Nieuwe aanpak preventie?

Speerpunten van het beleid

Voor de komende jaren vormen de aanpak van roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik de belangrijkste speerpunten voor het preventiebeleid. In de voorgaande preventienota’s werden voornamelijk ziekten en gezondheidsproblemen benoemd waar een aanpak voor geformuleerd diende te worden. Daarbij werd er dan vooral uitgegaan van dat verschillende partijen, zoals zorgverzekeraars, zorgverleners en andere partijen hun beleid zouden formuleren op basis van de gezondheidsnota’s. De huidige regering heeft naast de cijfermatige gegevens van het Rijks Instituut Volksgezondheid en Milieu ook resultaten uit ronde-tafel gesprekken meegenomen bij het formuleren van het beleid.

Accent op preventie?

Hoewel de preventienota zelf nog niet openbaar gemaakt is werd er door het Algemeen Dagblad op 30 augustus 2018 gemeld dat alcoholhoudende dranken duurder worden en suikervrije frisdranken en bronwater goedkoper. De verbruiksbelasting voor light frisdranken en bronwater zouden met 9 cent per liter verminderd worden. De reden voor deze prijsvermindering is om mensen te verleiden om de voorkeur te geven aan deze producten en de suikerhoudende frisdranken te laten staan. Daarmee wil de overheid het doel bereiken dat het aantal Nederlanders dat aan overgewicht en diabetes type 2 lijdt met 40% in 2040 afgnomen zal zijn. Daarmee zou het percentage Nederlanders met overgewicht even hoog zijn als in 1985.
Ook wil de overheid bereiken dat er meer Nederlanders zijn die voldoende groente en fruit gaan eten en voldoende bewegen volgens de huidige beweegrichtlijn. De doelen worden dus niet negatief maar positief geformuleerd. Daarmee worden deze maatregelen op een positieve en meer aantrekkelijke manier gepresenteerd dan eerder het geval was.

Alcohol duurder, is dat terecht?

Alcoholhoudende dranken zouden duurder worden, maar het laatste woord is hierover nog niet gesproken. Het stunten met aanbiedingen voor kratjes pils wordt niet meer toegestaan aldus welingelichte bronnen. Dit zou leiden tot minder gebruik van alcoholhoudende dranken. Eerder internationaal onderzoek waarin gepleit wordt voor een verlaging van de voor alcoholconsumptie zijn niet direct leidend geweest voor de maatregelen voor het verhogen van de alcoholprijs, maar de toename van het aantal probleemdrinkers met alle gevolgen van dien heeft geleid tot het formuleren van beleid dat erop gericht is om het alcoholaanbod te verminderen en daar ook minder reclames voor het gebruik ervan toe te staan. Dit beleid is wel in lijn met de Richtlijnen Goede Voeding die in 2015 zijn gepubliceerd.

Preventie meer gericht op omgevingsfactoren.

In het preventieplan lijkt niet alleen aandacht te zijn voor suiker en alcohol, maar ook voor bewegen en roken. Het is opvallend dat het plan zoals het nu uitgelekt is in positieve doelstellingen (meer groente en fruit, meer mensen die voldoende bewegen) is weergegeven. Met betrekking tot het alcoholgebruik worden de prikkels die aanzetten tot gebruik verminderd. Daarmee wordt ook een negatief label aan het gebruik ervan omzeild, maar zeker niet ontkend. De nadruk ligt vooral op het problematisch gebruik. Het is natuurlijk nog allemaal een beetje koffiedik kijken, maar het lijkt erop dat de aanpak voor de preventie gericht op suikergebruik, en alcohol meer aangepakt gaat worden door de omgeving van de Nederlander te veranderen. Daarmee lijkt het erop dat er voor preventie een andere weg ingeslagen wordt en de verantwoordelijkheid niet alleen meer bij de consument wordt gelegd. Dat biedt hoop voor het doorvoeren van andere omgevingsvoorwaarden zoals prijsafspraken voor andere gezonde en minder gezonde voedingsmiddelen en bepaalde vormen van gedrag.