Vitamine C

Wat is vitamine C en hoe werd het ontdekt?

Vitamine C is een in water oplosbare stof. De eigennaam van vitamine C is ascorbinezuur. Deze naam werd afgeleid van ascorbutus, oftewel “tegen scheurbuik”. Deze aandoening die gepaard gaat met onder andere bloedend tandvlees, verlies van tanden en kiezen, pijnlijke ledematen en inwendige bloedingen kwam vooral voor bij zeelieden die langdurig voor handels- en ontdekkingsreizen onderweg waren en nauwelijks aan land kwamen. De Britse marine-arts James Lind toonde in de 18^de eeuw aan dat het sap van citroenen en sinaasappels hielp om deze ziekte te genezen en te voorkomen. Gebrek aan vitamine C komt tegenwoordig niet zo vaak meer voor als vroeger, maar bij een eenzijdige voeding kan er nog steeds een tekort aan vitamine C ontstaan.

Functies en bronnen van vitamine C

Vitamine C is een antioxidant. In het geval van vitamine C wil dat zeggen dat dit vitamine ervoor zorgt dat eiwitten en vetten in de lichaamscellen hun functie goed kunnen uitoefenen. Verder heeft vitamine C een belangrijke functie bij de opname van ijzer uit plantaardige voedingsmiddelen. Ook heeft het een functie voor het in stand houden van collageen in het lichaam.

De belangrijkste bronnen van vitamine C zijn groenten en fruit.

De dagelijkse behoefte voor een volwassen man of vrouw bedraagt 75 mg/dag. Dat kan met gemak worden geleverd door de aanbevolen hoeveelheid groente en fruit te nemen. Voor volwassenen gaat het dan om 250 g groente en 2 porties fruit conform de Richtlijnen Goede Voeding. Bovendien geldt dat groente en fruit nog steeds voldoende voedingsstoffen leveren. Er wordt wel eens beweerd dat dat anders is, maar dat is een gerucht met een luchtje.

Vitamine C en weerstand

Bij een tekort aan vitamine C neemt de weerstand af. Ook ondervind je problemen met wondgenezing en de opbouw van bindweefsel. De afname van weerstand maakte dat dit vitamine in de belangstelling staat bij het voorkomen van infectieziekten. Toch blijkt uit meerdere onderzoeken dat preventieve doses van dit vitamine per dag voor een kleine afname van de duur van een griep of verkoudheid kunnen leiden. Kortom het effect van dit vitamine om griep of verkoudheid te voorkomen is niet erg groot.

Vitamine C en corona

Zoals al eerder aangegeven helpen hoge doses van dit vitamine niet om corona te voorkomen, de ziekteverschijnselen te verzachten of juist om de ziekte te genezen. Verkopers van voedingssupplementen willen graag dat je iets anders geloofd, omdat dat beter is voor hun handel. De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) waarschuwt hier dan ook voor.
Op verschillende Intensive Care afdelingen worden wereldwijd wel onderzoeken gedaan naar de effectiviteit van vitamine C-infusen op het beloop van corona, maar het is nog veel te vroeg om hier uitspraken over te doen.

Belangrijk voor een goede gezondheid

Om de gezondheid te bewaken nu en op langere termijn is het van belang om de adviezen van het Rijksinstituut Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zo goed mogelijk na te leven en gezond te eten volgens de Richtlijnen Goede Voeding.
Als het dan gaat om de inname van vitamine C is het dus belangrijk om dagelijks voldoende groente (ten minste 250 g rauw en/of gekookt) en 2 porties fruit te nemen. Dat kun je bijvoorbeeld doen door:

1. Groente bij het ontbijt, de lunch en tussendoor te nemen, bijvoorbeeld als broodbeleg, of als snackgroente in de vorm van snacktomaatjes, komkommers, paprika, bleekselderij of worteltjes.
2. Groente bij de warme maaltijd te nemen: als je dus ook al groente bij de lunch en tussendoor neemt kun je bij de warme maaltijd met een iets kleinere portie toe.
3. Groente zo kort mogelijk voor de bereiding te wassen, indien nodig te snijden en zo kort mogelijk te koken.
4. Fruit bij het ontbijt, de lunch, de warme maaltijd of tussendoor te nemen, bijvoorbeeld als broodbeleg, door een gerecht te verwerken of als tussendoorsnack of als toetje.
5. Fruit vooral in de vorm van de vruchten zelf te nemen en niet te verwerken tot sap of als smoothie, zodat er zo weinig mogelijk vitamines verloren gaan.