de spieren zou toenemen. Kortom duursporters zouden door het nitraatgebruik beter kunnen presteren, omdat er efficiënter met zuurstof in de spier wordt omgegaan.

Hoe te gebruiken?

Tot nu toe luidt het advies om het bietensap ongeveer 2-3 uur voor de inspanning te drinken, omdat de concentratie van de NO na die tijd zijn piekwaarde bereikt. Deze piekwaarde houdt ongeveer 6-9 uur aan.
Verder wordt het afgeraden om kauwgom of mondwater te gebruiken of de tanden te poetsen, omdat dat de bacteriën in de mond doodt die er juist voor zorgen dat de nitraat wordt omgezet in nitriet.
Het is nog onduidelijk wat een optimale dosis is, maar de doses die nu gebruikt worden variëren van 260-400 mg.
Voordat je overgaat tot gebruik toch nog even verder lezen s.v.p.

Natuurlijk product zonder bijwerkingen?

Op dit moment is nog niet alles over de werking van nitraat in het lichaam opgehelderd en er zijn nog te weinig onderzoekgegevens om harde conclusies te trekken. Er zijn aanwijzingen dat het voor sporters met een matige zuurstofcapaciteit kan werken, maar NO kan ook leiden tot bloeddrukverlaging en duizeligheid, vooral bij sporters die al een lage bloeddruk hebben. In de factsheet van NOC*NSF wordt daarom geadviseerd om het effect van de nitraat (bietensap) bij sporters die bekend zijn met een lage bloeddruk door de medische staf te laten monitoren. Daarnaast zijn er ook sporters die maag- en darmklachten rapporteerden.
Bietensap zorgt voor een rode kleur van de urine en een donkerrode kleur van de ontlasting, maar dat kan geen kwaad.

Nitraatrijke groenten en kanker

Behalve rode bieten zijn ook groene bladgroenten zoals spinazie, andijvie, rucola en alle soorten sla, Chinese kool, spitskool en koolrabi rijk aan nitraat. Het nitraat zelf is niet schadelijk, maar doordat nitraat in het lichaam omgezet wordt in nitriet kunnen er nitrosaminen worden gevormd. Dit zijn verbindingen van nitriet met eiwit die kankerverwekkend zijn.
Doordat er ook nitrosaminevorming ontstaat door roken en cosmetica is het risico op kanker door het eten van nitraatrijke groenten niet specifiek te meten.
Toch adviseert het Voedingscentrum al jaren om niet vaker dan twee keer per week nitraatrijke groenten te eten en ze vooral niet te combineren met schelp- en schaaldieren of vis, uitgezonderd zalm en makreel. Wanneer nitraatrijke groenten tezamen met voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine C worden gegeten zou de vorming van nitrosaminen worden beperkt, oftewel als je een visje bij de sla neemt met een sinaasappel of een kiwi toe, zou er minder kans zijn op de vorming van nitrosaminen.

Bietensapdrinker gebruikt te veel nitraat

Nitraat is op zich niet schadelijk, maar doordat het omgezet wordt in nitriet is er  een Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI) van 3,7 mg/dag per kg lichaamsgewicht vastgesteld. De ADI is een norm voor maximale inname per dag waarbij er geen schadelijke effecten optreden bij de meest kwetsbare groep mensen, bijvoorbeeld baby’s of zwangere vrouwen. Omdat nitriet wel schadelijk is, ligt de ADI voor deze stof met 0,06 mg/dag per kg lichaamsgewicht aanmerkelijk lager dan de ADI van nitraat.
Een sporter van 70 kg kan met een bietensappreparaat al gauw de ADI van 259 mg overschrijden en het is niet bekend wat de langetermijneffecten zijn van frequente blootstelling aan zulke hoge doses nitraat.

Conclusies

1. Er is meer onderzoek nodig om harde conclusies te kunnen trekken over het effect van bietensap op prestatieverbetering en de lange termijneffecten van blootstelling aan nitraat.
2. Sporters die bietensap gebruiken kunnen al snel de ADI van 3,7 mg nitraat/dag/kg lichaamsgewicht overschrijden.
3. Er zijn aanwijzingen dat sporters met een middelmatige zuurstofopname mogelijk baat hebben bij bietensap voor een betere duurprestatie.
4. Bietensap kan ook bijwerkingen hebben zoals maagdarmklachten, bloeddrukverlaging en duizeligheid bij sporters met een lage bloeddruk. Het is raadzaam om het effect op bloeddruk altijd door een medicus te laten monitoren. Om na te gaan of het tot maagdarmklachten leidt is het verstandig om het eerst tijdens trainingssessies uit te testen. Dit geldt voor alle sportvoedingspreparaten en sportdranken.
5. Als je toch besluit om bietensap te gebruiken is het raadzaam om rondom het gebruik geen mondwater of kauwgom te gebruiken en je tanden niet te poetsen zodat er toch nitriet kan worden gevormd.