Veilige sportvoeding

Supplementen: nodig of niet?

In de nieuwste Richtlijnen Goede Voeding 2015 wordt aangegeven dat het gebruik van voedingssupplementen doorgaans niet nodig is, tenzij je tot een specifieke doelgroep behoort waarvoor suppletie noodzakelijk is. Sporters worden door de Gezondheidsraad niet tot de specifieke groepen gerekend waarvoor het nodig is om extra voedingssupplementen te nemen.
Toch lijken veel topsporters in Nederland hier zelf niet van overtuigd. Uit onderzoek van de Dopingautoriteit (zie pagina 11) blijkt namelijk dat meer dan 80% van de topsporters voedingssupplementen gebruikt en dat kan een risico geven op dopingovertredingen.

Supplementen en dopingrisico

Nu werd er al eerder gemeld dat er supplementen in de handel zijn die vervuild zijn met stoffen die op de dopinglijst staan. De afgelopen decennia zijn er meerdere stoffen met gevaarlijke bijwerkingen gevonden in voedingssupplementen. Dat leidde tot een verbod op de stoffen efedra, geranamine, iomax en dexaprine. Uit onderzoek van de Dopingautoriteit naar supplementen verkrijgbaar bij Nederlandse webshops die invloed hebben op hormoonregulatie, spierversterking, gewichtsverlies/vetverbranding en het verkrijgen van meer energie, bleek dat 38% van de supplementen vervuild was met dopinggeduide stoffen. Dit leidde ook tot een waarschuwing van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit voor bepaalde voedingssupplementen.
Topsporters die niet-geteste supplementen uit webshops én gewone winkels kopen nemen een behoorlijk risico, terwijl er voldoende mogelijkheden zijn om dat risico te verkleinen door slim om te gaan met de basisvoeding en het gebruik van supplementen zoveel mogelijk te beperken.

Basisvoeding is belangrijkste fundament

Allereerst is het belangrijk dat een sporter voldoende van alle voedingsstoffen binnenkrijgt. Daarnaast is het essentieel dat de onderlinge verhoudingen tussen de verschillende voedingsstoffen goed is. Ook is het belangrijk dat de bovengrenzen van de behoefte goed worden bewaakt. Bij veel voedingsstoffen geldt nu eenmaal “waar weinig helpt is veel niet beter, maar kan schadelijk zijn”. Mensen die op recreatief niveau sporten kunnen prima “uit de voeten” met richtlijnen voor een goede basisvoeding.

Meer sporten leidt tot verhoogde behoefte…. basisvoedingsmiddelen

Sporters die vaker dan drie keer per week meerdere uren achtereen trainen hebben doorgaans meer nodig dan een “gewone basisvoeding”. Bij het lezen van deze constatering kan het idee ontstaan dat het gebruik van voedingssupplementen noodzakelijk is, maar dat is nu juist het addertje onder het gras. Doordat de sporter actiever is heeft hij/zij meer voeding (lees: energie) nodig. Dat kan heel eenvoudig worden verkregen door het extra eten van …. basisvoedingsmiddelen zoals brood, aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten, vlees, vis, zuivel en eieren. Daarnaast is het uiteraard belangrijk om voldoende groente en fruit te eten. Als de sporter meer basisvoedingsmiddelen neemt, krijgt hij/zij niet alleen meer energie (calorieën) binnen, maar ook extra  vitamines en mineralen. Zo kan hij/zij zichzelf al prima voorzien in de verhoogde behoefte aan brand-, bouw- en beschermende stoffen.

En de sportdranken dan?

Veel recreatieve sporters hebben het idee dat ze absoluut sportdranken nodig hebben. Daarnaast denken consumenten dat sportdranken gezond zijn, omdat die door sporters worden gebruikt, maar sportdranken bevatten  doorgaans evenveel suiker als frisdranken. Voor energydrinks (zonder cafeïne) geldt zelfs dat het suikergehalte hoger is dan dat van frisdranken.
Sportdranken zijn nuttig voor sporters die vaker per week meerdere uren achtereen met hun sport actief zijn, omdat ze een veel hoger energiegebruik hebben dan veel consumenten en omdat de sportdranken tijdens de inspanning nodig zijn om in de behoefte aan (snelle) suikers te voorzien.

Het nut van hersteldranken

De meeste sporters kunnen heel goed herstelmaaltijden samenstellen met behulp van basisvoedingsmiddelen. De hersteldranken die er worden verkocht kunnen een alternatief zijn voor sporters als ze niet snel genoeg een herstelmaaltijd tot hun beschikking kunnen hebben na de sportbeoefening. Voor de consument die niet sport kunnen hersteldranken mogelijk nuttig zijn als hij/zij een verhoogde eiwit- en energiebehoefte heeft na een grote operatie of tijdens de behandeling of het herstel van een ernstige verwonding of ziekte. Voor de meeste consumenten hebben hersteldranken geen toegevoegde waarde.

Kortom

Sporters doen er goed aan om zich goed te laten informeren over wat voor hen de beste voedingsadviezen zijn. In de meeste gevallen kan worden volstaan met een basisvoeding waarbij er goed gelet wordt op de timing van de inname van voedingsmiddelen om een zo optimaal voordeel te hebben van de voedingsstoffen. Supplementen zijn in de meeste gevallen niet nodig.
Wanneer je echter tot een specifiek doelgroep behoort moet je goed opletten dat je de juiste hoeveelheid van een supplement gebruikt.
Sporters die in aanmerking komen voor dopingcontroles kunnen het beste kiezen voor supplementen die voldoen aan de normen van het Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport om de kans op een onbedoelde dopingovertreding zo laag mogelijk te houden.
Wil je als sporter meer weten over noodzaak en veiligheid voor het gebruik van voedingssupplementen, neem dan gerust eens contact op.