Ode aan de E-nummers?

Boek bespreekt meer dan alleen de E-nummers

Rosanne Hertzberger gaf haar boek “Ode aan de E-nummers” de ondertitel “Waarom E-nummers, kant-en-klaarmaaltijden en conserveermiddelen ons leven beter maken”. Daarmee geeft ze al aan dat in haar boek meer onderwerpen bespreekt dan alleen de E-nummers. Het boek behandelt onderwerpen zoals de clean label-policy, kleurstoffen, kant-en-klaarmaaltijden, het vers houden van voedsel, de voedselproductie, veredelingstechnieken en het paleodieet. Aan de titels van de verschillende hoofdstukken is te zien dat de schrijfster het gebruik van E-nummers van verschillende kanten belicht.

Technologie om voedsel te verbeteren

In de hoofdstukken Clean Label en Kleurtjes maakt Hertzberger duidelijk hoe het algemeen publiek invloed heeft op de samenstelling van (bewerkte) voedingsmiddelen. Ze laat echter ook zien welke lastige dillema’s het oplevert voor de voedselproducenten om het E-nummer te verwijderen en toch de kwaliteit van het voedsel te behouden. In de hoofdstukken kant-en-klaarmaaltijden en eendagbrood laat de schrijfster zien hoe technische ontwikkelingen hebben bijgedragen om het voedsel langer houdbaar te maken.

Minder verspilling en minder honger

Hertzberger laat zien dat kant-en-klaarmaaltijden het gemak van de mens dienen en mogelijk ook kunnen bijdragen om voedselverspilling tegen te gaan. Door de afgepaste porties wordt er mogelijk veel minder voedsel weggegooid. Dat geldt ook voor het gebruik van conserven en diepvriesvoedsel.
De auteur belicht hoe het verbeteren van gewassen door ze weerbaarder te maken tegen ziekten en plagen leidt tot minder mislukte oogsten en het minder weggooien van voedsel. Daarnaast kan het veredelingsproces van gewassen er ook toe bijdragen dat de opbrengst wordt vergroot. Als een gewas beter weerbaar is tegen ziekten en plagen hoeft er minder gewasbescherming (bestrijdingsmiddelen) te worden gebruikt. Dat kan vervolgens ook weer leiden tot meer vlinders, bijen en vogels, dus meer biodiversiteit. Kortom veredeling kan bijdragen tot het bestrijden van ondervoeding en het verbeteren van het milieu zo betoogt Hertzberger.

Paleohype en Green Happiness

In het laatste hoofdstuk van het boek legt Hertzberger uit waarom het Paleodieet geen duurzame voedingsmethode is en dat de wetenschappelijke onderbouwing ervan wankel is. Cordain en andere voorstanders van een leefstijl volgens het Paleodieet propageren een dieet waarin veel vlees wordt gebruikt en geen granen en zuivel omdat de vroegere mens dat niet genuttigd zou hebben. Juist door het gebruik van veel vlees wordt er een groot beroep op de voedselbronnen op de aarde gedaan.
De dames van The Green Happiness (TGH) bieden een mooi tegenwicht volgens Hertzberger doordat zij juist voorstander zijn van meer plantaardig voedsel en dat is duurzamer en beter voor onze planeet. Hertzberger erkent dat op de voedingsregels van TGH een wankele wetenschappelijke onderbouwing heeft, maar ze vindt het positief dat TGH meer bewustwording creëert dat er meer plantaardig gegeten moet worden en dat is de voedingswetenschappers toch nog te weinig gelukt volgens Hertzberger.
Toch zij hierbij opgemerkt dan het voedingspatroon dat TGH adviseert behoorlijke lacunes vertoont en het handelen van TGH strookt niet met de ethische principes van de diétetiek.

De auteur

Rosanne Hertzberger is microbioloog en promoveerde op het zuurstofmetabolisme van melkzuurbacteriën. Ze schrijft wekelijks een column in het NRC Handelsblad. In het voorwoord van het boek “Ode aan de E-nummers” schrijft ze dat ze zich erover verbaast hoe de consument zich steeds meer afzet tegen innovaties die vanuit een laboratorium worden ingezet om het voedsel te verbeteren, terwijl de wetenschap er niet in slaagt om dezelfde consument van haar goede bedoelingen te overtuigen. Het lijkt haar drijfveer te zijn om dit boek te schrijven.

Veel kritiek op het boek

Het pleidooi voor de kant-en-klaarmaaltijden en de “Ode aan de E-nummers” leverde nogal wat kritiek op van foodbloggers. Zo zou Hertzberger “door de industrie worden betaald”, etc. Haar pleidooi voor kant-en-klaarmaaltijden is tegen het zere been van de voorstanders van het ambachtelijk bereide voedsel. De kritiekasters rollebolden over elkaar toen Hetzberger haar boek mocht toelichten in een interview in De Volkskrant. Het leidde tot zoveel verontwaardigde reacties van lezers dat de onbudsvrouw Annieke Kranenberg van De Volkskrant er een apart artikel aan heeft geweid.

Boek geeft stof tot nadenken

Hertzberger schroomt niet om de dillema’s bij het toepassen van technologie bij voedselproductie te benoemen en een afweging te maken van voor- en tegenargumenten voor de toepassing ervan. Het klopt dat kant-en-klaarmaaltijden het mogelijk gemaakt hebben voor vrouwen om buitenshuis te kunnen werken. Het is jammer dat ze de noodzaak om het zoutgehalte in deze maaltijden te verlagen en meer groente toe te voegen te weinig belicht.
De auteur geeft een heldere uitleg over het nut van veredelingstechnieken in de gewassenteelt en de werkwijzen in de agrarische sector van de 21^ste eeuw aan de hand van het bedrijf van een uienteler in Nederland.
Het boek is een duidelijk pleidooi voor innovatie in de voedingstechnologie om honger en verspilling van voedsel tegen te gaan en goed om te gaan met de aarde. Daarmee past dit boek goed naast Hamburgers in het Paradijs van Louise Fresco.