Superfoods super(gezondheids)winst?!
Wat een prachtige lente!! Alles bot uit en het groeit en bloeit dat het een lieve lust is. De piramides groeien welig en de hype van de superfoods gaat als een tierelier, maar het Voedingscentrum waarschuwde dat superfoods niets toevoegen aan de voeding. Een literatuursearch leert dat deze zogenaamde supergezonde voeding mogelijk bijwerkingen kan hebben. Was het Voedingscentrum te mild?
Superfoodhype en piramides
Superfoods worden onder andere door allerlei handelaren aangeboden die er zelfs bij vertellen dat je er ook financiële gezondheid mee kunt bereiken. Deze verkopers vormen een onderdeel van een piramide die inspeelt op de superfoodhype. De superfoodverkoper haalt je over om zijn product te gebruiken en wil jou vervolgens pushen om ook weer superfoods te verhandelen. Daarnaast moet je andere verkopers werven en dan word jij distributeur. Voor het aantal producten dat jouw verkopers verhandelen krijg je commissiegeld, maar jouw leverancier krijgt commissiegeld over de spullen die jij verkoopt. Als je meer verkopers werft krijg je dus meer commissiegeld en omdat jouw verkopers ook weer mensen moeten werven wordt de groep verkopers waaraan jij je spullen verkoopt groter, zo wordt er verteld. Het probleem is echter dat er al heel veel mensen boven jou in die keten zitten en er dus weinig mensen meer overblijven die je als verkoper kunt werven. Omdat er al heel veel soorten verkooppiramides zijn is de concurrentie hevig en wordt het voor jou dus nóg moeilijker om verkopers te vinden. Die financiële gezondheid bereik jij net zo min als de banken.
Superfoods en de nieuwe kleren van de keizer
De laatste jaren zijn er verschillende “superfoods” op de markt gebracht en kennelijk zien de gewone supermarkten er ook wel wat in, want daar vind je ze tussen de biologische voeding (ook superfoods?) en de dieetproducten. Ook de drogist en de natuurwinkel delen graag mee in de winst en proberen hiermee ook klanten te lokken.
Superfoods is gewoon een marketing term voor voedingsmiddelen waaraan specifieke gezondheidseffecten worden toegeschreven. Vaak zijn het buitenissige voedingsmiddelen die normaliter niet in de basisvoeding worden gebruikt. De bewijzen voor de vermeende werking zijn zo flinterdun dat zelfs een tijdschrift voor alternatieve geneeskunde dit vergelijkt met de nieuwe kleren van de keizer. Voorbeelden van zogenaamde superfoods zijn de gojibes en het chiazaad.
Superfoods niet altijd onschuldig
Verkopers claimen dat de gojibes rijk is aan vitamines en mineralen maar vooral aan antioxidanten. Ze worden veel gebruikt in de Chinese geneeskunde.
Chiazaad wordt door de handelaren geroemd omdat het gezond zou zijn voor lichaam en geest. Chiazaad is in 2009 beoordeeld als veilig voor consumptie, maar dat geldt niet voor de gojibes.
In de VS zijn twee cases gerapporteerd waarbij warfarinegebruikers bloedingen kregen nadat ze ook gestart waren met het gebruiken van gojibessen. Nu is warfarine als geneesmiddel in Nederland niet toegestaan voor humaan gebruik, maar deze bevindingen kunnen erop duiden gojibessen de werking van antistollingsmiddelen zou kunnen beïnvloeden. Oftewel de lieflijke natuur is soms wreder dan je denkt…
Één negatief ervaringsverhaal wel leidend?
Positieve ervaringsverhalen worden vaak afgedaan als “niet relevant”, wanneer het om voedingsmiddelen, homeopathische geneesmiddelen of andere remedies tegen kwalen en ziekten gaat. Wanneer het echter nadelige ervaringen betreft worden ze ineens wel serieus genomen door de wetenschap. Dat komt omdat “we” mensen graag willen beschermen tegen nadelige effecten van middelen. Deze bijwerkingen worden vaak – als het om ernstige klachten gaat – gerapporteerd in ziekenhuizen en, als het iets gemakkelijker te verhelpen is, bij de huisarts. In een ziekenhuis of bij de huisarts wordt namelijk altijd gekeken of andere oorzaken van de ernstige klachten kan worden uitgesloten.
En de positieve ervaringen dan?
Bij positieve ervaringen wordt de arts vrijwel nooit geconsulteerd, want wie bezoekt zijn (huis)arts om te vertellen dat het goed met hem/haar gaat? Hierdoor kan nooit goed in kaart gebracht worden of de het gebruik van een superfood de oorzaak is van een positieve ervaring. Mensen die superfoods gebruiken hebben mogelijk al een idee dat voeding invloed heeft op hun gezondheid en hun welbevinden. Dat kan vervolgens ook leiden tot veranderingen in hun voedingsgewoonte, zoals het vaker eten van fruit of meer verse groente en minder gebruik van kant en klare maaltijden. De positieve ervaring kan door de superfoodgebruiker dan eerder aan het superfood worden gelinkt, omdat dat meer indruk op hem/haar maakt en er niet aan gedacht wordt dat juist het verbeteren van het gewone voedingspatroon geleid heeft tot een beter gevoel van welbevinden, zoals ook in deze NOS-reportage. Kennelijk wil de mens toch nog graag in sprookjes geloven, maar daarvoor verwijs ik ze graag naar een andere instantie (nee, ik word ook niet door deze instantie gesponsord).
Kortom
1. Met een gezonde voeding met veel groente (tenminste 250 g/dag) en fruit (tenminste 2 porties/dag) is gezondheidswinst te boeken op een goedkopere manier dan met superfoods. Bovendien is dat nog veel smakelijker.
2. Kijkend naar het verhaal van de gojibessen mag worden gesteld dat de waarschuwing van het Voedingscentrum eigenlijk te mild is.
3. Alleen de bovenste schakel in de voedingssupplementenpiramide wordt mogelijk rijk.
4. Wie de lente wil vieren kan dit beter doen met de lekkere gerechten die de natuur ons biedt en dit mooie Franstalig liedje.
