Sparen voor gezondheid

Gezond leven kan kosten besparen

De stijging van de zorgkosten en de oplopende begrotingstekorten hebben tot  bezuinigingen op het zorgbudget. Daarnaast zijn de eigen bijdrage en het eigen risico en de verzekeringen verhoogd. Toch kan er nog meer ingezet worden op gezondheidswinst door preventie, maar in de beleidsagenda van 2012 is uitgesproken dat de overheid af wil van betuttelende campagnes. Menzis wil haar klanten tot een gezonde leefstijl stimuleren door middel van een spaarsysteem. Wat wordt er door Menzis gezien als een gezonde leefstijl?

Hoe werkt het spaarsysteem?

Zodra iemand zich aanmeldt ontvangt hij/zij startpunten. Het aanmelden kan vanaf je 16^e jaar. Bij het aanvragen van een account wordt er gevraagd of je orgaandonor bent, bloed doneert, mantelzorg verleent en verder kunnen vragenlijsten over de leefstijl en sportgedrag worden ingevuld. Zo kun je punten scoren als je lid bent van een sportschool of een beweegprogramma hebt gevolgd. Helaas staat een workshop gezonde voeding niet vermeld als mogelijkheid tot het verzamelen van punten.
Daarentegen kunnen extra punten worden gescoord naarmate iemand langer lid is van Menzis. Ook het online indienen van declaraties, betalen via de automatische incasso en het digitaal ontvangen van het polisblad leiden tot meer punten. Deze laatste drie hebben echter weinig met gezond gedrag van doen. Ook bij de naleving ervan worden kanttekeningen geplaatst. 

Controle en beloningen

De mogelijkheid tot controle is niet voldoende volgens critici, maar Menzis weerlegt dit door te zeggen dat het systeem deels op vertrouwen is gebaseerd en gecontroleerd kan worden door de declaraties goed te bekijken. De tijd zal het leren of er massaal gefraudeerd wordt voor het verkrijgen van punten.
Als er 500 punten gespaard zijn, is de deelnemer eerst verplicht om een product uit de webshop af te nemen voordat er weer verder gespaard kan worden. Tot nu toe is de keuze in de webshop nog beperkt, maar dat zou kunnen veranderen.
Menzis is niet de eerste ziektekostenverzekeraar die overgaat tot het belonen van gezond leven. Ook de VGZ en IZA gingen hierin voor, door bepaalde cholesterolverlagende functionaal foods en sportschoolbezoek deels te vergoeden. Toch blijft de vraag of gezond gedrag wel zo gemakkelijk in kaart te brengen is en of er nadelen zijn?

Betutteling door markt?

Beloningssystemen voor gezonde leefstijl door zorgverzekeraars kunnen echter ook nadelen hebben. Het kan tot betutteling en discriminatie leiden, doordat een zorgverzekeraar kiest welke zaken in aanmerking komen voor het beloningssysteem. Het inventariseren van alle gezonde gedragingen van de deelnemers kan tot vreemde situaties leiden. Als de georganiseerde deelname aan sport wel uitgevraagd wordt en de normale activiteit zoals lopen en fietsen naar en van werk of school worden vergeten, krijgen de fietsers en lopers te weinig gezondheidspunten toegekend ten opzichte van de mensen die aan georganiseerde sportbeoefening doen. Momenteel komt het ook voor dat een zorgverzekeraar alleen het sporten bij een sportschool van een bepaalde keten vergoedt vanwege een eerder gesloten deal met deze sportscholenkoepel. Hierbij is de keuzevrijheid voor de consument voor gezond gedrag beperkt door de zorgverzekeraar. Willen we dat?

Eigen vrije keuze

Kiezen voor gezonde leefgewoonten dient gemakkelijker te zijn dan nu het geval is. Daarnaast moet eerlijke informatie over voeding en bewegen voor iedereen eenvoudig verkrijgbaar zijn. Ook dienen voldoende mogelijkheden voor sportbeoefening beschikbaar te zijn, waarbij een vrije keuze geldt voor de consument. Preventie behoort tot de basisbehoeften en daarom hoort het in de basisverzekering thuis. Controle op alles wat we doen is betuttelend en niet gewenst. Dit geldt zeker als dit door een verzekeraar gebeurt. Willen we dat?
En als er dan toch punten voor gezond gedrag worden gegeven, dient dit ook werkelijk aan de leefstijl gekoppeld te worden. Het digitaal indienen van declaraties en automatische incasso-afspraken houdt geen verband met gezond leven, maar met het gemak voor de zorgverzekeraar.