Sierlijke krachtsport
Us Epke werd wereldkampioen rekstok met 16.225 punten en maakte de hooggespannen verwachtingen waar. De Chinese Zang moest zijn oefening onderbreken vanwege een gebroken turnleertje. Turnen is een esthetische krachtsport. Dat geldt voor mannen én voor vrouwen. Sierlijkheid en kracht lijken tot tegengestelde voedingseisen te leiden. Hoe kan hier het beste mee omgegaan worden?
Invloed intensieve training op groei
Het lijkt erop dat turnsters die klein en licht zijn in het voordeel zijn. Door hun geringe lichaamslengte en laag gewicht zouden ze beter kunnen scoren qua sierlijkheid. Een manier om hieraan te voldoen is het rommelen met de leeftijd. In het verleden zijn er wel turnsters ingezet waarbij er getwijfeld werd of deze meisjes wel ouder waren dan 14 jaar. Zo ook bij de bekende Roemeense turnster Aurelia Dobre. Ook nu is leeftijdsfraude nog steeds een aandachtspunt en daarom heeft de internationale turnfederatie (Féderation International Gymnastics) de regels voor de minimumleeftijd aangescherpt en een turnpaspoort ingesteld.
Toch worden er nog vragen gesteld over de leeftijd van de Chinese turnvrouwen, maar volgens de krant zouden deze vrouwen zo klein zijn door de het intensieve trainingsregime, maar Malina en collega’s toonden aan dat er geen verband is tussen intensieve training en lengtegroei en de groei van de ledematen. Ook bleek intensieve training geen invloed te hebben op de start van de puberteit en de groei tot volwassenheid. De onderzoeksdata leverden onvoldoende informatie om na te gaan of de trainingsintensiteit ook invloed heeft op veranderingen in het hormonale evenwicht.
Esthetische sport en gewicht
De meeste turnmannen hebben door hun intensieve training een scherpe spierdefinitie ontwikkeld. Met name aan de brug, ringen en rekstok is dit goed te zien. Ook bij evenwichtsbalk, sprong, vloer en voltige is naast alertheid ook sprongkracht belangrijk. Daarom is een goede voeding voor het behoud en versterken van spierkracht ook voor deze turndisciplines noodzakelijk.
Toch is ook het handhaven van een goed gewicht belangrijk. Juist omdat ook uiterlijk mee kan wegen in de mogelijkheden om een oefening goed uit te voeren kan het verleidelijk zijn om extreem te lijnen. De verleiding kan groot zijn voor turners en turnsters om strenge voedingsregimes op te volgen. Ook de omgeving kan hier debet aan zijn, zoals we hebben kunnen leren uit “De onvrije oefening” en het verhaal van Stasja Köhler en Simone Heitinga tijdens een uitzending van “Recht uit het hart” en schuif de timer door naar 18 minuten. Streng lijnen kan tot eetstoornissen en blijvende lichamelijke schade, zoals osteoporose, zorgen.
Onderzoek van Sundgot-Borgen toonde aan dat bij sporters 20% van de vrouwen en 8% van de mannen last heeft van een eetstoornis, terwijl dit bij de “niet-sportende” bevolking bij 9% van de vrouwen en slechts bij 0,5% van de mannen voorkomt.
Gewichtsmanagement en doping
Wie geobsedeerd is door het verkrijgen van een rank figuur kan in de verleiding komen om hier zwaardere middelen zoals diuretica (om vocht te verliezen) of stimulantia voor het versnellen van de stofwisseling. Deze middelen kunnen tot gezondheidsschade leiden. Diuretica kunnen namelijk tot een verstoring van de elektrolytenbalans en uitdroging leiden. Stimulantia kunnen leiden tot een betere alertheid, maar ook tot uitputting en hartklachten.
Omdat stimulantia en diuretica tot gezondheidsschade kunnen leiden en prestatieverbterend kunnen werken zijn ze door het World Anti Doping Agency (WADA) op de dopinglijst gezet. Ze voldoen namelijk aan twee van de drie criteria (1. Mogelijk prestatiebevorderend, 2. Mogelijk schadelijk voor de gezondheid, 3. In strijd met de spirit of sport) om deze groepen stoffen aan de dopinglijst toe te voegen. De dopingregels hebben namelijk vooral de functie om de gezondheid van sporters te beschermen.
Basisvoedingsmiddelen belangrijkste bronnen voor voedingsstoffen
Omdat turners een groot risico lopen op het ontwikkelen van een eetstoornis vanwege het esthetische karakter van de sport heeft de Internationale turnfederatie een document over Gewichtsmanagement, voeding en energiebehoefte voor turners opgesteld.
In dit document wordt ingegaan op het nut van de verschillende voedingsstoffen binnen de voeding voor turners die op de verschillende turndisciplines uitkomen. Ook wordt aandacht gegeven aan het gebruik van supplementen, maar helaas ontbreekt de waarschuwing dat supplementen ook vervuild kunnen zijn met dopinggeduide stoffen. Daarom worden Nederlandse sporters die in aanmerking kunnen komen voor dopingcontroles altijd geadviseerd om alleen voedingssupplementen, zoals vitamines en mineralenpreparaten en sportspecifieke supplementen zoals creatine en alleen te gebruiken als deze ook terug te vinden zijn op de lijst van het Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport.
Kortom:
Als turner of turnster op allerlei niveaus is het belangrijk om goed op je voeding te letten, maar doe dit op een gezonde manier. Zorg ervoor dat je geen tekorten krijgt, maar let er wel op dat je een gezond gewicht en lichaamssamenstelling hebt. Wil je hier meer over weten neem dan gerust eens contact op om te kijken of jouw voeding wel matcht met je trainingsactiviteiten.