Voeding: hype of religie?

Wat is het verband tussen voeding, hypes en religie?

Voeding kan religieuze betekenissen hebben als het gebruikt wordt in erediensten binnen een religieuze setting, zoals een kerk. Religie kan ook invloed hebben op de voedingsgewoonte.
Voeding kan ook aan mode onderhevig zijn. Denk aan bepaalde gerechten die “in” zijn, maar na verloop van tijd minder vaak worden gegeten. Een mooi voorbeeld daarvan zijn modieuze drankjes, zoals de Breezer en cider en gerechten zoals hartige taarten en de fonduemaaltijden.
Voeding heeft dus betrekking op religie en religie kan invloed uitoefenen op de voedingsgewoonte. Hypes kunnen invloed oefenen op voeding, maar kan voeding ook invloed hebben op hypes?

Verschil tussen hype en religie

Een hype is volgens het woordenboek een verschijnsel dat tijdelijk veel media-aandacht krijgt en daardoor belangrijker lijkt dan het in werkelijkheid is. Het begrip “religie” kan op meerder manieren worden uitgelegd. Religie kan kortweg gedefinieerd worden als “godsdienst”. Een meer uitgebreidere uitleg is dat religie gezien kan worden als één van de vele vormen van zingeving, of het zoeken naar betekenisvolle verbindingen. Religie kan ook betrekking hebben op een meer algemene vorm van spiritualiteit, gevoelens, gedachten met betrekking tot de zin van het leven in relatie tot een macht of manifestatie.
Een hype is dus tijdelijk, maar een religie kan eeuwen overleven.

Religie en voeding

Bij de meeste religies gelden geboden en verboden op het gebied van voeding. Één van de bekendste regels is het verbod op varkensvlees binnen de Joodse en Islamitische religie. Mensen die het Hindoeïsme belijden zijn vaak vegetariër, omdat ze geen dieren willen doden. In de Rooms-Katholieke kerk werd tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw op vrijdag vis gegeten, zodat Goede Vrijdag elke vrijdag werd herdacht. De Protestants Christelijke Kerk kent nog wel een vorm van vasten die in de 6 weken (de zogenaamde Veertigdagenperiode of Lijdenstijd) wordt gehouden. Deze vastentraditie bestaat tegenwoordig uit het zich onthouden van een vorm van luxe gerechtjes en/of (alcoholische) dranken. In de Protestantse kerk kiest de gelovige zelf hoe hij/zij vast gedurende de Veertigdagentijd.

Modediëten en hypes

Met name vanaf de zestiger jaren kwam er langzamerhand meer aandacht voor diëten om af te vallen. Naarmate de overvloed en de voedselverleidingen toenamen kwam er ook steeds meer aandacht voor allerlei vermageringsdiëten. Bekende diëten die vaker “in een ander jasje” terugkwamen zijn het Atkinsdieet, het eiwitrijk dieet, het streng energiebeperkt (Calorieënbeperkt) dieet, shakes, repen en andere vermageringsmiddelen.
Tegenwoordig zijn daar nu ook de overtuigingen dat bepaalde voedingsmiddelen slecht of juist erg goed zijn bijgekomen. Voorbeelden daarvan zijn de overtuigingen dat granen en/of melk slecht voor de gezondheid zijn. Het kenmerk van deze overtuigingen is dat de wetenschappelijke onderbouwing nogal wankel is, zoals blijkt uit het zandloperdebat, en het Broodbuikverhaal en de beschouwingen over melk die hier, hier en hier te vinden zijn. Uiteraard wil dit niet zeggen dat gluten en melk geschikt zijn voor iedereen, zie ook de uitleg over het verschil tussen allergie en intolerantie.

Aandacht voor voeding en hypers met fanatieke trekjes?

De aandacht voor voeding lijkt gelinkt met de overvloed aan voedselverleidingen. Hoe er met de hypes en voedselverleidingen omgegaan dient te worden is een puzzel die nog lang niet opgelost is. Het denken in standaardoplossingen die voor iedereen passend zijn is niet meer van deze tijd zoals ook wordt beaamd in de adviezen voor de Schijf van Vijf. Uitspraken over voeding door wetenschappers zijn altijd genuanceerd, omdat wetenschappers geleerd hebben dat kennis van vandaag, morgen achterhaald kan zijn. Goeroes presenteren hun overtuigingen als zekerheden. Aanhangers van goeroes en hypes vertonen soms fanatieke trekken bij het verdedigen van de (geloofs)voedingsleer, wanneer iemand het waagt om de discussie aan te gaan.

Voeding geen hype, maar soms gelinkt aan religieuze regels

Voeding is geen religie, maar voedingsvoorschriften vormen wel een rol bij veel religies. Een hype is echter geen religie, maar volgers van een hype kunnen soms fanatieke trekken vertonen bij het verdedigen van hun overtuiging ten aanzien van “andersetenden” die doen denken aan godsdiensttwisten.
De mens zal gedurende zijn/haar bestaan altijd voeding en vocht nodig hebben dus er zal aandacht blijven voor voeding en vochtgebruik. Alleen al daarom is de aandacht voor voeding geen hype, maar het heeft soms wel betrekking op religieuze regels.