Smoothie en groentespread bron van gezondheid?

Smoothies rukken op

Smoothies worden van meerdere groenten en vaak ook met toevoeging van fruit gemaakt door ze samen in een blender met wat groentesap of vruchtensap te mengen. De groentemix die dan verkregen wordt heeft dan doorgaans de dikte van vruchtensap met een klein beetje vruchtvlees. Het kan goed door een rietje worden gedronken en er zijn zelfs kant-en-klaar-varianten in de handel bij verschillende supermarkten en voedselaanbieders op de grotere benzine- en treinstations. Ook in de (sport)kantines zijn ze soms al op het menu te vinden als alternatief voor de (te) zoete sportdranken en alcoholische dranken voor de derde helft.
Naast groenten en fruit wordt er ook wel yoghurt of karnemelk gebruikt om de smoothie een wat vollere smaak te geven, maar wie geen zuivelproducten kan verdragen kan ook voor sojadrank kiezen om een vollere smaak te verkrijgen voor een smoothie.

Smoothies gezond?

In de Richtlijnen Goede Voeding van 2015 wordt op pagina 51 aangeraden om het gebruik van vruchtensappen te beperken, omdat ze evenveel suiker bevatten als een glas frisdrank. Nu is het gehalte aan vruchtensap in een smoothie doorgaans minder dan in een glas puur vruchtensap, tenzij er uitsluitend vruchten voor de smoothie zijn gebruikt. De ervaring leert dat 1 liter vloeibaar fruit gemakkelijker weg te drinken is dan dat je 1 kg fruit eet. Vloeibare suikers blijken namelijk nauwelijks te verzadigen.
De vezels van groenten die fijn gemaakt worden in een smoothie verliezen veel van hun positieve eigenschappen voor de mens. Bovendien gaan ook de vitamines verloren. Dat is de reden waarom smoothies als minder gezond gezien worden dan de originele versies van de groenten en fruit die erin verwerkt worden en daarom staan ze niet in de Schijf van Vijf (zie pag. 116 van dit document).In de sportkantine is de smoothie dus geen beter alternatief voor frisdrank, vruchtensap of sportdrank.

Van Heinz naar Zonnatura groentespread

De groentespread is al wat langer bekend, maar wordt niet vaak als broodbeleg benoemd, tenzij de humus meegeteld wordt. Humus is echter een product dat van kikkererwten (peulvruchten) gemaakt wordt en dat is eerder een eiwitbron dan een groente. Bij de autochtone Nederlander zal humus nog niet zo bekend zijn, maar in de Marokkaanse keuken is het een bekend broodbeleg. De Nederlander is al wel een aantal decennia bekend met sandwichspread: een product op basis van slasaus gevuld is met groenten. Sinds enige jaren heeft Zonanatura, bekend van de biologische producten, ook een paar groentespreads op de markt gebracht. Een snelle vergelijking met de ingrediëntenlijst van deze beide merken leert dat Zonnatura 2 x zoveel groenten in haar spreads stopt ten opzichte van de Heinz sandwichspread.

Zonnatura groentespread is biologisch maar ook gezond?

Het is verleidelijk om te denken dat Zonnatura per definitie beter past in een gezonde voeding dan andere vergelijkbare producten, omdat Zonnatura zich afficheert als leverancier van biologische voedingsmiddelen. Het woord “biologisch” roept een associatie op van “puur natuur”. Bij de verschillende groentespreads van Zonnatura staat vermeld dat de ingrediënten op biologische manier zijn geteeld, maar de groentespreads van Zonnatura bevatten echter bewerkte groente en er is zout aan toegevoegd. Voor levensmiddelen in de Schijf van Vijf geldt dat ze geen toegevoegd zout mogen bevatten. Nu bevat een gemiddelde boterhambelegging groentespread ongeveer 0,2 g zout. Daarmee valt ook groentespread dus net buiten de schijf van Vijf, omdat een portie boterhambeleg hooguit 0,2 g zout mag bevatten (zie pag. 116 van Richtlijnen van de Schijf van Vijf).

Zonnatura groentespread gezonder dan Heinz sandwichspread?

Om die vraag te beantwoorden zijn de analyses van alle groentespreads van Zonnatura vergeleken met de Heinz sandwichspread. Op de website van Heinz en die van Zonnatura worden deze weergegeven per 100 g, maar de consument gebruikt doorgaans maar 15 g groentespread per boterham. Daarom is naast een tabel met voedingswaarde per 100 g ook een overzicht gemaakt van de voedingswaarden per 15 g van de verschillende groentespreads. Het verrassende is dat de voedingswaarde van Heinz sandwichspread nauwelijks verschilt van die van de groentespreads van Zonnatura. Daarnaast blijkt dat Heinz sandwichspread ook nog meer zout bevat dan groentespread.

Voedingsadvies voor smoothies en groentespreads

Voor smoothies geldt: neem ze hooguit 1 keer per week omdat het evenveel suiker bevat als een glas frisdrank of vruchtensap, maar neem dagelijks wel 2 porties fruit.
Voor groentespread geldt: Neem hooguit 1 boterham met sandwich- of groentespread, omdat het veel zout bevat en dat geldt dus ook voor de biologische groentespread van Zonnatura.