No waste: back to basic

Terug- en vooruitblik

Ook in 2017 was er voldoende stof tot stevige discussies over voeding. Vet en koolhydraten worden om beurt weggezet als goed of juist als slecht. Daarnaast werd in de media de aandacht gevestigd op verschillende individuele voedingsstoffen en/of voedingsmiddelen. Dat leidde in het verleden onder andere tot hypes rondom superfoods. Toch blijkt steeds weer dat voedingswetenschap ingewikkelder in elkaar steekt dan “een optelsom van voedingsstoffen en voedingsmiddelen”. Er komt meer aandacht voor voedingsstoffen als onderdeel van een matrix in de voedingsmiddelen. Dat werd al ook bevestigd in de Richtlijnen Goede Voeding 2015 (RGV 2015) (pag. 33) waarin er geconcludeerd werd dat gefermenteerde melkproducten, zoals yoghurt kunnen bijdragen aan de preventie van diabetes (type 2). Daarnaast wordt ook aangegeven dat het aannemelijk is dat (matige) zuivelconsumptie gerelateerd is aan een preventief effect op darmkanker.  Daarentegen is een meer plantaardige eetstijl weer gerelateerd aan een lager risico op hart- en vaatziekten  (zie pag. 70-72 van de RGV 2015).

Milieubewust eten

Het lijkt er dus op dat in de RGV 2015 gelijk ook een voorzet wordt gegeven tot mee milieubewust omgaan met voeding, want voor de productie van 1 kg dierlijk eiwit is heel veel grond en water nodig. Het kost behoorlijk wat plantaardig bronmateriaal en water om plantaardig eiwit om te zetten naar meer hoogwaardig dierlijk eiwit. En dan hebben we het nog niet over het vervoer van grondstoffen voor voedingsmiddelen naar de winkels of een ander hot item: voedselverspilling.
De Verenigde Naties hebben als doel voor 2030 geformuleerd om de voedselverspilling in de wereld met 50% terug te dringen (pag. 19-20 van Sustainable developement goals). In Nederland verdwijnt 1/3 deel van het voedsel in de afvalbak. Het gaat hier om 41 kg voedsel per persoon per jaar, in geld uitgedrukt gaat het om € 130,– per persoon. De grote oorzaak is dat consumenten te veel voedsel inkopen en/of op een verkeerde manier bewaren waardoor het bederft en dan moet worden weggegooid.
Wie milieubewust wil eten kan dat dus al bereiken door scherper in te kopen en beter te bewaren. Daarvoor kun je hier heel bruikbare tips vinden.

Luisteren naar voedingswetenschappers of goeroes

Voor de hedendaagse consument is het best lastig om uit te zoeken wat “waarheid” is over voeding. Er zijn zoveel berichten en de kreet “wetenschap is ook maar een mening” wordt tegenwoordig vaker gehoord dan bijvoorbeeld 50 jaar geleden. Mogelijk is dat het gevolg van een verminderde investering in massamediale campagnes door het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (WS) in combinatie met een overvloed aan social media waarin iedereen “zijn/haar boodschap kan verkondigen” waarbij het niet uitmaakt of deze gebaseerd is op gedegen onderzoek of dat de boodschapper “niet gehinderd wordt door kennis van zaken”.
Wetenschappers doen hun uitspraken naar aanleiding van gedegen onderzoek en zijn zich ervan bewust dat kennis vergroot wordt door voortschrijdend inzicht en dat maakt dat uitspraken van wetenschappers nooit stellig worden geformuleerd. Goeroes geven (schijn)zekere boodschappen waardoor het voor een argeloze consument aantrekkelijk wordt om deze te geloven, vanwege de duidelijke scheidslijnen tussen “slechte en goede voeding(smiddelen)”. (Voedings)Goeroes zullen er altijd blijven bestaan, maar ze wisselen elkaar vaak snel af, terwijl wetenschappelijk inzichten er vaak langer over doen om te wijzigen, maar meestal langer standhouden.
Aan de consument de keus of hij kiest voor snel wisselende trends of inzichten die voortbouwen op eerder verworven kennis…

Goede voornemens

Elk jaar worden er de traditionele goede voornemens gemaakt waarvan de meeste voor Blue Monday alweer gestrand zijn. Het voornemen is vaak snel gemaakt, maar er wordt vaak te weinig nagedacht over een goede strategie om het voornemen waar te maken. Vaak wordt een voornemen “te vaag” geformuleerd, zoals “ik wil 5-10 kg afvallen” of “ik wil meer gaan bewegen”. Een concreter doel is als je er een plan van maakt, bijvoorbeeld “vanaf 1 januari ga ik elke dag een half uur wandelen” of “vanaf 1 januari neem ik per dag 2 porties fruit”. Dit zijn kleine stappen, maar bedenk daarbij dat elke wereldreiziger ook begon met een paar kleine stappen. Voor een goed voornemen is een gedegen voorbereiding nodig. En als blijkt dat een goed voornemen gemakkelijk kan worden gehaald kun je er altijd in de loop van het jaar nog een klein plannetje aan toevoegen. Daarmee hoef je niet te wachten tot 1 januari 2019.

Gezonder eten, genieten of allebei?

In de praktijk wordt er vaak gedacht dat gezond eten ook saai eten betekent en dat er niet meer genoten wordt van de goede dingen van het leven. Toch levert een gezond dagmenu nog voldoende ruimte op voor producten waarvan geadviseerd wordt om ze niet te vaak te nemen. Producten die je niet dagelijks neemt behouden of krijgen zo een status van bijzonder en/of feestelijk. Dat maakt dat je er bij het eten of drinken ervan ook echt van moet genieten.
Ook het milieubewust eten wordt al vaak als een geitenwollensokkending gezien, terwijl de oplettende lezer van deze blog al heeft kunnen bedenken dat hij/zij gemiddeld € 130,– kan besparen door minder eten te verspillen. Dat geld kan dan weer ingezet worden voor andere leuke zaken.
Kortom wie het voorkomen van voedsel verspillen aan het lijstje van goede voornemens toevoegt en daarbij ook nog wat meer inzet op “meer plantaardig en minder dierlijk” kan voor zichzelf (meer) ruimte creëren voor (nog) meer genieten. En als je daarbij dan ook nog eens voornamelijk onbewerkte eerlijke producten kiest kun je je voeden en laven aan echte natuurlijke smaken, oftewel vooral Back to basic.

Oh ja, ik heb me voorgenomen om door te blijven gaan met het genieten van goed voedsel, het zoeken van inspiratie en door te gaan met bloggen.

Palsma Sportvoedingsadviesbureau wenst haar lezers een gelukkig en gezond 2018