Portiegrootte en wilskracht

Meer, meer, meer

De broers Craig (theoloog) en Brian Wansink (econoom en wetenschappelijk onderzoeker eetgedrag) bekeken een aantal versies van Het laatste avondmaal die er in het laatste millennium waren gemaakt vanwege kunsthistorische redenen. Ze verwonderden zich erover dat er verschil was in de soorten gerechten die er op tafel stonden. Het intrigeerde hen en ze begonnen de schilderijen met elkaar te vergelijken. Uiteindelijk zagen ze een trend dat de porties van de voedingsmiddelen op meer dan 52 versies van Het laatste avondmaal steeds groter werden. Om dit te kunnen constateren vergeleken ze de grootte van de borden en de gerechten met de hoofden van de personen op de schilderijen en ontdekten dat het brood met ongeveer 20% in volume was toegenomen. De borden waren met 66% vergroot en de voorgerechten waren met 70% toegenomen.

Overvloed in strijd met oorspronkelijk Paschamaal

Naast grotere porties van de gerechten was er ook meer variatie in de voedingsmiddelen te zien. In dit filmpje van CNN wordt zelfs een maaltijd getoond waarin gerezen brood te vinden is, paling en sinaasappels etc., terwijl het echter gebruikelijk is dat er ongezuurde broden (matzes) en bittere kruiden (mierikswortel) worden gegeten en een paar glazen wijn (of druivensap) worden gedronken. Het Joodse Pesachmaal wordt staande gegeten, omdat hiermee de uittocht uit Egypte en de bevrijding van de slavernij wordt herdacht. Een grote verscheidenheid van gerechten komt dan ook niet overeen met de voorschriften voor de Joodse Pesachmaaltijd.

Van soberheid naar overvloed

Gedurende de middeleeuwen was er minder voedsel voorradig en werden er doorgaans kleinere porties gegeten. Met name de eiwitrijke producten als vlees, eieren en zuivel golden als luxe. Het is intrigerend waardoor de afbeeldingen van de Paschamaaltijd zo zijn gewijzigd. Het lijkt alsof ze aangepast zijn aan het aanbod van voedsel van het moment waarop de schilder zijn kunstwerk maakte. Naarmate de mens meer voedsel tot zijn/haar beschikking heeft worden het tafelgerei zoals borden, schalen, glazen en bekers groter en dat leidt automatisch ook tot ook grotere porties. Uit onderzoek blijkt dat het eten van kleinere borden kan leiden tot een verminderde inname en als er rode borden worden gebruikt wordt er vaak ook minder opgeschept.

Grotere porties, grotere magen?

Het lijkt erop dat grotere porties uitnodigen tot meer eten. De meesten van ons hebben als kind geleerd dat ze hun bordje leeg moeten eten. In sommige culturen is het zelfs onbeleefd om maar een keertje op te scheppen. Naarmate de porties groter geworden zijn wordt er ook meer gegeten.
Brian Wansink beschrijft in zijn boek Mindless eating een test waarbij mensen een bord soep krijgen dat niet leeg raakt. Het bord wordt via een constructie onder de tafel steeds bijgevuld. De proefpersonen aan het onderzoek bleven dooreten van de soep en aten ongemerkt meer dan ze oorspronkelijk van plan waren. Dit lijkt gekunsteld, maar onbewust eet je zelf ook vaker meer dan je denkt.

Veel kiezen maakt vermoeid

Dagelijks maken we meer dan 200 keuzes die betrekking hebben op eten. Dat begint al bij het ontbijt, en gaat door totdat we naar bed gaan. Kiezen maakt ook vermoeid. En naarmate vermoeidheid toeneemt wordt het lastiger om verleidingen te weerstaan. Je wilskracht neemt af. Roy Baumeister vergelijkt in zijn boek wilskracht ook wel met een spier. Naarmate je een spier meer gebruikt wordt deze moe. Dat geldt ook voor wilskracht. De 4 ‘o clock dip is een bekend verschijnsel. Het is de kunst om deze te weerstaan.
Wie minder vermoeid is kan verleidingen beter weerstaan. Uit onderzoek blijkt dat minder slapen ook kan leiden tot een hogere Body Mass Index. Dus ook daar is winst te behalen.

Rust en recreatie vergroten wilskracht

1. Pasen is een prachtig feest dat gevierd dient te worden. Naast de gewone eieren lachen de chocolade-eieren en paashazen ons toe. Om de verleidingen beter te kunnen weerstaan en toch lekker te genieten is het een aanrader om de nachten van dit weekend voldoende te benutten om te slapen. Dat heeft als voordeel dat je uitrust en beter bestand bent tegen de verleiding van de alle chocoladeversnaperingen.
2. Begin de dag met een lekker ontbijt en geniet ervan. Een goed begin is in dit geval het halve werk, want door goed te ontbijten is het ook gemakkelijker om de verleidingen te weerstaan. Wie kerkelijk Pasen viert weet dat de vasten weer wordt gebroken. Daarom mag er wat luxe zijn zoals het eitje.
3. Neem de tijd voor de (tussen)maaltijden. Door langzamer te eten van (kleinere) borden en bewuster te proeven beleef je meer plezier aan het eten zelf. Je voelt je toch verzadigd, terwijl je minder gegeten hebt dan bedoeld.
4. Door te ontspannen kun je weer energie opdoen voor de komende (kortere) werkweek. Kies daarbij wel een activiteit die je leuk vindt.
5. Bovenstaande adviezen mogen ook in de andere weekenden en vrije dagen worden uitgevoerd.