Maat houden

Kleine eters in een groot land

9 jaar geleden waren we (mijn echtgenoot en ik) in Canada bij de Niagara Falls. We hebben onze ogen uitgekeken en waren onder de indruk van die grote bulderende watermassa’s die met een ongekende kracht naar beneden razen op de grens van Canada en Amerika. Naast die mooie watervallen is er veel meer te zien en na een lekker actieve  ochtend waren we wel toe aan een hapje eten. Eettentjes zijn er genoeg bij zo’n wereldberoemde attractie. We kwamen uit bij een broodjestent met een overvloed aan vooral “grote” porties. We kozen voor de kleinste snack: een broodje hotdog. Uit de dranken die er beschikbaar waren namen we een kleine mineraalwater. De verkoopster keek ons meewarig aan alsof we aliëns waren… Zulke kleine porties eten werden daar waarschijnlijk weinig verkocht.
’s Avonds aten we in een klein restaurantje. We dachten dat we een klein voorgerecht hadden besteld, maar er werden drie boterhammen met gebakken kaas opgediend. Ook het hoofdgerecht was een portie waar we thuis toch wel enkele keren mee konden doen. Nee, we hebben onze bordjes bij geen van het driegangenmenu leeggegeten, ondanks dat we dat allebei wel geleerd hebben van onze ouders die de oorlog hebben meegemaakt.

Nu ook dichterbij huis mogelijk

Tegenwoordig hoeven we echt niet meer zo ver weg van huis om een grote portie eten opgediend te krijgen. Vroeger waren de Chinese restaurants bekend vanwege hun megagrote hoeveelheden, maar tegenwoordig lijkt het overal wel een trend om steeds grotere porties uit te serveren. Onlangs meldde Ingrid Steenhuis, de kersverse hoogleraar Preventie van de Vrije Universiteit te Amsterdam in haar oratie dat de consument het spoor bijster is met de portiegroottes. Naast een omgeving vol verleidingen blijkt ook dat de portiegrootte een apart onderdeel is dat veel eten uitlokt. “We” zijn immers opgevoed met het idee dat we ons bordje leeg moeten eten. Ook in Nederland worden de porties steeds groter. Ongemerkt krijgen we dus meer binnen dan we nodig hebben.

Overheid kan hier wat aan doen

Steenhuis roept de overheid op om de dik-makende omgeving aan te pakken. Schippers, de huidige minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, zou fabrikanten ertoe te dwingen om hun porties kleiner te maken. Tot nu toe wordt er alleen gesproken over nudging: het aanmoedigen van het nemen van gezonde producten en kleinere porties door deze meer in het zicht te plaatsen dan de vette en zoete producten. Daarnaast vindt de overheid dat kinderen weerbaarder moeten worden gemaakt om voedselverleidingen te weerstaan. Het probleem is dat tegenover elke euro die aan preventie wordt besteed er drie tot vijf euro door het bedrijfsleven wordt ingezet voor reclame voor producten met veel calorieën en weinig beschermende en bouwstoffen. Dat is dus een ongelijke strijd.
Het pleidooi voor de aanpak van de obesogene omgeving blijft dus nog steeds nodig.

Handige boeken met tips

Ook de consument kan nog veel winst boeken om zichzelf te wapenen tegen verleidingen. Voor jongeren werd het boekje: “Fluitend door de chocoladefabriek” geschreven. De titel verwijst natuurlijk naar het bekende jeugdboek van Roald Dahl. In dit boekje worden praktische tips gegeven die gemakkelijk toe te passen zijn voor jongeren om voedselverleidingen te vermijden en beter te weerstaan. De tips zijn ontleend aan verschillende onderzoeken en aanwijzingen van de psycholoog Denise de Ridder die zich specialiseerde in het weerstaan van voedselverleidingen. Het boekje is te bestellen via het Voedingscentrum en kost: €12,95
Voor volwassenen schreef Ingrid Steenhuis, samen met Wil Overtoom, deskundige op het gebied van managementtechnieken, en Maartje Poelman, schrijver van de recepten van enkele gangbare gerechten, het boek “Smartsize me”.  In dit boek worden inzichten uit de gezondheidswetenschappen en psychologie en managementtechnieken gecombineerd om je eetgedrag te managen. In dit boek worden tips gegeven hoe je het beste maat kunt houden met de portiegroottes die aangeboden worden. In de recepten krijgt de lezer inzicht in normale portiegroottes. Het boek is hier te verkrijgen en kost €19,95. In dit filmpje vertellen Ingrid Steenhuis en Wil Overtoom meer over de inhoud van Smartsize me.
Beide boekjes zijn alweer een paar jaren in omloop, maar ze zijn nog steeds actueel.

En verder?

Maat houden lijkt eenvoudig, maar de praktijk leert dat het erg lastig is. Er is wilskracht nodig om dit goed vol te houden. Naarmate de dag vordert is er al een groot deel hiervan opgebruikt. Aan het eind van de dag wordt het daarom moeilijker om maat te houden. Daarom is het verstandig om zuinig met je wilskracht om te gaan en vooral ervoor te zorgen dat je voldoende rust neemt om goed bestand te zijn tegen de verleidingen van de obesogene omgeving.
En voor wie graag een overzichtje wil wat hoe groot de porties voor een basisvoeding zijn verwijs ik graag naar dit overzicht.