Mondgezondheid voor gezond hart

Op 29 september is er in Nederland aandacht gevraagd voor hart- en vaatziekten bij vrouwen. Dat gebeurt door middel van Dress Red Day. Bij hartgezondheid wordt er vaak alleen aan voeding, roken en beweging gedacht. De laatste jaren wordt ook de gezondheid van het gebit steeds vaker gelinkt aan hart- en vaatziekten. Hoe kun je het risico op hart en vaatziekten verlagen door een goed gebit?

Wat is het verband tussen mondgezondheid en hart- en vaatziekten?

In 2006 ontdekten Japanse onderzoekers dat de streptococcus mutans (de bacterie die gaatjes in het gebit veroorzaakt) zich ook kan ophopen in de plaques in de slagaders. Daarmee lijkt een verband gelegd tussen tandbederf en hart en vaatziekten. 3 jaar later werd ook de aanwezigheid van bacteriestammen die parodontitis (tandvleesontsteking) kunnen veroorzaken in plaques aangetoond.  Kennelijk kunnen deze bacteriën zich verder in het lichaam verspreiden nadat ze schade aan het gebit en/of tandvlees hebben veroorzaakt.
Vervolgens is in 2013 aangetoond dat er bij mensen die meer last hadden van tandbederf mogelijk ook vaker atherosclerose hebben. Ook blijkt dat ontstoken tandvlees mogelijk tot een verhoogd risico op hart- en vaatziekten leidt.
Dat lijkt erop te wijzen dat een goede mondgezondheid ook een lagere kans op hart- en vaatziekten geeft.

Voeding en mondgezondheid

Daarbij zijn een aantal zaken doorgaans wel bekend bij het publiek, zoals: Vermijd teveel suiker en kleverig snoepgoed om gaatjes in het gebit te voorkomen.
Een andere voorzorgsmaatregel die mogelijk minder bekend is: beperk het aantal eetmomenten tot 6-7 keer per dag, zodat de zuuraanvallen op het gebit worden beperkt.
Daarnaast is het natuurlijk belangrijk om tanderosie te voorkomen: aangetast glazuur zorgt voor een verhoogde gevoeligheid van de tanden en kiezen, omdat de beschermlaag (het tandglazuur) is aangetast. Tanderosie is te voorkomen door het drinken van zure (fris)dranken, vruchtensappen en smoothies te vermijden. En als je ze wel drinkt is het raadzaam om er niet mee te spoelen of “erop te kauwen” voordat je ze doorslikt, omdat dit voor extra aantasting van het glazuur zorgt.
Een andere maatregel is om niet te veel fruit te eten. Fruit bevat van nature veel vruchten zuren  die op hun beurt ook weer voor aantasting van het tandgalzuur zorgen. Ook zoete vruchten zoals druiven bevatten vruchtenzuren die het tandglazuur kunnen beschadigen. Fruit is een belangrijke leverancier van vitamine C, maar met 2 porties fruit per dag krijg je daar doorgaans dan genoeg van binnen.

Roken, alcohol en mondgezondheid

Je weet vast al lang dat roken slecht is voor hart en bloedvaten en dat het longkanker kan veroorzaken, maar wist je ook dat roken slecht is voor je gebit? Naast het aantasten van de kleur van je gebit tast het ook het glazuur aan en het is ook niet zo gezond voor het tandvlees. Zo heb je opnieuw een reden erbij om in oktober mee te doen met het Stoptober: stoppen met roken in oktober.
Van alcohol wordt wel gezegd dat het gezond is voor hart en bloedvaten, maar dat geldt alleen als er zeer matig gedronken wordt, dat wil zeggen mannen hooguit 2 en vrouwen maximaal 1 consumptie per dag. Alcohol kan echter wel verschillende soorten kanker veroorzaken, zoals mond- en keelkanker. Daarmee draagt alcohol dus niet bij aan een optimale mondgezondheid. De sterke link tussen alcohol en de verschillende vormen van kanker is ook de reden dat het gebruik van alcoholische dranken wordt afgeraden in de Richtlijnen Goede Voeding.

Voedings- en beweegrichtlijnen om hart en vaatziekten te voorkomen  

Omdat hart- en vaatziekten een belangrijk doodsoorzaak zijn wordt er veel onderzoek gedaan hoe de kans op hart- en vaatziekten kan worden verkleind. De resultaten uit onderzoeken naar het verband tussen voeding en hart- en vaatziekten zijn een belangrijke leidraad geweest voor het opstellen van de Richtlijnen Goede Voeding en de Richtlijnen voor de Schijf van Vijf.
Daarnaast zijn er de recent aangepaste beweegrichtlijnen om de kans op hart- en vaatziekten te verkleinen. Het opvolgen van de beweeg en voedingsrichtlijnen geeft natuurlijk geen 100% garantie dat je nooit een hart- en vaataandoening zult krijgen, maar ze dragen bij tot het verkleinen van de kans op deze narigheid.

Mond en hartgezondheid voor mannen én vrouwen!

Op Dress Red Day wordt aandacht gevraagd voor meer onderzoek hoe de hart- en vaatziekten bij vrouwen beter herkend en behandeld kunnen worden, omdat deze aandoeningen zich bij vrouwen op een andere manier uiten. Bij mannen worden hart- en vaatziekten namelijk eerder herkend en erkend dan bij vrouwen. Wat echter voor mannen én vrouwen geldt is dat ze er goed aan doen om hun gezondheid zo goed mogelijk te bewaken. De belangrijkste adviezen om een goede gezondheid te verkrijgen en te behouden is dus om zoveel mogelijk te voldoen aan de voedingsrichtlijnen en de beweegrichtlijnen. Om de mondgezondheid te bewaken is het vooral belangrijk om aan de voedingsrichtlijnen te voldoen. De voedingsadviezen die betrekking hebben op mondgezondheid luiden:
-neem zo weinig mogelijk suikerrijke dranken en voedingsmiddelen met toegevoegd suiker;
-neem voldoende groente en fruit, maar overdrijf het niet door veel meer stuks fruit te eten;
-drink liever geen alcoholische dranken;
Daarnaast is het voor een goede mondgezondheid belangrijk om:
-niet te spoelen met frisdranken om tandglazuurbeschadigingen te voorkomen, maar slik ze meteen door. Dat geldt ook voor energydrinks, vruchtensappen en sportdranken en light frisdranken;
-zo mogelijk na iedere hoofdmaaltijd je tanden te poetsen;
-ten minste 2 x per jaar je gebit te laten controleren op gaatjes en andere narigheid;
-niet te roken, en als je dat nog wel doet is het raadzaam om mee te doen met Stoptober.

 

Genoeg over om te genieten

Voldoende om toch te kunnen genieten van lekker eten en drinken. Je hoeft niet elke dag gebak te eten om het lekker te vinden. Als je vaak taart eet wordt het gewoon en je berooft het bijzondere eten dan van zijn feestelijke karakter.
Bovendien kan een eenvoudig doch voedzaam maal ook lekker zijn, maar neem wel de tijd om het goed te bereiden en goed te proeven.

anneke-palsma

Zoek je een advies voor voeding bij jouw sport, dan kun je bij mij terecht.

Drs. Anneke Palsma