Olympische uitdaging

Actieve mensen leven langer

Op 18 juli rapporteerden onderzoekers in The Lancet dat bij 6% van de hart- en vaatpatiënten, 7% van de diabetes type 2-patiënten, 10% van de borst- en dikke darmkankerpatiënten over de gehele wereld inactiviteit de oorzaak is. Per jaar sterven 5,3 miljoen mensen op de wereld aan de gevolgen van inactiviteit.
In Nederland is bij 6% van de sterfgevallen inactiviteit een belangrijke oorzaak. In absolute getallen gaat het in ons land om 8000 sterfgevallen per jaar. In het rapport “Ons eten gemeten” uit 2004 is opgemerkt dat een gezonde leefstijl tot een toename van de gemiddelde levensverwachting leidt van ongeveer acht maanden, waarvan de helft ziektevrij zijn.
Uit onderzoek in 2011 blijkt dat 58% van de Nederlanders die ouder zijn dan 12 jaar voldoende beweegt. In 2007 gaf 61% van de Nederlandse bevolking aan dat ze in het afgelopen jaar tenminste 12 keer gesport heeft, terwijl 38% zelfs één keer per week sportte. Dit ligt beide onder de norm voor gezond bewegen volgens de Wereld Gezondheids Onrganisatie en naarmate men ouder wordt neemt de sportdeelname echter af. In 2009 is het Olympisch Plan 2028 opgesteld: Een van de doelstellingen van dit plan luidt dat in 2016 tenminste 75% van de Nederlanders in 2016 aan sport deelneemt. En daar moet je jong mee beginnen. Maar inzetten op alleen meer bewegen is niet voldoende om obesitas tegen te gaan.

Zorg kan goedkoper

Kleine kinderen worden tegenwoordig dagelijks aan vele verleidingen blootgesteld en ouders missen in veel gevallen de nodige voedingskennis om gezonde keuzes te maken. Gezonde voeding heeft een saai imago en jongeren denken al gauw: “Je leeft maar een keer”. Het lijkt erop dat jonge mensen zich minder bewust zijn dat ongezond gedrag op jonge(re) leeftijd nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid op latere leeftijd, oftewel: wie dan leeft die dan zorgt.
Daarnaast trekt de huidige overheid zich terug, omdat ze niet wil betuttelen. Het aantal prikkels om te eten voor kinderen en volwassenen vermeerdert nog steeds, maar de demissionaire minister zet alleen in op het vergroten van de weerbaarheid. De uitgaven voor preventie op voedingsgebied slinken al jaren.
Dat is vreemd want uit meerdere onderzoeken blijkt dat een gecombineerde leefstijlinterventie met langdurige begeleiding en ondersteuning werkt voor het voorkomen van obesitas en de gevolgen daarvan. Ook in het rapport van de commissie Klink waarin aangegeven wordt dat er in de zorg fors bezuinigd kan worden, komen de woorden “preventie” en “bewegen” slechts een keer voor en de woorden “voeding” en “leefstijl” worden helemaal niet genoemd. Kennelijk behoort dit tot de Haagse taboes.

Beleidsvoorstellen: de Olympische uitdaging

Ik ben geen politicus en geen econoom, maar loop al wel ruim dertig jaar mee in voedingsland. Nu heb ik het rapport van Klink en zijn kompanen doorgelezen en heb een paar aanvullingen die volgens mij ook kostenbesparend werken.
1. Ombuigingsoperatie: Er dient voldoende geld beschikbaar te komen voor een gedegen beleid. Dit kan door middel van ombuigingsingrepen waarbij minder geïnvesteerd wordt in afkoopsommen voor disfunctionerende bestuurders, buitenissige salarissen, dure managementlagen en andere toezichthouders. Het is te vergelijken met het schoonmaken van een trap. Dat lukt ook het beste als bij de bovenste treden wordt begonnen.
2. Marktwerking beperken: Het terugdringen en beperken van de marktwerking kan bijdragen tot het minder opdrijven van de kosten. Ik ben vast niet de enige persoon die dit liedje graag wil opdragen aan de mensen die de marktwerking als heilige graal presenteren om de zorgkosten te drukken. De concurrentie heeft geleid tot hogere in plaats van lagere prijzen en een ondoorzichtig systeem voor consumenten waarbij het laatste jaar bleek dat er vergoedingen werden gegeven voor dubieuze therapieën en voor noodzakelijke zaken gesoebat moest worden.
3. Bestendigen leefstijlinterventies: Preventie wordt al jaren gezien als luxe. Doordat het bij de minste of geringste economische dip wordt wegbezuinigd is het tot nu toe niet mogelijk geweest om hier een duurzaam beleid op te ontwikkelen en te handhaven. Dit leidt tot een jojo-effect die te vergelijken is met het jojo-effect van de lijner en deze vicieuze cirkel dient doorbroken te worden.
4. Bewegen stimuleren: Het bewegingsonderwijs op scholen dient weer in ere te worden hersteld. Ook het fietsen en lopen moet aantrekkelijker gemaakt worden. Goede voetpaden zijn doorgaans voldoende aanwezig, maar het aantal enge plekken met onvoldoende verlichting kan nog worden verminderd. En om het fietsen aantrekkelijker te maken kunnen meer bewaakte fietsenstallingen worden aangelegd.

En om de Olympische Stemming voor de Paralympische Spelen en deze voorstellen op te roepen is deze melodie een aanrader.