Van oliebollen en champagne naar goed voornemen

Hoe de oliebol in Nederland kwam

In Nederland is de oliebol een traditionele lekkernij die op Oudejaarsdag wordt gegeten. Nazoeken ervan leert dat er verschillende lezingen zijn hoe deze traditie is ontstaan. Er wordt geopperd dat de traditie is ontstaan in de tijd dat de Germanen het huidige Nederlandse grondgebied bewoonden. De oliebollen werden tussen 26 december en 6 januari gegeten en als offervoedsel voor de ronddwalende goden bereid om ze tevreden te stellen.
De tweede lezing is dat het eten van oliekoeken werden gegeten om het einde van de vastenperiode tijdens de kerstdagen te vieren. Deze vastenperiode begon op 11 november. Er was dan nauwelijks vers voedsel voorhanden en met houdbare levensmiddelen (bloem, rozijnen, krenten, sukade, gist etc.) kon dan toch een voedzame traktatie worden bereid. Ook is er wel gesuggereerd dat het recept voor oliebollen is geïmporteerd door Portugese Joden die tijdens de Spaanse Inquisitie naar Nederland vluchtten.
De Nederlanders van nu kennen de oliebol voornamelijk als dé lekkernij die op Oudejaarsavond wordt gegeten.

Wat onderscheidt champagne van andere mousserende wijnen?

De champagne is een witte mousserende wijn die gemaakt wordt in de Franse landstreek Champagne waar het dus ook haar naam aan ontleende. Tegenwoordig zijn er ook rosé-champagnes verkrijgbaar, maar de witte champagne is het bekendst. Tot 1994 werd de bereidingswijze voor deze wijn aangeduid als méthode champenoise, maar omdat de Europese Unie vond dat deze term teveel verwarring opleverde is de naam gewijzigd in méthode traditionnelle. Wijn wordt bereid door druiven te laten gisten en hierbij komt koolzuur vrij dat voor de bubbels zorgt. Om de wijn helder te krijgen wordt deze enkele keren overgestoken op een schoon fust. Vervolgens wordt ze in houten vaten opgeslagen om te rijpen. Na en half jaar vindt de tweede nagisting plaats. Dit kan soms “spontaan gebeuren”, maar kan ook gestimuleerd worden door toevoeging van suiker en wijngist. Als de nagisting in een gesloten vat plaatsvindt kan het koolzuur dat tijdens dit proces ontstaat in de wijn oplossen en ontstaat er een mousserende wijn.
Het bijzondere bij de bereiding van champagne is dat de tweede nagisting in gesloten flessen plaatsvindt. Er wordt dan een sterk mousserende wijn verkregen. In de champagnefles kan de druk door het ontstane koolzuurgas oplopen tot 5 à 6 bar. Dat is dan ook de reden dat deze wijn wordt bereid in flessen met een dikke glaswand en het verklaart ook waarom de kurk er bij onhandig openen met een behoorlijk kracht kan uitschieten.
Champagne werd al in de zestiende eeuw aan het Franse hof geschonken aan belangrijke gasten.
Tegenwoordig word champagne ook door gewone burgers vaak gedronken tijdens bijzondere gelegenheden zoals bij het begin van een nieuw jaar.

Voedingswaarde van oliebollen en champagne

Een gemiddelde oliebol weegt ongeveer 65 g en levert ongeveer 179 kCal als deze gevuld is met krenten en rozijnen en 161 kCal als het om een ongevuld exemplaar gaat. Ze leveren ongeveer 4,5 g eiwit, 6,1 g vet en 20,8 g koolhydraten (ongevuld) of 25,9 g koolhydraten (met krenten en rozijnen). Ze dragen per stuk nauwelijks bij aan de levering van vitamines en mineralen. Kijkend naar de energetische waarde (Calorieën) is het voor te stellen dat de minder vermogende Nederlanders tot en met de vijftiger jaren van de vorige eeuw deze versnaperingen goed konden gebruiken om zich in leven te houden.
1 glas champagne bevat ongeveer 85 cl en levert  57 kCal die voornamelijk afkomstig zijn uit alcohol.
Voor de levering van vitamines en mineralen zijn oliebollen en champagne echter niet zo nuttig, maar voor de liefhebber is het wel lekker om ervan te genieten.

Start SMART met het goede voornemen

Na de jaarwisseling schakelt iedereen weer langzaamaan naar de dagelijkse routine. Tussen de Nieuwjaarsbezoeken en de borrels wordt er dan ergens een start gemaakt met één of meerdere goede voornemens. Dat kan best lastig zijn, maar met een paar tips kun je er best wat van maken. Vaak wil je dan gelijk al teveel en te groot van start gaan met een goed voornemen, want “in dit nieuwe jaar moet het toch eens lukken om die overtollige kilo’s weg te werken” of “om de conditie te verbeteren”, etc.
Het veranderen van gewoontegedrag is echter nog niet zo eenvoudig, maar dat moet niet afschrikken om er aan te beginnen. Je kunt eerst eens bedenken welke veranderingen gemakkelijk haalbaar lijken. Dat kan soms heel klein zijn, maar uiteindelijk toch tot een groot voordeel leiden. Let er bij het starten met je voornemen wel op dat je een duidelijke doelstelling hebt die Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden is. Je kunt dan denken aan een beginformule zoals “Vanaf 3 januari….etc. en dan volgt dus je plan van actie. Je kunt hierbij het beste kleine haalbare stappen bedenken die je ook lang kunt volhouden.

Begin klein en duidelijk

Een paar voorbeelden van kleine stappen zijn “vaker de trap pakken” of “vaker lopend een boodschap doen” of juist “een klontje minder suiker gebruiken” of “het broodsmeersel vervangen door een minder vette variant”. Andere tips zijn: “in het vervolg maar een dropje/chocolaatje/snoepje te nemen in plaats van vijf” en als je een beetje nadenkt kun je zelf ook vaak al een paar handigheidjes voor jezelf bedenken voor een gezondere leefstijl.
Als je wilt starten met sporten is het verstandig om te kiezen voor een sport die je leuk vindt, omdat je het dan ook gemakkelijker kunt volhouden. Als je denkt dat dit niet snel genoeg gaat is het goed om bij jezelf te denken dat het ook tijd nodig gehad heeft om je gewoonten die je had op te bouwen.

Terugval? Denk dan aan de omschakeling bij het begin

Bij een terugval mag je ook bedenken dat je de moed hebt opgevat om je gedrag te veranderen na de oliebollen en de champagne, dus je hebt al laten zien dat je in staat bent om ander gedrag te tonen. Oh ja, als je samen met een huisgenoot of een maatje werkt aan gedragsverandering kunnen jullie elkaar stimuleren. Samen kan gezelliger zijn.

Wij wensen onze lezers een heel mooie jaarwisseling en een gezond, fit en vrolijk 2017!