Oerleefstijl

Leefstijl: meer dan voeding alleen

Natuurliefhebber en journalist René Brant vertelt in zijn boek “Aap op schoenen met een buikje” hoe hij een evolutionaire kijk op gezondheid ontwikkelde. Hij deed dat niet puur in zijn eentje, maar door zich ook te laten informeren door wetenschappers van verschillende vakgebieden en hij deed mee aan een expeditie in de Pyreneeën waarbij de deelnemers tien dagen lang leefden als oermensen. De aanzet voor deze expeditie was een interview dat hij had met Professor Leo Pruimenboom, de grondlegger van de Klinisch Pscho-Neuro-Immunologie, de wetenschap die zich bezig houdt met het verband tussen voeding, beweging en ziekte. Tijdens de Pyreneeënexpeditie werd er geleefd op het ritme van de biologische klok en eten en drinken uit de natuur zelf halen. Dat betekent slapen als het donker wordt en gewekt worden door daglicht en zelf op jacht naar eten en op zoek naar drinkbaar water en genoegen nemen met de eetbare vruchten, zaden en gewassen die de natuur biedt en blootgesteld zijn aan alle weersverschillen die denkbaar zijn.

Welke onderwerpen worden er in het boek behandeld?

In het eerste hoofdstuk wordt ingegaan op de ervaringen die de schrijver opgedaan heeft tijdens de tiendaagse expeditie in de Pyreneeën: het volgen van een Paleodieet en het blootgesteld zijn aan de weers- en temperatuurverschillen en natuurlijk het ontbreken van het comfort van een douche, verwarming en sanitair. De auteur vertelt hoe hij na de expeditie aanpassingen heeft doorgevoerd in zijn voeding: hij eet nu verse groenten, vers fruit, onbewerkte vleesproducten, gevogelte, vis, noten, pitten en eieren, oftewel een voeding die ook wel bekend staat als het Paleodieet. Hij verdiept zich hier verder in door achtergrondinformatie over deze voeding te verzamelen bij de cardioloog Remko Kuipers, die als eerste promoveerde in de evolutionaire geneeskunde. Vervolgens wordt uitgelegd hoe de darmflora invloed heeft op onze gezondheid en welbevinden en daarna waarom beweging toch zo belangrijk is voor de mens en waarom we dat doorgaans liever niet doen.

Biologische klok, stress en oerdriften

De auteur benadrukt waarom het belangrijk is dat we de biologische klok respecteren en wat overmatige stress voor gevolgen kan hebben voor onze gezondheid. De gevolgen van milieuvervuiling die we nu ervaren maken duidelijk dat het verminderen van schadelijke stoffen in land, lucht en water van levensbelang is voor de mens zelf. Het concept van de evolutionaire geneeskunde wordt uitgelegd aan de hand van het veranderen van ons leefpatroon en de (welvaarts)ziekten waarmee dat gepaard ging. De schrijver laat door Professor in de klinische chemie Frits Muskiet uitleggen welke haken en ogen het evidence-based medisch handelen heeft wanneer dit te rigide wordt toegepast en Muskiet pleit dan ook voor meer inzet op preventieve geneeskunde waarbij ook natuurgeneeskunde weer in ere wordt hersteld. Evolutionair psycholoog Mark van Vugt verklaart de menselijke oerdriften en waarom onder andere verstedelijking voor een mismatch zorgt tussen oeroude genen en gezondheid. De mens is beter geschikt om in een natuurlijke, groene omgeving te leven dan in een betonnen jungle.

Wat kunnen we van dit boek leren

Bewerkte voeding wordt ook in de adviezen van de Schijf van Vijf afgeraden, maar brood en peulvruchten nemen daarin wel een belangrijke plaats in. In de Paleovoeding worden deze producten namelijk niet genuttigd. Volgens de theorieën uit de Paleoleefwijze zou de mens vroeger een meer ketogene voeding hebben gebruikt. In het boek “Aap op schoenen met een buikje” worden verder geen voedingsadviezen uitgewerkt.
De adviezen uit dit boek komen er op neer om meer rekening te houden met de biologische klok, overmatige stress te vermijden, zuinig te zijn op het leefmilieu, meer tijd buiten in beweging te zijn en bewust in de natuur door te brengen. Kortom een pleidooi voor een oerleefstijl.

Oordeel over het boek

Vooral het eerste hoofdstuk geeft een mooie onderbouwing waardoor René Brant tot nadenken over de gehele leestijl werd aangezet. Juist doordat René Brant zich goed heeft laten informeren door verschillende wetenschappers op het gebied van evolutionaire geneeskunde en hun inzichten helder heeft verwoord maakt dit boek zeer lezenswaardig voor algemeen publiek. Dat deze inzichten, met name met betrekking tot het Paleodieet niet overeenkomen met de Nederlandse Richtlijnen Goede Voeding is helder. Toch is dit boek een aanrader omdat verschillende leefstijlaspecten op een wetenschappelijk manier zijn belicht vanuit de standpunten binnen de evolutionaire geneeskunde.