Insecten op het menu?

Waarom insecten op het menu?

De wereldbevolking neemt toe in aantal, maar de draagkracht van de aarde blijft gelijk. Om alle monden te voeden wordt er daarom nagedacht of de mens wel voldoende gebruik maakt van de aanwezige voedselbronnen. Hierbij wordt er vooral nagedacht over alternatieve eiwitbronnen om de behoefte aan vlees te verkleinen. Insecten zijn namelijk eiwitrijk, alleen heb je er wel veel van nodig om aan voldoende eiwit te komen. Doordat de meeste insecten zich snel vermenigvuldigen en snel “rijp zijn voor consumptie” zou het kweken ervan lucratief kunnen zijn. Uit onderzoek blijkt namelijk dat er meer dan 2000 eetbare insectensoorten zijn. De meeste eetbare insectensoorten komen vooral voor in tropische landen.

Worden er al insecten gegeten?

Toch zijn er al wel landen waar het al eeuwenlang normaal is dat mensen insecten eten. Daarnaast zijn er ook in Europa al enkele landen, zoals België, waar insecten aangeboden mogen worden voor menselijke consumptie. Om de wereld vertrouwd te maken wordt er jaarlijks een wereld eetbare insectendag gehouden. Zo vermeldde het Belgische blad Knack al een lijst van tien insectensoorten die lekker zijn, maar de schorpioen en de tarantula zijn geen insecten.

Zijn insecten veilig voor menselijke consumptie?

Ongeveer een maand geleden gaf de European Food and Safety Authority (EFSA) aan dat er nog veel te veel onzekerheden zijn om insecten als een veilige voedselbron voor dieren en mensen te beschouwen.
De EFSA inventariseerde welke gevaren er kunnen kleven aan het eten van insecten en kwam tot de conclusie dat sommige onderdelen (vleugeltjes, pootjes, exo-skelet) van deze diertjes mogelijk niet geschikt zijn voor menselijke consumptie. Zo zou het eten van insecten mogelijk kunnen leiden tot nieuwe allergieën. Wie al bekend is met een voedsel- of luchtwegallergie kan een kruisallergie ontwikkelen. Daarnaast is ook onduidelijk wat andere gezondheidseffecten op lange termijn zijn van het eten van insecten.

Chemische en microbiële verontreinigingen

insecten kunnen resten van chemische verontreinigingen zoals bestrijdingsmiddelen bevatten. Ze kunnen ook ziekten overbrengen, doordat ze drager zijn van verschillende ziekteverwekkers, zoals camphylobacter, salmonella en virussen. De eerste twee genoemde bacteriën kunnen voedselvergiftigingen veroorzaken. Daarmee is ook gelijk al een risico voor het eten van insecten die afkomstig zijn uit de vrije natuur benoemd. Deze ziekteverwekkers worden ook aangetroffen in dieren die zich normaliter voeden met insecten.

Voor- en nadelen van intensieve insectenhouderijen

Om verontreiniging met insecticiden en andere chemische stoffen te verminderen zouden insecten in een schone omgeving opgekweekt kunnen worden. Dit helpt ook om het risico op verontreinigingen met micro-organismen te verlagen, maar dan dienen de reinheidseisen voor insectenkwekerijen wel wettelijk vastgesteld te worden. Bij het opzetten van intensieve insectenhouderijen dient de insectenkweker rekening te houden met het nadeel dat veel van dezelfde soort dieren op een klein terrein ook kwetsbaarder zijn voor besmettelijke ziekten, zoals we dat ook kennen van andere intensieve dierhouderijen. Toepassing van antibiotica om insecten te beschermen tegen ziekten zou echter kunnen leiden tot het ontstaan van resistente bacteriën en muterende virussen. Voordat er overgegaan wordt tot  het opzetten van zulke bedrijven is het zaak om lering te treken uit de ervaringen in de intensieve dierhouderijen om de nadelen te voorkomen die we daarvan kennen.

Te vroeg om insecten op het menu te zetten

Vorige maand werd wel gemeld dat het Nederlandse kabinet erover denkt om het aanbieden van insecten voor menselijke consumptie toe te staan. Dat is eigenlijk nog te vroeg, gezien het EFSA-advies, maar er wordt ook in Nederland al onderzoek verricht aan welke voorwaarden voldaan dient te worden om op een veilige manier insecten te kunnen kweken en op het menu te zetten.
Voorlopig is het nog te vroeg om insecten zoals de sprinkhaan (structureel) op het menu te zetten. Als “we” dan toch wat andere eiwitbronnen willen uitproberen is het handiger om eens peulvruchten op het menu te zetten. Dat past gelijk ook bij de nieuwe Richtlijnen Goede Voeding 2015 die hier uitgelegd worden