Voedingsberekeningen

Wat is het nut van de voedingsmiddelentabel?

In de Nederlandse Voedingsmiddelentabel, ook wel afgekort tot NEVO-tabel, is de samenstelling van de meest gebruikte voedingsmiddelen in Nederland terug te vinden. Er zijn verschillende redenen waarom de NEVO-tabel periodiek wordt herzien, zoals het verdwijnen van voedingsmiddelen, het verschijnen van nieuwe voedingsmiddelen, veranderde voedingsstoffengehaltes of herziening van analysegegevens omdat de methoden voor het analyseren van voedingsmiddelen nauwkeurige kan plaatsvinden met behulp van nieuwe technieken. Daardoor beschikken we over meer nauwkeurige gegevens over de samenstelling van voedingsmiddelen op voedingsstoffenniveau. De vorige herziening van de NEVO-tabel heeft plaatsgevonden in 2016.

Wat is er allemaal gewijzigd?

Op dit moment bevat de NEVO-tabel een overzicht van 2152 voedingsmiddelen. Van 418 voedingsmiddelen is de analyse uit de NEVO-tabel verwijderd terwijl er van 181 nieuwe voedingsmiddelen een analyse is toegevoegd in de NEVO-tabel. Daarvan gaat het in 141 gevallen om voedingsmiddelen die tijdens de laatste voedselconsumptiepeilingen vaak zijn genoemd. Het grootste deel van de voedingsmiddelen die uit de tabel zijn gehaald zijn voedingen die voor medische doeleinden werden toegepast en er is een klein deel verwijderd, omdat ze niet meer in de handel zijn.
Daarnaast zijn de natriumgehaltes in het brood in de NEVO-tabel aangepast. Uit een landelijke steekproef in 2018 naar zoutgehaltes in verschillende broodsoorten blijkt dat er steeds minder zout wordt gebruikt bij de broodbereiding, maar de ambachtelijke broden bevatten nog wel een fractie meer zout dan de niet-ambachtelijk gebakken broden. Het verminderen van zout wordt geleidelijk toegepast, zodat de consument langzaam kan wennen aan de veranderde smaak. De reden van de zoutmindering is om het risico op hoge bloeddruk met alle nare gevolgen te verlagen.
De voedingswaardegegevens van peulvruchten zijn uitgebreid, omdat de analysetechnieken zijn verbeterd en omdat er gegevens vanuit buitenlandse voedingsmiddelentabellen zijn overgenomen.
Verder zijn de productgroepen zijn uitgebreid van 23 naar 27 groepen.

Voedingsstoffengehalte gewijzigd?

Dat geldt voornamelijk voor het natriumgehalte in het brood, zoals je in het vorige tekstblok hebt kunnen lezen. De voedingswaarden van overige producten wordt wel gemonitord om vinger aan de pols te houden of de voedingswaarde niet veranderd. Toch is dat geen waterdichte methode, omdat voedingswaarde van voedingsmiddelen die niet bewerkt zijn altijd natuurlijke variaties kent door teeltmethoden, bodemgesteldheid, ras, seizoen, weersinvloeden, oogsttijd, omstandigheden waarin de voedingsmiddelen worden bewaard. Daarnaast is de bereidingswijze thuis of elders ook van invloed op de voedingswaarde.
Daarnaast zijn er nog altijd een aantal voedingsstoffen die nog niet (goed) bepaald zijn. Daarom wordt er bij een berekening van een dagmenu met behulp van berekeningsprogramma’s voor professioneel gebruik ook altijd aangegeven dat het om een benadering gaat.

Nut voedingsberekening voor diëtist

Bij het berekenen van een dagmenu of een voedingsdagboek wordt er altijd van uit gegaan dat het om een schatting gaat van de voedingsinname. (Bijna) Niemand weegt alle voedingsmiddelen af die hij/zij gebruikt. De uitkomst van de berekening van een dagmenu is altijd een momentopname waarbij toevalsfactoren een belangrijke rol spelen. Bij het berekenen van een weekmenu gaat het ook nog om een schatting, maar dan zijn er wel gegeven van meerdere dagen beschikbaar. Wie zelf wel eens een voedingsdagboek heeft bijgehouden heeft gemerkt hoe lastig/moeilijk dat is om heel nauwkeurig op te schrijven wat er gegeten en gedronken is. Bovendien eet en drinkt niemand  dagelijks hetzelfde. Dat is maar goed ook, omdat je alleen aan voldoende voedingsstoffen kunt komen als je variatie aanbrengt in je voeding. Op basis van de voedingsberekening kan de diëtist inschatten hoe de inname van voedingsstoffen is. Uit de berekening kan blijken dat er een te lage of een te hoge inname is. In het voedingsadvies wordt daar dan rekening mee gehouden om het tekort of overschot in de inname te corrigeren. Het gaat dan altijd om een voedingsadvies dat persoonlijk aangepast is aan de leefsituatie van een patiënt.

Nut voedingsberekening in voedingswetenschap

Voedingswetenschappers werken vaak met voedselfrequentievragenlijsten met als doel om een schatting te maken van de voedingsinname van de laatste maand. Bij een voedselconsumptiepeiling wordt de voedingsinname over verschillende dagen uitgevraagd bij een representatieve groep van de bevolking om een schatting te maken van de voedingsinname op bevolkingsniveau. Daarbij vinden de interviews bij de deelnemers gespreid over het hele jaar plaats om een zo zuiver mogelijk beeld te krijgen. Door alle gegevens van de deelnemers aan een onderzoek samen te voegen wordt een beeld verkregen van de voedingsinname op groepsniveau. Deze gegevens worden dan gebruikt om verbanden tussen voeding en gezondheid en ziekte aan te tonen. Vervolgens kunnen al die gegevens dan weer worden gebruikt om een algemeen voedingsadvies te geven op bevolkingsniveau, zoals de Richtlijnen Goede Voeding.

Nut herzien NEVO-tabel voor consument

Het actueel houden van de NEVO-tabel helpt de diëtist om het voedings- of dieetadvies zo goed mogelijk aan te passen aan de persoonlijke behoeften en omstandigheden van de individuele patiënt.
De voedingswetenschapper kan met behulp van accurate voedingsanalyses beter de verbanden bepalen tussen voedingsinname en gezondheid, ziekte en sterfte op voedingsstoffen en voedingsmiddelenniveau. Dat helpt de voedingswetenschappers om goede algemene richtlijnen voor grote groepen op te stellen om de gezondheid te beschermen.
Voor de consument is het belangrijk dat hij/zij de voedingswaarde van producten in grote lijnen kan lezen op etiketten in de winkel en via Apps om te bepalen of ze in zijn/haar voeding passen.

N.B. De tabel op het plaatje is een versie die door de consument gebruikt kan worden. Er staan echter veel minder uitgebreide analyses in dan in de NEVO-online. Meer over de achtergronden van de NEVO-tabel vind je hier.