Nederlanders ongevoelig voor voedselhypes?

Voedseltrends en superfoods niet populair

Uit onderzoek van de Nederlandse Vereniging voor Voedingsleer en Levensmiddelentechnologie (NVVL) blijkt dat 89% van de Nederlanders de voedseltrends verwarrend vindt. 82% trekt zich er niets van aan en 71% vindt het onzin. Familieleden hebben het meeste invloed op het eetgedrag van de Nederlander. Van de laagopgeleiden zegt 40% dat ze het eetgedrag niet laat beïnvloeden door anderen, terwijl 15% van de hoogopgeleiden dat wel doet. Mensen in de grote steden zijn vaker bezig met voedselhypes en nemen ook vaker superfoods, zoals gojibessen en chiazaad.

Verkoop trendy dieetboeken ook verklaard

Toch krijgen hypes die in dit onderzoek worden genoemd veel aandacht in de media en trendy dieetboeken vliegen als zoete broodjes over de toonbank. Deze boeken worden vooral gekocht door de respondenten die vaker hebben gelijnd, maar omdat dit niet tot een blijvend resultaat leidde beginnen ze bij iedere hype weer opnieuw aan een trendy dieet. Daardoor kunnen ze verstrikt raken in het jojo-diëten met alle gevolgen van dien.

Is glutenvrij een trend?

85% van de ondervraagden kent de Schijf van Vijf en 52% weet van het bestaan van een glutenvrij dieet. Minder dan de helft van de respondenten had wel eens van superfoods, de Voedselzandloper, broodvij dieet of Dr. Frank gehoord.
Dat het glutenvrij dieet bekendheid is kan ook het gevolg zijn van aandacht voor coeliakie en glutensensitiviteit. Mensen met deze aandoeningen kunnen last hebben van deze “trend”, omdat ze als aanstellers kunnen worden weggezet terwijl zij een medische reden hebben om gluten uit hun dieet te bannen.

“We” zeggen dat we gezond eten, maar…

38% van de respondenten zegt dat ze volgens de Schijf van Vijf eet of gegeten heeft. 17% noemt het Sonja Bakkerdieet als richtlijn van de eigen voedselkeuze. Bij de vraag wat de 3 gezondste voedingsmiddelen zijn, worden groente, fruit en water de meest genoemde producten. Toch blijkt uit de laatstgehouden Voedselconsumptiepeiling dat slechts 5% van de bevolking eet volgens de Richtlijnen Voedselkeuze. Tussen wat we zeggen en wat we doen, ligt dus een enorm verschil…

Welke informatiebronnen worden vertrouwd

De arts, de diëtist en voorlichtingsinstanties worden als de meest betrouwbare bronnen gezien. Toch worden internet, familieleden, vrienden en bekenden worden het vaakst geraadpleegd en de arts en de diëtist staan op de achtste en negende plaats genoemd bij de vraag: “Welke kanalen gebruikt u bij het zoeken van informatie over gezond eten?”.
Het intrigeert waarom de meeste mensen dan niet als eerste naar de arts of diëtist toestappen om voedingsinformatie te verkrijgen. Dr. Frank geeft aan dat de arts in het algemeen weinig weet van voeding. Toch is hij een betrouwbare informatiebron als hij/zij dit ook aangeeft en de patiënt doorverwijst naar de diëtist die haar vakkennis goed heeft bijgehouden.

Trends en hypes: voer voor media

Je kunt geen krant openslaan of er zijn wel advertenties te vinden voor superfoods en trendy boeken en theorieën worden gehypet in verschillende televisieprogramma’s en in blogs op internet. Ook de damesbladen en het mannenblad Men’s Health besteden er reportages aan en geven voedingsadviezen. Naast de echte obesogene omgeving en reclames wordt het publiek via de virtuele omgeving aan de hypes blootgesteld, terwijl de arts, diëtist en de voorlichtingsinstanties minder zichtbaar lijken te zijn.

Wat zijn de echte problemen?

Hoewel de World Health Organisation (WHO) optimistisch is over het aantal mensen met overgewicht en obesitas in Nederland in 2030, is er reden tot zorg. Door veranderingen in het sociale stelsel, de gezondheidszorg en de toenemende inkomensongelijkheid in Nederland neemt het aantal arme Nederlanders toe.  Uit een recent onderzoek van de Stichting Lezen & Schrijven blijkt dat 1 op de 9 mensen laaggeletterd is en in sommige wijken in Amsterdam geldt dit zelfs voor 40%. Laaggeletterden hebben door hun verminderde taalvaardigheid nauwelijks mogelijkheden om informatie te vinden en begrijpen en voor hen is de drempel voor het inroepen van zorg torenhoog.

Wat te doen?

De mensen die de weg weten te vinden naar hypes en trends beschikken over voldoende taalvaardigheid om goede informatie te vinden. Daarnaast zouden de arts, diëtist en voorlichtingsinstanties wat meer op de voorgrond mogen treden als betrouwbare informatiebron.
Uit gesprekken met laagopgeleiden (pag. 54 en 55) weten we dat ze met de huidige gezondheids- en voedingsvoorlichting niet/minder goed worden bereikt. Dit wordt ook in dit onderzoek bekrachtigd. De behoeften en mogelijkheden van laagopgeleiden en armen moeten beter in kaart worden gebracht. Daarnaast moet er stevig ingezet worden op aanpak van armoede en laaggeletterdheid, zodat deze groepen meer en beter toegang krijgen tot informatie over gezondheid en voeding, zodat obesitas en overgewicht als armoedeziekte zoveel mogelijk kan worden tegengegaan.