Puur gezonde Oerdis

Oerdis van wetenschap naar praktijk

Oerdis, ofwel het paleolithisch dieet, is een voedingswijze die zoveel mogelijk overeenkomt met die van de mensen in het stenen tijdperk. De mens leefde toen als jager-verzamelaar. Professor Loren Codain (VS) stelt dat deze mensen geen  melk- en melkproducten en geen graanproducten en zeker geen geraffineerde suikers gebruikten. Daarnaast waren de mensen actiever en ze sliepen meer, omdat er minder lichtvervuiling was dan nu.
Hoenderdos en Severs leggen in “Oergezond met oerdis” eerst uit wat de oerdis is, hoe het in praktijk gebracht kan worden en wat er aan wetenschappelijke onderbouwing voor dit dieet voorhanden is. Ze lichten een tip van de sluier op van resultaten uit Nederlands onderzoek naar de effecten van de oerdis op de gezondheid. Er worden veel-gestelde vragen over de oerdis beantwoord en tips en trucs gegeven voor het volgen van de oerdis. In het laatste hoofdstuk worden zeven oerdis-dagmenu’s gegeven en de kok die betrokken was bij de Nederlandse oerdisstudie geeft een kijkje in de keuken. Het boek is gelardeerd met interviews met mensen die betrokken waren bij het Nederlands onderzoek en is voorzien van prachtige illustraties.

Waarom eten/leven volgens de oerdis?

De theorie achter de oerdis is dat het menselijk genoom gedurende het bestaan van de mensheid nauwelijks is veranderd, terwijl onze voeding meer geraffineerde koolhydraten, meer transvet, minder eiwit en minder vezels en vitamines bevat. Ook zijn we minder lichamelijk actief dan onze voorouders. Hierdoor komen ziekten zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten vaker voor dan vroeger en ook de levensverwachting neemt af. Vroeger waren de mensen gezonder, maar de levensverwachting was korter door de slechtere hygiëne en het ontbreken van antibiotica, waardoor infectieziekten vaker een dodelijk verloop hadden.

Oerdis past niet in de Schijf van vijf

Binnen de oerdis worden er geen melk- en melkproducten en geen graanproducten gebruikt, omdat deze levensmiddelen niet in het dieet van de mensen in de oertijd voorkwamen. In de Schijf van vijf worden er dan twee vakken volledig weggelaten. Een gemiddeld dagmenu volgens de oerdis levert in vergelijking met de Richtlijnen Goede Voeding 2006 (RGV) veel eiwit (Oerdis: 25%, RGV: 10-15 en%) en vet (Oerdis: 40%, RGV: 20-40 en%), maar heeft een laag koolhydraatgehalte (Oerdis: 35 en%, RGV: ten minste 40 en%). Door het ontbreken van melkproducten levert de oerdis (te) weinig calcium in vergelijking met de aanbevelingen, maar is verder veel rijker aan vitamines dan een voeding volgens de RGV omdat groente en fruit een belangrijk onderdeel vormen van het dagmenu.

Veelbelovend en veel vragen

Lindeberg en Jöhnson toonden in 2007 aan dat de oerdis bij hart- en vaatpatiënten beter scoorde dan de mediterrane voeding en ze vonden ook dat het effect van deze voeding bij diabetes type 2 gunstiger is dan een voeding volgens de gangbare diabetesrichtlijnen. Ook in het Nederlands onderzoek dat in hoofdstuk vijf wordt beschreven blijkt dat er na twee weken al verbeteringen in de gezondheid aantoonbaar zijn. De onderzoekers verwachten in de loop van dit jaar hierover te publiceren in een peer-reviewed wetenschappelijk tijdschrift.
Uit recent onderzoek blijkt echter dat de mensen in de oertijd wel granen aten, zie een, twee en drie. Daarnaast is in onderzoek bij oude mummies van verschillende volkeren artherosclerose aangetoond. Dat roept nieuwe vragen op. Het is mogelijk dat de granen tot voedingsmiddelen met een lagere glycemische index werden verwerkt dan nu het geval is, waardoor de maaltijden een lagere glycemische lading hadden dan onze huidige maaltijden. Door Loren Cordain wordt in dit interview namelijk een link gelegd tussen de hoge glycemische index van de huidige graanproducten en het optreden van welvaartsziekten.Dit interview is eerder opgenomen dan de datum waarop de onderzoeken over graanconsumptie door oermensen werden gepubliceerd.

De schrijfsters van de oerdis

Karine Hoenderdos timmert al jaren aan de weg als diëtist en journalist. Ze schrijft artikelen voor diverse tijdschriften en geeft samen met het schrijverscollectief Scriptum de elektronische nieuwsbrieven Nieuws voor Diëtisten en Puur Gezond uit.
Angela Severs is voedingskundige en ook lid van ditzelfde schrijverscollectief. Zij weet wetenschappelijke inzichten helder uit te leggen aan consumenten en professionals.

Oergezond met oerdis: veelbelovend lekker

Het boek is voorzien van prachtige illustraties en het enthousiasme van iedereen die bij het oerdisonderzoek betrokken was nodigt uit tot verder lezen en proeven. Er is echter meer onderzoek nodig naar de werkelijke samenstelling van de voeding van de oermensen en sterkere bewijzen voordat de huidige voedingsrichtlijnen aangepast dienen te worden.
Toch is eten volgens de oerdis een concept dat prima past in de principes van een puur gezond dagmenu.