Melk niet meer nodig?

Minder dierlijk, meer plantaardig

In de periodiek Boerenbusiness wordt op 24 januari gemeld dat melk uit de Canadese Schijf van Vijf wordt geschrapt. De Canadese melkveehouders laten weten dat ze het schrappen van melk uit de Canadese Richtlijnen Goede Voeding niet ondersteunen, omdat er voldoende wetenschappelijke evidence is dat melk een plaats verdient in een gezond dagmenu. In de Food Guide die bedoeld is als rapport voor gezondheidsprofessionals en beleidsmakers is te lezen dat het echter om een bijstelling van de aanbeveling voor melk (en vlees) gaat. De belangrijkste adviezen luiden om meer groenten en fruit te eten en voldoende eiwitrijke producten te eten, waarbij het dan vooral om plantaardige producten gaat. Melk wordt dus niet geschrapt, maar de aanbeveling ligt fors lager dan in de vorige versie van de Canadese Voedingsrichtlijnen. Verder wordt er aangeraden om het gebruik van bewerkt vlees te beperken vanwege het risico op dikke darmkanker.

Opbouw van het advies

De Food Guide is opgebouwd uit de volgende vier onderdelen:
1. Advies over de basisvoedingsmiddelen voor een gezonde voeding;
2. Advies over voedingsmiddelen die een negatieve invloed op de gezondheid hebben;
3. Belang van voedselvaardigheden voor een gezonde voedingsgewoonte;
4. Implementatie van een gezonde voedingsgewoonte.
In het eerste deel wordt het belang van de basisvoedingsmiddelen besproken en er wordt toegelicht waarom er meer de nadruk gelegd wordt op plantaardige voedingsmiddelen en waarop gelet moet worden bij de keuze van dierlijke voedingsmiddelen. Bij de ongezonde voedingsmiddelen wordt het verband tussen suiker, verzadigd vet, zout en alcohol op gezondheidsproblemen van deze tijd (obesitas, tandbederf, hart- en vaatziekten, bepaalde vormen van kanker) uitgelegd. Het derde deel staat stil bij het belang van voedselvaardigheden zoals het kunnen begrijpen van informatie op etiketten en het plannen van inkoop en bereiden van maaltijden. Het laatste deel van het advies zet in op de toegang en verkrijgbaarheid van gezonde voedingsmiddelen voor alle bevolkingsgroepen, dus ook voor de armen.

De Canadese voedingsrichtlijnen uitgelegd

Gezond eten omvat meer dan alleen de voedingsmiddelen die je neemt. Het gaat ook om de plaats waar je eet, de tijdstippen waarop je eet, waarom en hoe je je maaltijden gebruikt. Denk na over je eetgewoonten en neem de tijd voor je maaltijden. Eet als je honger hebt en stop wanneer je je verzadigd voelt.
Kook vaker zelf en plan van te voren wat je wilt eten. Betrek ook anderen (gezinsleden, huisgenoten) bij je voedsel en maaltijdkeuze. Geniet van je maaltijden en bedenk dat culturele tradities met betrekking tot voedselkeuze en voedingsmiddelen ook een onderdeel kunnen uitmaken van een gezonde voeding. Eet vaker samen met anderen.
Maak er een gewoonte van om elke dag gevarieerd en gezond te eten. Neem voldoende groenten en fruit, volkoren graanproducten en eiwitrijke voedingsmiddelen. Kies vaker voor plantaardige voedingsmiddelen. Kies vaker voor voedingsmiddelen met gezonde – in plaats van verzadigde vetten. Beperk het gebruik van (ultra) bewerkte voedingsmiddelen, dus met zeer weinig of geen toegevoegd suiker zout of verzadigd vet. Neem vooral water als dorstlesser. Lees de etiketten op de voedingsmiddelen. Wees je ervan bewust dat marketing je voedselkeuze kan beïnvloeden. Samengevat:
1. Neem voldoende groente en fruit
2. Eet eiwitrijke voedingsmiddelen
3. Kies in de eerste plaats voor water als dorstlesser
4. Kies vooral volkoren graanproducten

Onderbouwing voedingsrichtlijnen

Bij het vaststellen van de richtlijnen is de Canadese overheid uitgegaan van de eerder opgestelde voedingsrichtlijnen uit 2015. Vervolgens is er rekening gehouden met voedingsonderwerpen waarvoor het algemeen publiek belangstelling heeft en die besproken worden op social media. Verder zijn de gerapporteerde voedselvaardigheden van de verschillende bevolkingsgroepen in Canada en voedingsrichtlijnen van andere landen bekeken. Daarna is geïnventariseerd welke voedingsgewoonten veranderbaar kunnen zijn, welke voedingsgewoonten invloed hebben op chronische ziekten en hoe voedingskeuzen, voedingspatronen en voedingsgedrag met elkaar verbonden zijn.
Vervolgens werd er gekeken hoe deze informatie ingezet kan worden bij de preventie van ziekten die gerelateerd zijn aan voedingsgewoonte. Daarna zijn de onderwerpen gerangschikt op volgorde van belangrijkheid waarbij de wetenschappelijke onderbouwing  werd meegewogen.

Vergelijking met de Nederlandse voedingsrichtlijnen

Qua hoeveelheden en onderlinge verhoudingen van de verschillende voedingsgroepen komt het Canadese voedingsadvies grotendeels overeen met de Nederlandse Richtlijnen Goede Voeding. Het opvallende op het plaatje op de voorkant van de Food Guide is dat er voor groenten en fruit een grotere plaats ingeruimd lijkt te worden dan in de Nederlandse Schijf van Vijf en dat er geen apart vak voor vetten en vocht is ingeruimd. In de Food Guide worden geen adviezen gegeven over het gebruik van koffie en thee.
Bij het samenstellen van de voedingsrichtlijnen is ook rekening gehouden met specifieke voedingsgewoonten van de oorspronkeliijke bewoners van Canada zoals Indianen en inuits en de invloed daarvan op hun gezondheid. Daarnaast is er ook aandacht voor de voedselvaardigheden, toegang tot gezonde voedingsmiddelen voor de gehele bevolking en het belang van een gezonde eetomgeving.

Conclusie

Melk en vlees hoeft door de Canadezen niet geschrapt te worden uit het menu, maar het gebruik ervan dient verminderd te worden zodat de inname van dierlijke eiwitten wordt verlaagd en gezondheidsdoelen beter gehaald kunnen worden. Er zijn echter nog geen harde aanbevelingen gegeven over de hoeveelheid vlees en melk geformuleerd.
Met betrekking tot de berichtgeving geldt: De melk wordt niet zo heet gedronken als ze wordt opgediend.