Positief neveneffect van de crises???

De crises

Tja, waar zou je het eerst op bezuinigen? Zelf zat ik te denken aan luxe goederen en diensten, maar je kunt ook beginnen met het schoonvegen van de trap bij de onderste trede. Anders gezegd: je bezuinigt eerst op basale voorzieningen en andere kleine dingen en dan kijk je of er ook nog ergens grote bakken met geld zijn te vinden die je snel binnen kunt halen of niet uit hoeft te geven.
In eerste instantie leidden de crises in Nederland namelijk eerst tot ontslagen die eerder geld kosten dan opleveren. Met ingang van 2013 krijgen de inkomens boven de Balkenendenorm, die gedurende de laatste zeven jaar “slechts met ruim 2 keer het modale salaris is gestegen” zeven jaar de tijd om het deze beloning te laten dalen naar het gewenste normbedrag. Inmiddels is het al zo erg dat er over gesproken wordt om de zogenaamde brievenbusfirma’s die hier jaarlijks zo’n slordige 57 miljard euro doorsluizen, zonder hier belasting over te betalen eens aan te pakken. Als het zo ernstig is moet je je toch echt zorgen gaan maken…

Onderzoek invloed crises op eetgedrag

Gelukkig meldt het Voedingscentrum dat de crises mogelijk tot een gezonder eetgedrag leidt. Zij ondervroeg hiervoor 1364 Nederlanders van 18 jaar en ouder die zelf verantwoordelijk zijn voor de dagelijkse boodschappen en legde hen 20 vragen en stellingen voor over eetgewoonten, eet- en drinkgedrag buitenshuis en de dagelijkse boodschappen. De steekproef is representatief voor de verschillende leeftijdsgroepen vanaf 18 jaar en ouder, mannen en vrouwen, mate van stedelijkheid, opleidingsniveau, geografische spreiding, BMI en gezinssamenstelling.

Minder snacks, snoep en vis

Het Voedingscentrum vond dat één op de vijf shoppers minder uitgeeft aan eten en drinken. Zeven van de tien personen eten minder vaak buitenshuis in een (fastfood)restaurant en gaan minder vaak naar het café. Mensen met een (ernstig) overgewicht besparen vaker op eten en drinken dan mensen met een normaal gewicht. Zes van de tien respondenten geven minder uit aan de dagelijkst boodschappen. Dat doen ze door minder snoep, hartige snacks en frisdrank te kopen. Vlees wordt minder vaak gegeten door 32% van de ondervraagden en 29% gebruikt goedkopere soorten en 67% koopt vaker de vleessoorten die in de aanbieding zijn. 46% van de visliefhebbers koopt minder vaak een visje en 4% koopt zelfs helemaal geen vis meer. 45% bespaart op zuivel door vaker voor het huismerk te kiezen. Brood, groente en fruit worden veel vaker in de aanbieding gekocht. Het is niet duidelijk in hoeverre er minder of andere groente en fruitsoorten worden gegeten.

Veranderd voedingspatroon

Vier van de tien geënquêteerden heeft zijn voedingspatroon veranderd sinds het begin van de crises. Er wordt minder vaak eten weg gegooid. De lagere welstandsklassen maken minder vaak te veel eten klaar dan mensen die meer geld te besteden hebben. Ongeveer de helft van de werknemers neemt vaker een boterhammetje mee van huis en eet minder vaak in de bedrijfskantine. Het Voedingscentrum concludeert op basis van deze gegevens dat er aanwijzingen zijn voor een gezonder eetgedrag, maar harde conclusies zijn niet te trekken.
Voordat het ministerie van VWS denkt dat crises beter zijn dan preventie dienen ze het volgende in overweging te nemen.

Voedselbank meer klanten, huisarts meer gestreste patiënten

De Voedselbank is tegenwoordig de snelst groeiende bank is die zelfs vaker “nee” moet verkopen, omdat ook haar leveranciers minder voedsel leveren als gevolg van de crises. Volgens het Armoedesignalement 2011 van het Centraal Planbureau leefden er eind 2011 één-miljoen (6%) Nederlanders in armoede.
In de uitzending van Pauw en Witteman op 15 mei meldde een huisarts dat  steeds meer werknemers minder de tijd nemen voor voldoende rust bij ziekte uit angst voor het verlies van werk. Ook meldt zij dat werkzoekenden minder gezond leven en zich minder goed kunnen ontspannen als gevolg van de stress die het verlies van werk en het solliciteren met zich mee brengt.
Uit het gesprek van staatssecretaris Klijnsma met een paar werkzoekenden in dezelfde uitzending bleek dat er een lacune zat in de ervaringen van de werkzoekenden en het beeld dat de staatssecretaris heeft van de diensten van de uitkeringsinstantie en de leefwereld van werkzoekenden…
Het lijkt erop dat het Voedingscentrum in hun onderzoek slechts een klein deel van de gevolgen van de crises in kaart heeft gebracht. Bovendien kan het toch niet de bedoeling zijn om het land in de crises te storten om een betere leefstijl “af te dwingen”?

Moraal

Crises zijn een slechte vervanging van leefstijlinterventies.
Crises mogen nooit dienen om het volk te dwingen/betuttelen tot een bepaalde (on)gezonde leefstijl.
Het omkeren van de bezuinigingspiramide in de tweede alinea is een betere strategie voor een beter welzijn van Nederlanders en leidt tot een (economisch) gezondere samenleving, waarin ook meer vrouwen de kans krijgen om financieel onafhankelijk te worden.